سواستفاده سکو‌های مجازی از هرج و مرج قیمت‌ها در بازار

سید علی موسوی دوستی: درحالی که بازارکالاهای اساسی از نوعی هرج ومرج قیمتی رنج می برد، بررسی نقش برخی سکوهای مجازی دردامن زدن به این وضعیت ضروری به نظر می رسد.

به عبارت صریح تر، چون فرمول و ضوابط مشخصی برای قیمت گذاری کالاهای اساسی وغیراساسی درسکوهای مجازی عرضه کننده این کالاها وجودندارد و معمولا این فروشگاه ها هستند که به دلخواه، کالاها ومحصولاتشان را دربستر این سکوها بارگذاری ،عرضه وقیمت گذاری می کنند، بنابر این راه سوء استفاده در این شیوه باز است ومتاسفانه موارد آن اخیرا افزایش نیز یافته است.

به عنوان نمونه درحالی که دولت تلاش دارد با عرضه مستمرگوشت قرمز وارداتی با قیمت هرکیلو 320 تا 390 هزار تومان درفروشگاه های زنجیره ای وبرخی از مراکز دیگر، متوسط بهای گوشت را درکشور کاهش داده وترمز قیمت ها را بکشد، نگاهی به قیمت گوشت عرضه شده دراین پلتفرم ها (که نامی از آنها نمی بریم) با همان کیفیت ونوع ومقدار نشان می دهد بهای این کالا گاه تا 800 هزار تومان هم افزایش یافته است.

حتی دربرخی موارد، بهای گوشت چرخ کرده مخلوط تا هرکیلو 700هزار تومان هم رسیده است.درباره کالاهای اساسی وغیراساسی دیگر مانند روغن، حبوب،میوه وغیره هم کافی است به صفحات این سکوها مراجعه کنیم تا تفاوت بهای اجناس عرضه شده در آنها با کف بازار مشخص شود.

البته مدیران این پلتفرم ها ممکن است درپاسخ به این افزایش قیمت ها بگویند که این واحدهای صنفی هستند که کالا وقیمت آن را در بستر سکو درج می کنند وسکو صرفا نمایش دهنده بوده ونقشی درتعیین قیمت ندارد.

این استدلال از جنبه فنی صحیح اما از جنبه ایجابی واثری که بر بستر قیمت ها درکف بازار می گذارد وباعث قیمت سازی وشکل گیری ذهنیت روانی مصرف کنندگان می شود، ناصحیح وبه نوعی فرار از مسئولیت مدنی واجتماعی به شمار می  رود.

برای مثال، به خاطر داریم که اخیرا چند سکوی مشهور در بستر درج آگهی های خودرو و مسکن، چگونه نقایص روش سکوی خود درقیمت  سازی کاذب این دو حوزه مهم و تخلفاتی که از این رهگذر انجام و باعث ضایع شدن حقوق عمومی می شود را پذیرفته و وعده اعمال فرمول و فیلتر و صحت سنجی  و محدودیت هایی از این دست، برای راستی آزمایی دادند.

این الگو برای سکوهای عرضه کننده مواد غذایی اساسی وغیراساسی هم وجود دارد و مدیران این سکوها باید به دنبال راهی برای جلوگیری از نقش آفرینی احتمالی شان درالتهاب کاذب قیمتی وجلوگیری از کاهش قیمت ها باشند.

درتوضیح این موضوع هم باید یادآوری کرد که بخشی از فرآیند شکل گیری قیمت، احساس افزایش یا کاهش قیمت دراتمسفر فکری مصرف کنندگان است که رفتار آنها دربازار را تنظیم می کند.بدین ترتیب وقتی هدف دولت افزایش عرضه فلان کالا برای کاهش قیمت است،درج ونمایش قیمت همان کالا با نوع واندازه یکسان؛ اما با فاصله مثلا 50 یا 60 درصدی، درسکویی که روزانه میلیون ها بیننده وکاربر دارد، قطعا مقابله ای حتی ناخواسته با سیاست های دولت ومنافع مردم است.

لذا جای طرح این خواسته به حق از مدیران سکوهای عرضه کننده کالاهای غذایی، اساسی وغیراساسی اما ضروری مردم، وجوددارد که درراستا ایفای مسئولیت اجتماعی خود که وظیفه بدیهی فعالان فضای مجازی است، برای ساختن فرمول، فیلتر، صحت سنجی یا هر ابزار دیگری که جلوی درج قیمت های غیرواقعی وبی منطق وحساب وکتاب درسکوی شان را بگیرد ، اقدام وبه نقش آفرینی خود درهرج ومرج قیمتی پایان دهند.

قطعا طرح این پیشنهاد به منزله ایجاد محدودیت برای کسب وکار سکوها، قیمت  گذاری دستوری وبرچسب هایی از این دست نیست وهمچنین بدیهی است اگر کالایی با ویژگی و کیفیت خاصی عرضه گردد،حتما قیمتی متناسب با آن خواهدداشت، اما این ها بی ضابطه بودن فعلی تعیین قیمت ها در این سکوها ولزوم نظارت وساماندهی جدی آنها راتوجیه نمی کند.