حل مشکل ناترازی بنزین؛ افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی؟
برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند برای جبران ناترازی بنزین در کشور، یا قیمت بنزین افزایش یابد یا مصرف سوخت محدود شود.
جهان‌صنعت نیوز نوشت: در حالی که کشور با ناترازی در تامین بنزین روبرو است، فشار بودجه‌ای بر دولت و پالایشگاه‌ها افزایش یافته و نیاز به اصلاح قیمت یا اعمال محدودیت‌های مصرفی به عنوان راهکارهایی برای جبران این ناترازی پیشنهاد شده است. اصلاح نرخ خوراک و فرآورده‌های پالایشی منجر به کاهش ۸۵ درصدی کرک اسپرد بنزین شده و درآمد پالایشگاه‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. افزایش پلکانی نرخ بنزین و سرمایه‌گذاری در ظرفیت پالایشی از جمله راهکارهای مطرح شده برای رفع این بحران است.
چالش ناترازی بنزین در کشور
با توجه به نزدیک شدن کشور به ناترازی در تامین بنزین، کارشناسان بر ضرورت افزایش قیمت یا اعمال محدودیت‌های مصرفی تاکید دارند. فشار مالی بر بودجه دولت و پالایشگاه‌ها به دلیل یارانه‌های انرژی و هزینه واردات بنزین، مشکلات بیشتری را برای منابع عمومی کشور به وجود آورده است. پالایشگاه‌ها نیز بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلبکارند و کاهش ۸۵ درصدی کرک اسپرد بنزین، درآمد آن‌ها را به شدت کاهش داده است.
تاثیر دستورالعمل جدید نرخ خوراک
اجرای اصلاحیه دستورالعمل نرخ خوراک و فرآورده‌های پالایشی از بهمن ۱۴۰۲ منجر به افت قیمت کرک اسپرد بنزین شده است. این کاهش به طور مشخص پالایشگاه‌هایی را که عمده محصولاتشان بنزین است، تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش سودآوری آن‌ها شده است. این مسئله می‌تواند چشم‌انداز توسعه صنعت پالایش نفت را تیره و تار کند.
راهکارهای پیشنهادی کارشناسان
کارشناسان برای رفع ناترازی سوخت دو راهکار اصلی پیشنهاد می‌کنند: کنترل مصرف و افزایش تولید. با این حال، مصوبه زمستان گذشته هیات وزیران، سرمایه‌گذاری در افزایش ظرفیت تولید را غیرقابل استفاده کرده است. به اعتقاد احمد جانجان، کارشناس بازار سرمایه، افزایش نرخ بنزین ضروری است و باید به تدریج و بر اساس تورم انجام شود. او پیشنهاد می‌کند که قیمت بنزین به صورت پلکانی افزایش یابد و مابه‌التفاوت آن به دارندگان کد ملی پرداخت شود.
اهمیت سرمایه‌گذاری در ظرفیت پالایشی
احمد معروف‌خانی، رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، تاکید می‌کند که برای رفع ناترازی بنزین باید بر ساخت و تکمیل پالایشگاه‌های موجود تمرکز کرد. او معتقد است که باید پروژه‌های پالایشی با قید فوریت پیگیری و به بهره‌برداری برسند تا مصرف لجام‌گسیخته سوخت کنترل شود. به علاوه، مدیریت صحیح منابع بین پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها می‌تواند بخشی از ناترازی را جبران کند.
پیشنهاداتی برای توسعه صنعت پالایشی
معروف‌خانی پیشنهاد می‌کند که برای تبدیل شدن به صادرکننده بنزین باید ظرفیت پالایشگاه‌سازی افزایش یابد و منابع موجود به درستی مدیریت شوند. او همچنین معتقد است که ساخت پالایشگاه در خارج از کشور با هدف بهره‌برداری از ظرفیت‌های خالی موجود می‌تواند به رفع ناترازی کمک کند، اما ساخت پالایشگاه‌های جدید در خارج از کشور راهکار مناسبی نیست. به جای آن، باید تمام توان را به کار گرفت تا ظرفیت داخلی به زنجیره محصولات پالایشی باارزش تبدیل شود و نیاز کشور به صورت کامل تامین گردد.
