جام جم آنلاین

یاد شهیدان نیروی دریایی ارتش گرامی باد/سرهنگ ستاد قاسم اکبری مقدم

حماسه های ماندگار تکاوران دریایی دردفاع مقدس

کد محتوا: ۴۵۷۵

 


  نیروی دریایی ارتش از آغاز تجاوز ارتش بعثی به کشورمان با یک سلسله عملیات شناسایی و مقابله به مثل عملا در صف  نخست جبهه دریایی و زمینی قرار داشت.   یگان های این نیرو با به اجرا گذاشتن  طرحهای مختلف گشت و شناسایی منطقه توسط بالگردهای نداجا وماموریتهای مستمر گشت و پدافند از منابع ملی  ایران در آبهای خلیج فارس، به مقابله با اقدامات احتمالی سطحی و هوایی دشمن پرداختند، به گونه ای که در همان ماه اول جنگ چند فروند هواپیمای جنگنده و یگان شناور دشمن مورد هدف ناوها و ناوچه های ایرانی در منطقه شمال خلیج فارس قرار گرفت و منهدم شد .

  دوعملیات غیورانه "اشکان" و "شهید صفری "وعملیات "مروارید "سبب شد که ارتش بعثی  تاپایان جنگ هیچگاه جرات نکرد فراترازدهانه خورعبدالله واطراف جزیره بوبیان تردد کند  وظاهرشو د وراههای مواصلاتی دریایی دشمن مسدودشدوهیچ کشتی تجاری یا نفتکش نتوانست به سواحل وبنادرآن ترددکند.در حقیقت نتیجه عملیات درخشان و حماسه آفرین مروارید از صحنه خارج کردن نیروی دریایی دشمن و کسب سیادت کامل دریایی ایران بود. در اهمیت عملیات مروارید همین بس که به فرمان امام خمینی (ره) روز هفتم آذر، روز نیروی دریایی نامگذاری کرد.یگان های نیروی دریایی ارتش بنا برضرورت دربرخی از عملیات مهم دیگر دفاع مقدس هم حضور داشتندکه اشاره ای کوتاه به آن می کنیم.
تکاوران دریایی  در خرمشهر
با شروع تجاوز سراسری رژیم بعث به مرزهای کشور ایران دشمن به منظور تصرف خرمشهر و آبادان با پشتیبانی هوایی و توپخانه هجوم گسترده ای را در محور شلمچه خرمشهر آغاز کرد.با شروع هجوم دشمن یک گروهان تکاور دریایی که از قبل در خرمشهر مستقر بود به شلمچه اعزام  شدو با اجرای کمین و شکار تانک ها تلاش گسترده ای برای  مقابله با دشمن و کند کردن پیشرفت آنها آغاز کرد . همزمان با این تجاوز، گردان یکم تکاوران دریایی بوشهر به خرمشهر اعزام و در بامداد یکم مهر  1359 در خرمشهر مستقر شد . پس از انجام شناسایی   محورهای پیشروی دشمن و تاخت شبانه تکاوران دریایی به منطقه تجمع دشمن تعدادی از آنها   در حوالی پل نو به هلاکت رسیدند و تعداد زیادی از نیروها ، تانکها و خودروهای دشمن  کشته ومنهدم شدند. با توجه به تشدید درگیری گردان یکم تکاوران دریایی و فرسایش نفرات در نبرد مداوم، یک گردان از تکاوران دریایی از کارکنان مرکز آموزش منجیل سازماندهی و در21/7/59 در حالی که تانک های دشمن در سه راهی اهواز به آبادان مستقر بود  وارد آبادان شد  و به کمک مدافعان خرمشهر شتافت . از این تاریخ شدت درگیری با دشمن به حدی می رسد که یکی از افسران عراقی پس از اسارت می گوید اگرما یک تیپ تکاور دریایی تقویت شده با پشتیبانی یگانهای زرهی داشتیم خرمشهر را تصرف می کردیم.
عملیات کوی ذوالفقاری 
هدف از اجرای  عملیات کوی ذوالفقاری     ممانعت ازتکمیل محاصره آبادان  بود. درحالی که نبرد شدیدی تا  21/7/59درجبهه خرمشهرادامه داشت لشکر3زرهی عراق باعبورازرودخانه کارون درمحورمارد موفق شد تا5/2 کیلومتری سه راهی آبادان پیشروی کند.دشمن قصدداشت باعبورازپلهای ایستگاههای   12   و  7وارد  آبادان شودکه بامقاومت شدیدیگانهای تکاوردریایی ونیروهای مردمی مواجه وتا 23/7/59درمواضع اشغالی متوقف شد.
دشمن پس ازبرخوردباادامه مقاومت دراین جبهه سه راهی آبادان –ماهشهر-اهواز راتصرف وبرای محاصره آبادان به طرف جنوب پیشروی کردوبادسترسی به رودخانه بهمنشیر درشمال شرقی آبادان مستقر شد.در  8/8/59لشکر3زرهی عراق باعبورازرودخانه بهمنشیردرکوی ذوالفقاری قصدداشت باتصرف وتوسعه سرپل محاصره آبادان راکامل کندکه باپدافندسرسختانه یگانهای تکاوردریایی بوشهرویگانهایی ازلشکر77نزاجا ونیروهای مردمی مواجه وپس ازتحمل تلفات وضایعات وازدست دادن سرپل متصرفی درساحل غربی بهمنشیروجزیره آبادان مجبوربه عقب نشینی شد.
