هوش مصنوعی بازار کسبوکار را نابود می‌کند؟
کارگران زیادی در کشورهای مختلف نگرانند که شغلشان به زودی با فناوری جایگزین شود. بسیاری از جوانان نگران اشتغال به کار هوش مصنوعی هستند.
زهره گردان خبرنگار اطلاعات نوشت: هوش مصنوعی، تعریف پایه‌ای شغل را دگرگون کرده و گمان می‌رود که روزی جایگزین شغل‌های انسان شود؛ مانند آمازون که یکی از کمپانی‌های پیشرو در هوش مصنوعی است. این کمپانی، ۲۷ فروشگاه زنجیره‌ای در آمریکا دارد که صندوقدا‌رهای آن‌ها رباتند؛ یعنی سه میلیون صندوقدار آمریکایی نگران از دست دادن شغل خود هستند.
کارگران زیادی در کشورهای مختلف نگرانند که شغلشان به زودی با فناوری جایگزین شود. بسیاری از جوانان نگران اشتغال به کار هوش مصنوعی هستند. بسیاری از بازاریابان دیجیتال معتقدند نویسندگان محتوا به دلیل هوش مصنوعی، شغل خود را از دست خواهند داد. آمارها نشان می‌دهد با گسترش هوش مصنوعی، تحول شگرفی در بازار کار رخ خواهد داد.
هوش مصنوعی، بازار کسبوکار را به چه سمتی می‌برد؛ آیا باید نگران شرایط شغلی پیش رو باشیم؟
تغییرات حوزۀ کسب و کار
به اعتقاد محمود آقاپور، مدیر اجرایی کسبوکار هوش مصنوعی، مأموریت هوش مصنوعی، ایجاد تغییر و تحول در ابعاد گوناگون زندگی انسان‌هاست. این هوش قصد دارد با بهره‌گیری از علوم رایانه با هدف کاهش هزینه‌ها، افزایش کارایی و بهبود تجربه در زندگی به بشریت کمک کند و در این فرآیند بیشترین تأثیر را بر حوزۀ اشتغال می‌گذارد.
او معتقد است این تأثیرگذاری، هم فرصت است و هم تهدید: فرصت است، چون کارهای تازه‌ای پدید می‌آورد و بنیاد تعریف شغل را تغییر می‌دهد و تهدید است، چون باعث منسوخ شدن یا تغییر شکل برخی از شغل‌ها می‌شود.
وی می‌گوید: «این اتفاق پیش از پررنگ شدن هوش مصنوعی با ظهور رایانه‌های شخصی هم مشاهده شده بود؛ مثلا در گذشته‌ای نه چندان دور، پارچه نویسی و پلاکاردنویسی به دست هنرمندان خطاط صورت می‌گرفت و چند روز زمان می‌برد ولی با فراگیر شدن رایانه، این وظیفه به دستگاه سپرده شد و کارهای مربوط به چاپ بنر، در کوتاه‌ترین مدت به صورت دیجیتال انجام می‌شود.
هوش مصنوعی، صنعت گرافیک و عکاسی را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. هم‌اکنون افراد به راحتی می‌توانند با گوشی‌های هوشمند خود طرح‌های گرافیکی بسازند و عکس‌هایشان را فتوشاپ کنند یا چهرهخود را تغییر دهند. هوش مصنوعی می‌تواند برخی از جنبه‌های فنی عکاسی از جمله نوردهی و تعادل رنگ سفید را مدیریت کند. با این حال باید منتظر تغییرات بیشتری در این دو حوزه باشیم.»
وی همچنین هوش مصنوعی را از عوامل تحول در صنعت حمل‌و‌نقل می‌داند و می‌گوید: «با ورود خودروهای خودران و فراگیر شدن آن، تا ده‌پانزده سال دیگر، تعداد زیادی از رانندگان شغل خود را از دست می‌دهند و مهارت رانندگی هم تغییر شکل می‌دهد.
این خودروهای بیراننده می‌توانند محیط اطراف خود، علایم راهنمایی، خودروها و اشیاء دیگر در جاده و عابران پیاده را به خوبی تشخیص دهند و با استفاده از تکنولوژی‌های جدیدی مانند حسگرها، دوربین‌ها، نقشه‌های دیجیتالی و سیستم‌های هوشمند، خودرو را به مقصد هدایت کنند.
ماشین‌های خودران یکی از طرح‌های بزرگ در حوزۀ تکنولوژی و هوش‌مصنوعی هستند که به وسیلۀ آن‌ها انتظار می‌رود ترافیک و امنیت خیابان‌های شهرها بدون دخالت انسانی بهبود یابد و کمتر شاهد تصادفات رانندگی باشیم. هم‌اکنون برخی از کشورها به‌کارگیری این خودروها را آغاز کرده‌اند و دیر یا زود همۀ کشورها ناگزیرند از این روند پیروی کنند. این خودروها نقش بسیار بزرگی در آیندۀ صنعت خودرو و حمل‌و‌نقل دارند.»
این متخصص هوش مصنوعی همچنین می‌گوید: «تا یک دهه بعد، اپراتورهای مراکز تماس و ثبت سفارش‌ها تقریبا به صورت کامل جای خود را به ماشین‌ها می‌دهند، همچنین به زودی برای تهیۀ بلیت قطار و هواپیما و گرفتن نوبت از یک پزشک، دیگر نیازی به انسان نخواهد بود. در حوزۀ پزشکی هم تشخیص عکس‌های رادیولوژی، ام.آر.آی و آزمایش‌ها به ماشین‌ها سپرده می‌شود. هم‌اکنون هوش مصنوعی در این زمینه همپای حرفه‌ای‌ترین پزشکان و گاهی بالاتر از آنان عمل می‌کند.»
