بی بندوباری‌هایی که ثروت ملی را به هدر می‌دهد

ششم دی ماه مصادف است با یکمین سالروز درگذشت شادروان دکتر شبان شهیدی مودب، معاون پیشین مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سفیر اسبق ایران در اندونزی و شخصیتی صاحب نظر و اندیشه در زمینه‌های فرهنگ و سیاست که در سال‌های اخیر مقالات بسیاری از او در روزنامه‌ اطلاعات به چاپ رسید که از جمله برخی عناوین آن چنین است:

معیار بهره‌مندی از حقوق شهروندی، عدم تناسب مجازات با جرم، بحران اوکراین، زنگ خطر از پکن تا برلین، امنیت اجتماعی از نگاهی دیگر و ضرورت اراده ملی برای صرفه جویی که، با نگاهی به محتوای این مقالات می‌توان به تسلط مرحوم دکتر شهیدی مودب بر حوزه‌‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی پی برد.

با گرامیداشت یاد  ایشان و خدمات ارزنده اش  به فرهنگ و اندیشه   این مرز و بوم، بخشی از یکی از یادداشت‌های چاپ شده‌اش در روزنامه اطلاعات به تاریخ 20 مرداد 1401 در پی می‌آید.

همه ما می‌دانیم که ایران با تولید 4/6درصد گاز دنیا در جایگاه سومین تولیدکننده بعد از آمریکا و روسیه قرار دارد. همچنین یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران این است که با کشیدن 300 هزار کیلومتر خط لوله، عملاً به تمامی شهرها گازرسانی کرده است.

وقتی به صحبت‌های مدیران مسئول در شرکت گاز ایران گوش می‌کنیم، به نکات بسیار جالبی پی می‌بریم. بنابراین گفته‌ها میزان سرانه مصرف گاز در ایران 7/6 برابر میانگین مصرف در دنیاست.

محمدرضا جولایی، مدیر دیسپیچینگ شرکت گاز ایران در 24 آذر سال پیش گفته است که میزان تولید گاز در این روز 748 میلیون مترمکعب بوده که از این میزان، سهم صنعت و نیروگاه‌ها 227 میلیون و سهم مصرف خانگی 521 میلیون مترمکعب بوده است.

همچنین محمد عسکری، سخنگوی شرکت گاز ایران گفته است که میزان تحویل گاز در روز 19 دی ماه سال پیش 844 میلیون مترمکعب بوده که 3/566 میلیون مترمکعب، سهم مصرف خانگی بوده است. حالا تصور کنید که اگر دولت تدبیری بیندیشد که در مصرف گاز خانگی ده درصد صرفه جویی شود، کشور می‌تواند روزی 5/56میلیون مترمکعب گاز صادر کند.

شاید تعجب کنیم که صادرات روسیه از طریق خط گلف استریم یک  (که از زیر دریای آدریاتیک به اروپا گازرسانی می‌کند) روزانه 55 میلیون مترمکعب است. ما با صدور این مقدار گاز، حتی از طریق سوآپ به یک کشور دیگر، با قیمت کنونی گاز که روسیه به اروپا می‌فروشد. ماهی لااقل یک میلیارد دلار درآمد خواهیم داشت که می‌شود سالی حداقل 12 میلیارد دلار.

پرسش این است که چرا چنین تدبیری نه در دولت گذشته و نه در دولت کنونی اندیشیده نمی‌شود؟ چه درآمدی از این بهتر؟ مگر کل صادرات غیرنفتی ما اعم از پسته و فرش و پوست و زعفران و میوه خشک و تر در سال چقدر است؟ یقیناً بسیار کمتر از 12 میلیارد دلار در سال است.

ما نه تنها در مصرف گاز سیاست صرفه جویی ملی نداریم بلکه در فصل سرما متأسفانه تولید کارخانه‌ها را مختل می‌کنیم و در نیروگاه‌ها گازوییل مصرف می‌کنیم و آلودگی هوا ایجاد می‌کنیم و هر سال چان شماری از هموطنان ما هم به خطر می‌افتد و از گاز مشتریان خود می‌کاهیم یا از کشور همسایه گاز می‌خریم.

هنوز چند ماهی تا پایان فصل سرما باقی است و دولت فرصت دارد تا سیاست صرفه جویی در سطح ملی را تدوین و ابلاغ کند و میزان مصرف گاز را در کشور پایین آورد. وقتی کشورهای بزرگ صنعتی آلمان و فرانسه و نیز ژاپن چنین صرفه جویی‌هایی را اعمال می‌کنند و مردم خود را برای روزهای سخت آماده می‌سازند، برای ما که مردممان در همه سال‌های پس از پیروزی انقلاب نشان داده‌اند که از هیچگونه همکاری با دولت دریغ ندارند.

چرا نباید به این اقدام که به خیر و صلاح مردم هم هست، دست  یازید؟ یکی از مدیران شرکت گاز سال گذشته گفته است که مصرف گاز در سال 2021 نسبت به سال گذشته 8درصد افزایش داشته و متأسفانه این اسراف کاری، به قرار اطلاع، در مصرف خانگی بوده است.

چنین بی‌بند و باری در مصرف نه تنها ثروت ملی کشور را به هدر می‌دهد، بلکه چرخ تولید کشور را کند می‌کند و مردم، زیان‌های جانبی بسیاری متحمل می‌شوند.