اشتباه تاکتیکی دشمن درانتخاب محل سرپل وگرفتارشدن درنهرها ونخلستانهابرای عبور واحدهای زرهی کمک بسیار شایانی به نیروهای خودی کرد واین امر سبب شدکه دراین عملیات غرورآفرین تکاوران دریایی که باپشتیبانی نیمه سنگین سایرنیروهابه انجام رسید، شمارزیادی ازنیروهای دشمن کشته شدند وتجهیزات زیادی منهدم شد.
عملیات پشتیبانی آبادان در دوران محاصره
پس از عبور لشکر3 زرهی عراق در  23 مهر ماه 1359 از جاده آبادان –ماهشهر و اشغال سواحل بهمنشیر–خرمشهر، جزیره آبادان عملاً از نظر خطوط مواصلاتی  زمین در محاصره قرار گرفت. 
نیروی دریایی ارتش با درک صحیح که از وضع  بحرانی پیش آمده داشت و می رفت که مدافعین آبادان و خرمشهر روحیه خود را از دست بدهند و از پشتیبانیهای لازم محروم  شوند ، بابه کارگیری اسکادرانهای هواناو  سبک و سنگین و اسکادرانهای بالگرد  دریایی اقدام به ایجاد یک پل هوایی –دریایی بین بندر امام(ره)و ایستگاه تاکتیکی هوادریا در منطقه چوئیبده آبادان کرد و با این اقدام ارزشمند و ایثارگری کارکنان سلحشور و دریادل نداجا و انتقال نیازمندیهای منطقه عملیاتی شامل حجم عظیمی از مهمات، سلاح، آذوقه و انتقال شهداو مجروحان،مردم محلی توانستند در جلوگیری از تحقق اهداف شوم دشمن در تصرف جزیره آبادان نقش بسیار موثری   ایفا کنند.با انجام شناسایی هایی که توسط تیمهای عملیاتی ویژه تکاوران در جنوب جاده آبادان- ماهشهر صورت گرفت و منجر به احداث جاده وحدت توسط لشکر 77 پیروز خراسان شد، مجدداً ارتباط نسبی زمینی جزیره آبادان برقرار 
شد. 
از این زمان به بعد تا انجام عملیات ظفرمند ثامن الائمه(ع) و شکسته شدن حصرآبادان نیازمندیهای منطقه عملیاتی آبادان از طریق این جاده و پل ارتباط هوایی–دریایی تامین شد.درعملیات ثامن الائمه  با رمز نصرمن الله و فتح قریب، گردان تفنگداران دریایی  به همراه یگانها و تیپ های لشکر 77 شرکت داشتند. همچنین پوشش جناح چپ عملیات به واحدهای نیروی دریایی ارتش مستقر در جزیره آبادان واگذار شده بود.
 آزادسازی خرمشهر
پس ازطرح ریزی عملیات بیت المقدس ماموریت پشتیبانی عبورنیروهای تحت کنترل عملیاتی قرارگاههای نصرو فتح وقدس از رودخانه کارون وکرخه و خور و مسئولیت پدافند   منطقه عملیاتی آبادان به نیروی دریایی ارتش واگذارشد و برای پشتیبانی  یگانهای هجومی جهت عبورازرودخانه کارون وکرخه قرارگاه عملیاتی نیروی دریایی ارتش در 1/2/1362درلشکر92زرهی اهوازتشکیل شد. قرارگاه مذکور ،سازماندهی سه گروهان شناورهجومی شامل 300فروندقایق   توسط کارکنان تکاورنیروی دریایی,تفنگداران دریایی وملوان  رابرعهده داشت و  به علاوه یک دسته غواص وسایرعناصرموردنیازماموریت پشتیبانی ازعملیات عبورازرودخانه تحت فرماندهی عملیاتی قرارگاه کربلاراعهده دارشد.گروهانهای شناورهجومی پس ازآموزش وکسب آمادگی های لازم وتوجیه شدن در مورد ماموریت محوله درپشتیبانی قرارگاه نصر,فتح وقدس قرارگرفتند.
باآغازعملیات در 10/2/62 یگانهای شناورهجومی نیروی دریایی تحت امرقرارگاههای نصروفتح که مسئولیت تامین سرپل درغرب رودخانه کارون رابرعهده داشتند،تجهیزات سبک ومهمات مربوطه راازرودخانه عبوردادندوملوانان نیروی دریایی با راه اندازی وهدایت طراده های آبخاکی، جی.اس.پی، تانک وماشین آلات سنگین مهندسی رادرساعات اولیه عملیات  برای پشتیبانی نیروهای هجومی به غرب رودخانه کارون منتقل کردند و علاوه براین یگانهای شناورهجومی، مجروحان یگانهای خودی واسرای دشمن رابه ساحل شرقی رودخانه کارون جابجا کرده ودرمراحل بعدی عملیات درمحلهایی که نصب پل شناورپی.