سالانه ۴۵ میلیارد مترمکعب آب منابع زیرزمینی به یغما می‌رود

اطلاعات نوشت: به گفته کارشناسان، کشاورزی در کمترین حالت ممکن حدود ۸۰درصد از منابع آبی را استفاده می کند و با توجه به کاهش نزولات آسمانی هرگونه اقدام در زمینه کاهش مصرف آب یا استفاده هوشمندانه و بهره ورانه از آب در بخش کشاورزی، به عنوان مهمترین و بیشترین استفاده کننده آب، مهمترین نقش را در تامین آب آشامیدنی شهروندان دارد.

براساس گزارش منابع آب کشور، ۲۸استان دچار کم بارشی هستند و در سال آبی جاری از نظر میزان بارش، کشور ۴۴درصد نسبت به بلند مدت ۵۵ساله عقب است و حتی در مقایسه با گذشته، حدود ۴۰درصد کاهش بارندگی  اتفاق افتاده است.

همچنین بر اساس اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران، اکنون بیش از ۸۰۰هزار حلقه چاه آب مجاز و غیرمجاز در نقاط مختلف کشور وجود دارد که در مجموع ،سالانه حدود ۴۵میلیارد مترمکعب از منابع آب زیرزمینی را استخراج می‌کنند که این رقم معادل ۵۵درصد از کل مصرف آب کشور در یک سال است.

این در حالی است که بی سروصدا سالانه ۲میلیارد تن خاک کشور بر اثر فرسایش از بین می‌رود و در استان همدان هم ۴۸هزار و ۸۶۸هکتار از اراضی غبارخیز این استان در مناطق بیابانی هستند که دخالت نابه جا و غیر علمی انسان این اراضی کشاورزی، باغی، آبی و دیم را تبدیل به شوره زار و بیابان کرده و بیابان همدان به ۱۰۳هزار هکتار افزایش یافته است.

کاهش بارش ها در همدان

میانگین بارش در استان همدان امسال نسبت به بلند مدت ۳۸درصد کاهش داشته و از سوی دیگر تاکنون ۳۴فروچاله و فرونشست نقطه ای در این استان شناسایی شده است که قطر بزرگترین فروچاله به ۵۰و عمق آن به ۲۰متر می رسد. اکنون در شرایط هشدار قرار گرفته ایم و لازم است با جلوگیری از آسیب های بیشتر به ویژه در زمینه تامین آب شرب و مصارف کشاورزی باید اولویت های جدی را در سطح کلان در نظر گرفت و در قالب برنامه ریزی میان مدت و بلند مدت ضمن افزایش بهره وری در زمینه کشاورزی از زیست بوم مراقبت کنیم و با انجام شیوه های نوین کشت نجات بخش خشکسالی و همچنین تامین مواد غذایی کشور باشیم.

از سوی دیگر با صنعتی شدن کشاورزی، بهره گیری از ماشین آلاتی که با کمترین تغییرات زیست محیطی می توانند بیشترین بهره وری را برای کشاورز داشته باشند،ضروری است.کشت مستقیم یا کشاورزی حفاظتی نوعی کشت جدید است که در برخی کشورهای جهان به ویژه در مناطقی که بارش نزولات آسمانی کمتری دارند، به طور دیم متداول است؛ از جمله در آمریکای لاتین که میزان استفاده از کشت مستقیم به بیش از ۷۰درصد رسیده است.

ارتقای عملکرد دیم زارها در گرو کشت مستقیم

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان درباره کشت مستقیم با بیان این که کشاورزی حفاظتی 3اصل دارد که هنوز در کشورمان به خوبی شناخته نشده است و اجرا نمی شود، نخستین اصل کشاورزی حفاظتی را حداقل گسیختگی در خاک  می داند و تاکید می کند: کشت مستقیم و یا بدون خاک ورزی می تواند از مصادیق کشاورزی حفاظتی باشد.

احمد حیدری در گفتگو با ایرنا،وجود بقایای گیاهان کشت قبل را بر سطح خاک به گونه ای که حداقل ۳۰درصد از بقایای گیاهان کشت شده قبلی بر روی خاک مانده باشد را از شرایط کشاورزی حفاظتی می داند و می گوید: در ایران باقیمانده کلش گندم را در اختیار چرای دام قرار می دهند و یا آن را به فروش می رسانند، به همین  دلیل بقایا روی زمین حفظ و ذخیره نمی شود.حیدری سومین عامل کشاورزی حفاظتی را تناوب گیاهی  می داند که در هر دوره گیاه متفاوتی کاشته شود و گیاهان علوفه ای، ماش و یا نخود بکاریم.

وی با اشاره به این که فرسایش خاک در ایران بسیار بالاست، می گوید: بارندگی شدید و روان آب ها و باد می تواند فرسایش خاک را بیشتر کنند که در این میان یک از مزیت های کشاورزی حفاظتی ،حفظ ساختمان خاک و بهبود آن در بلند مدت  است، چرا که فرسایش آب و باد کمتر در آن اثر می گذارد.

 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان با بیان این که کشاورزی مستقیم نیاز به برنامه ریزی بلند مدت دارد، تاکید می کند: در کشاورزی مستقیم ممکن است در کوتاه مدت کاهش در عملکرد را شاهد باشیم، اما در بلند مدت شاهد افزایش عملکرد خواهیم بود.

حیدری از دیگر مزایای کشاورزی حفاظتی را کاهش هزینه تولید، شخم نزدن زمین، عبور کمتر تراکتور از زمین، کاهش مصرف سوخت و کاهش تخریب محیط زیست بر اثر کاهش در حرکت تراکتورها و جلوگیری از آلودگی محیط زیست  بر می شمرد و می افزاید: بیشترین کشاورزی حفاظتی در کشورهای آمریکا، برزیل، آرژانتین است که ۷۰درصد از اراضی خود را به کشاورزی حفاظتی اختصاص داده اند . در استرالیا هم بقایای گیاهان قبلی را به عنوان پوشش حفظ  می کنندو مانع از تبخیر رطوبت خاک می شوند.