چین چشم انتظار رفتن بایدن است یا آمدن ترامپ؟
رقابت مجدد جو بایدن و دونالد ترامپ در نوامبر امسال به طور فزاینده‌ای اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و دولت چین با نگرانی چشم‌انداز انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده را با اندک دستاورد‌های احتمالی پیش‌بینی می‌کند.
اعتماد نوشت: يادآوري چگونگي ظاهر جهان قبل از اينكه دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور ايالات‌متحده در ژانويه 2017 برگزيده شود، تصوير قابل‌توجهي را براي‌مان ترسيم مي‌كند. در آن زمان، اين ايده كه پكن تهديدي براي امنيت جهاني است، ايده‌اي محوري در واشنگتن نبود، اعمال تعرفه بر كالاهاي اروپايي غيرقابل تصور به نظر مي‌رسيد و كنترل صادرات فناوري و ريزتراشه‌ها تنها قلمروي كوچكي از سياست‌گذاري‌ها را به خود اختصاص مي‌داد. به هر روي، نمي‌توان انكار كرد كه ترامپ دنيا را، به خصوص در قبال روابط ايالات‌متحده و چين، تغيير داده است. با نگاهي عميق‌تر به راهبرد چين از منظر بازي طولاني پكن با غرب، مي‌توان گفت كه بازگشت ترامپ به كاخ سفيد مي‌تواند به نفع چين باشد. در ذيل به برخي از استدلال‌هاي احتمالي رهبران پكن اشاره مي‌كنيم.
ترامپ در دوره 4 ساله خود در مقام رياست‌جمهوري امريكا، رويكرد مثبتي در قبال اروپا نداشت و اخيرا نيز سوءظن خود نسبت به رهبران اروپا و ائتلاف‌هايي مثل ناتو را نشان داده است. برخي تحليلگران بر اين باورند كه دور دوم رياست‌جمهوري ترامپ شبكه ائتلاف‌هاي ايالات‌متحده را به خطر مي‌اندازد، زيرا تمايل ترامپ براي اعمال تعرفه‌ها و موضع نامطمئن او در قبال ناتو، به ويژه در ارتباط با كشورهاي اروپايي خطر ايجاد شكاف را آشكار مي‌كند.
با نگاهي به بازارهاي جهاني 2525-2024، مي‌توان آينده تجاري جهان را مشاهده كرد و به درك درستي از اينكه چه كسي در انتخابات رياست‌جمهوري امريكا در نوامبر برنده خواهد شد، دست يافت. جهان پيش رو نيازمند توليد غذاي بيشتر است و باتوجه به ادامه‌دار بودن جنگ در اوكراين، خاورميانه و بخش‌هايي از آفريقا، توسعه كشاورزي قابل پيش‌بيني است. در دنياي كشاورزي، اولين دوره رياست‌جمهوري ترامپ با سياست‌هاي تجارت «نخست امريكا» تعريف شد كه جرقه جنگ تجاري با چين را برانگيخت. تجارت سويا بيشترين اختلالات را از جنگ تجاري متحمل شد و توليد و تجارت دانه روغني كلزا در آتش متقابل گرفتار آمد. ترامپ اخيرا در مصاحبه‌هاي خود گفته است كه در صورت انتخاب مجدد از تعرفه‌ها براي وادار كردن ساير كشورها به تغيير سياست‌هاي صنعتي خود و حمايت تجارت با امريكا استفاده خواهد كرد. چين احتمالا دوباره هدف اصلي او خواهد بود و گزارش‌ها مي‌گويند كه كارزار ترامپ در حال بررسي تعرفه‌هاي بالاي ۶۰درصدي بر كالاهاي چيني است. تعرفه‌ها در سطح بسيار پايين‌تري در دوره قبلي او باعث ويراني تجارت در بخش توليدات كشاورزي شد و اين امر مصادف با 24 ماه از اواسط سال 2018 تا اواسط سال 2020 بود، زماني كه تجارت سويا پايين‌ترين قيمت را از سال 2007 به خود ديد.
