نقدی بر رفتار دردانه مجلس نشین با معلمان

محمد علی فیاض بخش: «زیاده‌خواهی»، یعنی شما وقت و انرژی خود را بر سر چیزی بگذارید، که می‌دانید آن را به دست نمی‌آورید، یا شایسته‌ی آن نیستید! نیز یعنی از تجربه‌های گذشته نیاموزید و در را همچنان بر یک پاشنه بچرخانید.

با دیدن صحنه‌ی معلمانِ ایستاده و باشور و اصرار درددل‌کننده با رییسِ کمیسیون آموزش مجلس، نشسته بر صندلیِ گردان و خورنده‌ی تنقّلات، با عرض معذرت شاکی شدم از آن معلمان؛ وگرنه نوع حرکات و سکنات آن نماینده چندان شگفت‌زده‌ام نکرد؛ چرا که قاعده‌ی بسیاری از این حضرات، همین برخوردهای ارباب‌رعیّتی است؛ چرا منِ معلم هنوز این آزموده را صدباره می‌آزمایم!؟

این آقایان همان بزرگوارانی هستند، که نه تنها هنگام انتخابات، بلکه زمان دعوت‌شدن برای سخنرانی و افتتاح این‌جا و آن‌جا، یاد عهدنامه‌ی امام علی علیه‌السلام به مالک اشتر می‌افتند؛ روخوانیِ عربی‌اش پیش‌کش؛ اما وقتی گاه به زحمت، همان ترجمه‌ی فارسی‌اش را تلاوت(!) می‌کنند، چه سر و دست‌ها که برنمی‌فشانند و چه پای شوق‌ها که بر زمین نمی‌کوبند!…که هان! ای مالک!

آن‌چه‌ محتوای سخنان آن معلمانِ سفرکرده از خوزستان به تبریز و بیتوته‌نموده پشت درِ دفتر حضرت والا بود، مقصد این نوشتار نیست؛ بلکه سخن در نحوه‌ی برخوردی است که در نگاه و حرکات و تنقّلات و سپس پاسخ‌های آن دردانه‌ی مجلس‌نشین مشهود بود؛ که هان! ای مالک‌الرّقاب!
… و از قضا سخنم این‌ نیست، که چرا او چنین‌کرد، بلکه شکوه‌ام آن است که چرا آن‌ معلمان چنان کردند!؟ آن معلمان عزیز نمی‌دانستند، همان امام علی علیه‌السلام، توصیه‌اش به حاجت‌داران این است:

عَلَيْكُمْ فِي طَلَبِ اَلْحَوَائِجِ بِشِرَافِ اَلنُّفُوسِ ذَوِي اَلْأُصُولِ اَلطَّيِّبَةِ فَإِنَّهَا عِنْدَهُمْ أَقْضَى وَ هِيَ لَدَيْكُمْ أَزْكَى
نیازهاى خویش را نزد بزرگواران و والاتباران ببرید، زیرا نیازهاى شما نزد ایشان رواشدنى‌تر و آن‌ها نزد شما پاکیزه‌ترند. 
(غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۶۲۱)