مردی که هزینه‌ها را به مردم تحمیل کرد

بهرام امیر احمدیان: ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه برای یک دوره شش ساله جدید در مراسمی که توسط ایالات متحده و تعدادی دیگر از کشورهای غربی به دلیل جنگ روسیه در اوکراین تحریم شد، سوگند یاد کرد.

پوتین که از سال 1999 به عنوان رئیس جمهوری یا نخست وزیر در قدرت است، ماموریت جدید خود را بیش از دو سال پس از اعزام ده ها هزار سرباز به اوکراین آغاز می کند، جایی که نیروهای روسی پس از یک دوره تلاش های نارکارآمد، ابتکار عمل را به دست آورده اند و به دنبال پیشروی بیشتر در شرق اوکراین هستند.

پوتین در مراسم تحلیف روز سه شنبه 7 ماه مه 2024در کاخ کرملین بزرگ برای پنجمین دوره ریاست جمهوری گفت که روسیه از دوره «سخت»کنونی قوی تر عبور خواهد کرد و پیروز خواهد شد.وی گفت «ما یک ملت متحد و بزرگ هستیم و با هم بر تمام موانع غلبه خواهیم کرد، همه چیزهایی را که برنامه ریزی کرده ایم محقق خواهیم کرد و با هم پیروز خواهیم شد».

مسیر فرش قرمز کاخ کرملین ممکن است برای او آشنا باشد. اما از زمان اولین مراسم تحلیف رئیس جمهوری پوتین در ماه مه 2000، خیلی چیزها تغییر کرده است.

در آن زمان، رئیس جمهوری پوتین متعهد شد که «دموکراسی را حفظ و توسعه دهد» و «از روسیه مراقبت کند».بیست و چهار سال بعد، رهبر کرملین در حال جنگ علیه اوکراین است. جنگی که در آن روسیه تلفات سنگینی را متحمل شده است. پوتین در 71 سالگی بر چشم انداز سیاسی داخلی تسلط دارد.

در صحنه بین المللی، او در رویارویی با کشورهای غربی که متهم به استفاده از اوکراین به عنوان وسیله ای برای تلاش برای شکست و تجزیه روسیه است، بلوکه شده است.پوتین در این مراسم که از سوی ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی تحریم شده بود اعلام کرد که برای انجام مذاکرات هسته ای با غرب آمادگی دارد. او از سال ۱۹۹۹در این کشور قدرت را در دست دارد و در تمام این سالها یا رئیس جمهور بوده و یا نخست وزیر. 

وی به شکل کاملی بر روندهای سیاسی در این کشور تسلط دارد و جنگی که بیش از دو سال قبل به راه انداخته ضمن ویرانی کشور همسایه یعنی اوکراین، هزینه های اقتصادی سیاسی و اجتماعی گسترده ای را هم به ملت روسیه تحمیل کرده است.مرد اول کرملین پس از ادای سوگند در سخنانی خطاب به نخبگان سیاسی روسیه گفت که قرار نیست کرملین گفتگو با غرب را تعطیل کند، اما تعاملات میان طرفین باید در شرایط برابر صورت گیرد.

او همچنین در ادامه اضافه کرد که آمادگی دارد در مورد ثبات راهبردی هسته‌ای با طرف غربی گفتگو کند. البته اگر به گفته رئیس جمهور روسیه، این اتفاق در شرایط تساوی دنبال شود.پوتین که در ماه مارس در یک انتخابات غیر رقابتی و کاملا کنترل شده به پیروزی رسید در ادامه گفت: ما مردمی متحد و بزرگ هستیم و با هم بر همه موانع غلبه خواهیم کرد ما با یکدیگر پیروز خواهیم شد و به تمام چیزهایی که برنامه ریزی کرده ایم دست خواهیم یافت.