این کارشناس که در زمینۀ افزایش قابلیت‌های هوش مصنوعی بانکداری فعالیت می‌کند، دربارۀ تحول بانکداری و پرداخت‌های الکترونیک به واسطۀ ظهور هوش مصنوعی می‌گوید: «ابزار مهمی که به بانک‌ها کمک می‌کند تا همپای افزایش روزافزون میزان تقاضای خدمات بانکی، سر پا بمانند و انتظارات بالای مشتریان خود را برآورده کنند، هوش مصنوعی است. بانک‌ها از کشف تقلب و خدمات مشتری گرفته تا اتوماسیون پردازش و فراتر از آن، از هوش مصنوعی بهره می‌برند.»
وی با اشاره به تغییرات حوزۀ آموزشی می‌افزاید: «امروزه شاهدیم که هوش مصنوعی می‌تواند با طرح سؤال و ارائۀ تمرین به دانش‌آموزان و دانشجویان و اشکال‌گیری از آنان، تا حد زیادی کار معلم را انجام دهد. قطعا فراگیر شدن هوش مصنوعی، نیاز به معلم را در آینده کاهش خواهد داد، همچنین آموزش زبان به واسطۀ اپلیکیشن‌هایی که کار ترجمه و مکالمه را به راحتی انجام می‌دهند، کم‌رنگ می‌شود.»
آقاپور تأکید می‌کند لازم است خانواده‌ها از تحولات حوزۀ فناوری و تأثیری که روی بازار کار خواهد گذاشت، آگاه شوند و مدارس و رسانه‌ها دربارۀ تعریف شغل و تغییرات این حوزه، آگاهی‌بخشی کنند: «برای تحقق این هدف، مسئولان مدارس می‌توانند با دعوت از فعالان حوزۀ سواد مالی و فناوری در قالب سخنرانی و با دعوت از خود معلمان و حضور اولیا، مسیر پیش رو را برای مخاطبان خود روشن کنند.»
کسب‌وکارهای نو
هوش مصنوعی اگرچه باعث منسوخ شدن یا تغییر شکل برخی شغل‌ها می‌شود، اما بازار برخی کسب‌و‌کارها را هم رونق می‌دهد.
گلشن افضلی، دکترای هوش مصنوعی از دانشگاه تهران، دربارۀ این که هوش مصنوعی چه شغل‌هایی را ایجاد می‌کند، می‌گوید: «از آن‌جا که هوش مصنوعی، مفهومی در علوم رایانه است که سعی دارد در ماشین، قدرت تفکر و یادگیری به وجود بیاورد تا مانند انسان عمل کند، مشاغل مربوط به هوش مصنوعی هم شغل‌هایی هستند که در آن افراد برای هوشمند‌سازی ماشین تلاش می‌کنند.
ممکن است شغل‌های متنوعی در این زمینه ایجاد شود؛ شغل‌هایی مانند کارشناس تحلیل داده یا هوش تجاری که وظیفه‌اش تجزیۀ داده‌ها و ارائۀ پیش‌بینی و الگوهای جدید برای شناسایی و حل یک مشکل است.
شغل بعدی، توسعه‌دهندۀ برنامه‌های هوش مصنوعی است که با پیاده‌سازی برنامه‌هایی تلاش می‌کند از راهکارهای هوش مصنوعی برای حوزه‌هایی مثل بهبود عملکرد سیستم‌ها و سرویس‌ها استفاده کند.
شغل جدید بعدی، توسعه‌دهندۀ رباتیک است که وظیفۀ ساخت ربات‌ها و دستگاه‌های خودکار را بر عهده دارد. حرفۀ فرآوری تصاویر به کمک هوش مصنوعی هم از شغل‌های جدیدی است که تصاویر و ویدیوها را با هوش مصنوعی پردازش می‌کند.
شغل جذاب بعدی، پژوهشگری در حوزۀ تحقیقات پزشکی بر مبنای هوش مصنوعی است که قصد دارد با تشخیص بیماری و تصویربرداری پزشکی و کشف الگوهایی که ممکن است بیماری‌ها داشته باشند و مواردی از این دست، به سلامت بشر کمک کند.
باید بدانید فرصت‌ها و حوزه‌های شغلی برآمده از هوش مصنوعی، بسیار فراوان و گسترده‌اند و به موارد یادشده محدود نمی‌شود.»
وی اولین قدم برای ورود به شغل‌های تکنولوژیک را یادگیری مهارت‌های تکنولوژیکی مثل برنامه‌نویسی هوش مصنوعی و تحلیل داده می‌داند و می‌گوید: «در مرحلۀ بعدی باید تحولات صنعت را دنبال کنید تا بتوانید رویکردها و فناوری‌های جدیدِ در حال گسترش را بشناسید.
این آگاهی، شما را برای کشف فرصت‌های شغلی در این زمینه توانا می‌کند. شبکه‌سازی و برقراری ارتباط هم گام بسیار مهمی است که نباید از آن غفلت کرد. رفت‌و‌آمد و داد‌وستد با افراد سرشناسی که در این حوزه مشغول کارند و شرکت در پروژه‌های جدیدی که در زمینۀ هوش مصنوعی در حال انجام است کمک می‌کنند تا شما مسیر شغلی خود را در زمینۀ هوش مصنوعی پیدا کنید.»
