آیا نقشه‌های جهان اشتباه هستند؟

ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: هر نقشه‌ای که تاکنون چاپ شده است، اشتباه است. یک نقشه برای این ترسیم می‌شود که نمای ساده‌تری از دنیا در پیش روی ما قرار دهد. واقعیت این است که یک نقشه کاملاً دقیق باید در ابعاد دنیای واقعی و زندگی واقعی ما باشد. به‌علاوه، نباید فراموش کنیم که زمین گرد است و کاغذ مسطح.

پیچش و خمیدگی در نواحی کم‌وسعت و با مساحت کوچک نمایان نیست اما اگر بخواهیم تمام زمین را باز کنیم یا باید آن را بکشیم یا آن را برش دهیم تا روی یک ورقه مسطح جا بگیرد.

راه‌های متعددی برای انجام این کار وجود دارند اما سیستم تصویر مرکاتور یا فراتابی مرکاتور که در سال 1569 توسط «گراردوس مرکاتور»، ریاضیدان، نقشه‌نگار و فیلسوف بلژیکی اختراع شد هنوز پرکاربردترین روش است.یک کره شیشه‌ای را تجسم کنیم که قاره‌ها رویش نقاشی شده‌اند. اگر یک ورقه کاغذ را به شکل استوانه‌ای به دور استوای این کره شیشه‌ای لوله کنیم و از درون آن نوری بتابانیم، خشکی‌ها روی کاغذ به شکل سایه ظاهر می‌شوند. این همان فراتابی مرکاتور است.

در این نقشه، شمال رو به بالا و خط ساحلی به شکل درست دیده می‌شود که از آن یک نقشه مفید برای دریانوردی می‌سازد. اما ازآنجاکه دو سر استوانه کاغذی باز هستند، امکان نشان دادن شمالگان و جنوبگان وجود ندارد و هرچه از استوا دورتر می‌شویم، فاصله‌های شمال ـ جنوب بیشتر کشیده می‌شوند؛ به‌طوری که روی نقشه مرکاتور، آلاسکا به بزرگی برزیل می‌شود درصورتی‌که در واقعیت یک‌پنجم مساحت برزیل را دارد. همچنین گرینلند 14 برابر بزرگ‌تر می‌شود.

اگرچه امروزه نقشه‌های دیجیتالی، زمین را کروی نمایش می‌دهند و «گوگل ارث» که به آن نقشه سه‌بعدی زمین می‌گویند نمونه بارز این نقشه‌ها است اما هنوز در بیشتر نقشه‌های دیجیتالی از سیستم تصویر مرکاتور استفاده می‌شود.