ایالات متحده که انتخابات ریاست جمهوری روسیه را آزاد و منصفانه ندانسته بود از حضور نماینده‌اش در مراسم تحلیف روز سه شنبه خودداری کرد. بریتانیا، کانادا و برخی کشورهای اتحادیه اروپا نیز تصمیم به تحریم ادای سوگند پوتین گرفتند اما انتظار می‌رفت برخی از این کشورها و در راس آنها فرانسه در سطح سفیر در این مراسم شرکت کنند .شناخته شده ترین رقیب او، الکسی ناوالنی، به طور ناگهانی در یک زندان در منطقه قطب شمال درگذشت و دیگر منتقدان برجسته یا زندانی شدند یا مجبور به فرار به خارج از کشور شدند.

سخنگوی ریاست جمهوری اوکراین گفت که مراسم تحلیف به دنبال ایجاد توهم قانونی بودن برای ماندن تقریبا مادام العمر در قدرت فردی است که فدراسیون روسیه را به یک دولت متجاوز و رژیم حاکم را به یک دیکتاتوری تبدیل کرده است.

در عین حال رهبران مسکو مانند همتایان خود در پکن به دنبال ثبات بیشتر در خاورمیانه هستند. آشفتگی در منطقه می تواند به منافع روسیه آسیب برساند.

به عنوان نمونه قدرت گرفتن گروه های رادیکال در بخش هایی از جمهوری های به جا مانده از شوروی؛ از جمله تاجیکستان به تهدیدی بالقوه برای مسکو تبدیل شده است. در این میان حمله تروریستی ماه مارس به سالن کنسرتی در مسکو، این تهدید را عریان تر کرد. فراتر از مبارزه با تروریسم، روسیه به دنبال حمایت از دولت های عربی دوست، حفاظت از حضور نظامی روسیه در سوریه، جذب سرمایه گذاری خارجی از کشورهای ثروتمند عرب خلیج فارس، ایجاد روابط تجاری با منطقه است تا بدین طریق تحریم های غرب را دور زده و سیاست های خود در عرصه انرژی را با شورای همکاری خلیج فارس هماهنگ می‌کند.حمله روسیه به اوکراین که در فوریه 2022 آغاز شد، نگرانی‌هایی را در مورد اینکه آیا مسکو می تواند سلاح‌های هسته‌ای را در صورت عدم ادامه جنگ به نفع خود مستقر کند، برانگیخت.

این نگرانی ها با اظهارات مقامات روسی و کارشناسان رسانه ای که عمدتا با پوتین در مورد درگیری همسو هستند، تقویت شده است.دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه، در 18 فوریه 2024 تهدید کرد که اگر مسکو تمامی سرزمین های اشغالی اوکراین را از دست بدهد، از سلاح های هسته ای علیه ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و اوکراین استفاده خواهد کرد.او به طور فزاینده ای نقشی را بازی کرده است که قبلا توسط سیاستمدار فقید ولادمیر ژیرینوفسکی پر شده بود که به خاطر موضع گیری پر زرق و برق و تهاجمی خود مشهور بود.

بند ۱۹دکترین هسته ای ۲۰۲۰روسیه شرایطی را مشخص می‌کند که تحت آن رئیس جمهور روسیه استفاده از سلاح هسته‌ای را در نظر می گیرد: به طور کلی به عنوان پاسخی به حمله‌ای با استفاده از سلاح‌های هسته‌ای یا سایر سلاح‌های کشتار جمعی، یا به استفاده از سلاح‌های متعارف علیه روسیه زمانی که موجودیت دولت در معرض تهدید قرار گرفته است.روسیه روز دوشنبه  6 می 2024 اعلام کرد که در واکنش به تهدیدهایی صورت گرفته از سوی کشورهای فرانسه، بریتانیا و آمریکا رزمایش‌های استقرار سلاح‌های هسته‌ای را به عنوان بخشی از یک رزمایش نظامی انجام خواهد داد.

مدودف همچنین سخنان اخیر دیویدکامرون،وزیرامورخارجه بریتانیا درخصوص اجازه به اوکراین برای استفاده ازسلاح‌های این کشورعلیه خاک روسیه رامحکوم کرد.به گزارش یورونیوز، وی چند روز پیش نیز در کانال تلگرامی خود هشداری صادر کرده بود که محتوای آن این معنی را صادر می‌کرد که روسیه علیه پایتخت‌های کشورهای اروپایی که نیروهای نظامی خود را در اوکراین مستقر کنند حمله خواهد کرد.