ام غیر ممکن بودیگانهای عقبه را به غرب رودخانه کارون انتقال دادند.دراین مدت غواصان نداجا با همکاری با یگان های مهندسی نزاجا دراستقرارپلها وظایفی نظیرعملیات بازیابی خودروهای تخلیه اجسادوتجهیزات ازرودخانه کارون رااجرا کردند.درعملیات بیت المقدس یگانهای شناور هجومی آبخاکی نیروی دریایی ارتش   نقش موثری  را در پشتیبانی و موفقیت قرارگاههای عملیاتی نصر و فتح ایفا کردند  به طوری که در ساعات اولیه عملیات حدود 5000 نفر از رده های هجومی تیپها و لشکرها تحت امر قرارگاههای مذکور را در زیر آتش سنگین دشمن متجاوز در منطقه سرپل پیاده کردند.
عملیات خیبر
عملیات خیبر در 3/12/1362 در منطقه هویزه با هدف تصرف جزایر مجنون شمالی و جنوبی و تهدید بصره انجام گرفت.نیروی دریایی ارتش با به کارگیری یگانهای پروازی،هواناو، یگانهای شناور هجومی و تکاوران دریایی به پشتیبانی ترابری رزمندگان تجهیزات،جنگ افزارها،مهمات و  تخلیه شهدا،مجروحان و اسرا  اقدام کرد.  با وجود اینکه منطقه عملیاتی خیبر به علت وضع  جغرافیایی خاص  محدودیتهای زیادی را برای پرواز بالگردها و حرکات هواناوها به وجود آورد اما بالگردها و هواناوها با پرواز و حرکات شبانه در مناطق باتلاقی و نیزارهای انبوه و مرتفع،زیر آتش سنگین و مداوم توپخانه و تکهای مستقیم هواپیماها و بمباران شیمیایی دشمن توانستند با موفقیت ماموریتهای واگذاری را اجرا کنند. در این عملیات کارکنان هواناو در ساخت  پل خیبر و لوله کشی به جزایر مجنون و ساختن جاده خیبر شرکت فعال داشتند . در عملیات خیبر بالگردها و هواناوها توانستند بیش از 2000 تن مهمات و جنگ افزار،251 دستگاه خودرو ،27000 رزمنده ،2300 شهید و مجروح را ترابری کنند.
عملیات بدر
عملیات بدر در 20/12/1363 برای  تداوم عملیات خیبر و قطع محورالعماره- بصره و تهدید بصره اجرا شد. به دلیل کارایی بسیار زیاد هواناوها در مناطق باتلاقی و نیزارها،علیرغم وجود موانع متعدد و پیچیده در سرتاسر منطقه،فعالیتهای گسترده ای را درپشتیبانی به ویژه در محور پد(خندق)نیروهای خودی توانستند به سرعت خطوط پدافندی دشمن را درهم شکسته و خود را به بزرگراه عماره بصره برسانند . در این عملیات تکاورن دریایی با استفاده از  شناورهای هجومی سبک توانستند در سرعت بخشیدن به تحرک واحدهای عمل کننده در هورها و باتلاقها نقش بسیار موثری داشته باشند.
عملیات والفجر 8
با توجه به اینکه شبه جزیره فاو تنها راه ارتباطی عراق با دریا بود و به لحاظ نظامی ، اقتصادی و سیاسی از اهمیت زیادی برای کشور عراق برخوردار بود ،تصرف این منطقه توسط ایران می توانست وضع  جبهه را به نفع نیروهای خودی تغییر دهد. لذا عملیات والفجر 8 برای تصرف شهر فاو و جلوگیری از دسترسی عراق به شمال خلیج فارس و تهدید بصره از جنوب طرح ریزی و در 20/11/1364 آغاز شد. با توجه به اینکه یگانهای تکاوران دریایی در سواحل شرقی اروند رود،به صورت نقاط اتکا مواضع پدافندی را شکل داده بودند و در طول این خط پدافندی پایگاههای عملیات ویژه تکاوران دریایی به دلیل پشتیبانی اطلاعاتی عملیات نداجا و سایر نیروها ایجاد شده بود، نیروی دریایی ارتش  علاوه بر پشتیبانی اطلاعاتی که از عملیات والفجر8به عمل آورد،با به کارگیری ناوگروه هواناوهای سنگین و اسکادران بالگردهای دریایی و یگانهای شناور مامور گشت ومراقبت سطحی و هوایی در شمال خلیج فارس،عناصر ایستگاههای دریایی خسروآباد،نهرقاسمیه،نهر ابوشکر و پشتیبانی منطقه سوم دریایی خرمشهر مستقر در بندر امام (ره) و استقرار ابتکاری توپخانه  سنگین دریایی در محدوده کارخانه نمک فاو برای پوشش ضد سطحی آبراه حوزه عبدالله توانست نقش موثری را در موقعیت و تداوم عملیات ایفا کنند .

 

 

آخرین مطالب

آرشیو