چين مدت‌هاست كه به دنبال واكسينه كردن خود از تحريم‌هاي ايالات‌متحده بوده است، چه از طريق دلارزدايي، ايجاد جايگزين‌هايي براي نظام بانكي جهاني سوئيفت تحت كنترل غرب يا برنامه‌ريزي براي يوان ديجيتال براي تسويه پرداخت‌هاي فرامرزي. با اين حال، چين به تنهايي نمي‌تواند به اين راهبرد دست يابد. براي اينكه ساختارهاي مالي‌اش جانشين ساختارهاي مستقر غربي شود، شركاي تجاري پكن بايد جايگزيني غير غربي را نيز انتخاب كنند. مسير رسيدن به آن نقطه البته چالش‌برانگيز خواهد بود. اكثر شركت‌ها و بانك‌ها نيازي به كنار گذاشتن سوئيفت نمي‌بينند، چراكه در شرايط فعلي براي‌شان خوب كار مي‌كند و نيازي به جايگزين چيني بسيار كوچك‌تر نمي‌بينند. اما با روي كار آمدن ترامپ ممكن است قضيه براي‌شان كمي تغيير كند و آنها نيز به نسخه‌هاي كوچك‌تر چيني روي آورند. پس، دور دوم رياست‌جمهوري ترامپ مي‌تواند اين استدلال را تغيير دهد. مورد توليدكننده آلومينيوم روسي، يعني شركت روسال در سال 2018 دليل اين امر را نشان مي‌دهد: پس از اعمال تحريم‌ها عليه اين شركت بدون هيچ هشداري، دولت ترامپ مجبور شد از سياست خود عقب‌نشيني كند و تحريم‌ها را با عجله لغو كند، زيرا متوجه شد كه اين اقدامات اثرات امواج جهاني گسترده‌اي دارد. نتيجه اخلاقي اين داستان واضح است. براي چيني‌ها، در دوران ترامپ، هر چيزي ممكن است اتفاق بيفتد و هر كسي مي‌تواند بدون هشدار تحت تحريم قرار گيرد. در نتيجه، اگر ترامپ به كاخ سفيد بازگردد، بسياري از كشورها به دنبال محافظت پيشگيرانه از چنين اقداماتي هستند. در اين مرحله، بهترين راه براي انجام اين كار، تغيير ساز و كار‌هاي مالي جايگزين پكن است كه مي‌تواند پيروزي ديگر براي چين رقم بزند.
جولاي گذشته ترامپ در اظهارنظري در مورد اينكه آيا در صورت حمله حزب كمونيست چين به تايوان كه پكن آن را فرزندي سركش و فراري از خانه مي‌داند، از اين جزيره محافظت مي‌كند يا خير، پاسخ داد كه تايوان تمام تجارت ريزتراشه‌هاي جهان را دراختيار دارد و ايالات‌متحده را به خود وابسته كرده است. از نظر ترامپ، هر نوع وابستگي ايالات‌متحده به هر كشوري چندان خوشايند نيست. همين امر باعث شده است كه همگان نگران محافظت ترامپ از تايوان در صورت حمله احتمالي چين به اين جزيره باشند. از‌سوي ديگر، سياست «نخست امريكا»ي ترامپ نيز ممكن است در جلوگيري از هر گونه دخالت ايالات‌متحده در تهاجم چين به تايوان نقش ايفا كند. ايوان مديروس، مدير ارشد سابق شوراي امنيت ملي در آسيا، به هفته‌نامه ژاپني «نيكي آسيا» گفت كه ايالات‌متحده هميشه سياست «نخست امريكا» را دنبال مي‌كند و تايوان مي‌تواند همچون مهره شطرنجي از صحنه سياست دولت ترامپ كنار زده شود.
او افزود كه بي‌تفاوتي ترامپ نسبت به تايوان «يكي از بدترين اسرار پنهان در واشنگتن» در دوران رياست‌جمهوري او خواهد بود.
