«میانکاله» پرندگان جهان در ایران را تهدید می‌کند!

اطلاعات نوشت: به تازگی عکس های جدیدی از میانکاله منتشر شده است که کانال های ارتباطی آب دریاچه خزر به این تالاب را در آستانه انسداد شده نشان می دهد که به باور صاحبنظران در صورت تداوم این شرایط و کوتاهی دست میانکاله به آب دریای مازندران، مرگ تدریجی بهشت پرندگان جهان رقم خواهد خورد .

تالاب میانکاله که به طول حدود ۷۰کیلومتر با عرض 5 تا 7 کیلومتر در جنوب شرقی دریای خزر واقع شده برخلاف بندر انزلی در گیلان که حیات آن به آب رودخانه ها وابسته است، حیات میانکاله به دبی و نوسانات آب خزر مرتبط است.

میانکاله با 3 کانال به دریاچه خزر متصل است که با گذشت زمان این کانال ها رسوب گرفته و رفته رفته جریان رفت و برگشت آب در آن ها به حداقل ممکن رسیده است.

صاحبنظران برجسته تالاب شناسی کشور بر این باورند که جریان های آب اندک از خزر به تالاب نمی تواند ثمر بخش باشد و این فرایند برشدت رسوب های کانال اضافه خواهد شد.

آنان می گویند که جریان آب خزر به تالاب میانکاله همانند یک تالاب در قزاقستان باید با شتاب زیاد انجام شود تا نه فقط در کانال ها رسوبی ایجاد نشود بلکه جریان آب موجود در تالاب را هم زنده کند.آنان همچنین بر این باورند که تنها امید احیای این تالاب لایروبی کانال های ارتباطی آب خزر با میانکاله بوده که در حال انجام است اما آن چیزی که باید مد نظر باشد، این است که به هیچ عنوان نباید لایروبی این کانال ها را متوقف کنیم و اجازه دهیم بعد از هر چند سال که راه آب ارتباطی قطع شد لایروبی را آغاز کنیم.

کارشناسان معتقدند لایروبی دراز مدت حجم زیادی از رسوب ها را به همراه خواهد داشت که جانمایی برای این رسوب ها هم خودش یک تهدید زیست محیطی است. همچنین تجهیزات لایروبی باید به طور مستمر در منطقه پای کار باشد و به ور مستمر در حال بروز رسانی کانال ها باشند.

تهدیدی برای حیات بهشت پرندگان جهان

بر این اساس حیات بهشت پرندگان جهان که در سال ۱۳۵۴به عنوان ذخیره گاه حیات وحش جهان به ثبت رسیده است، فقط به آب خزر بستگی دارد و این کانال ها باید در جریان باشند .

چهره های علمی می گویند که در چند سال گذشته تراز آب تالاب میانکاله ۱۳۰سانتی‌متر کاهش یافته و این در صورتی است که دریاچه ارومیه هم با کاهش تراز ۸۰سانتی‌متر مواجه بوده است، بنابراین خطر کاهش تراز آب میانکاله به مراتب بیشتر از دریاچه ارومیه است که باید با حساسیت نسبت به این ذخیرگاه جهانی دغدغه داشته باشیم.

نوسان های آب دریای خزر بر روی خلیج گرگان و میانکاله که با اتصال به دریای خزر تغذیه می  شوند، تاثیر مستقیم دارد، بنابرین هر چند برخی از رودخانه‌ها از منطقه قره سو تا بهشهر به این تالاب سرازیر می‌شوند، اما حجم آن بسیار اندک است.بر اساس بررسی هایی که چهره های علمی انجام داده اند وسعت میانکاله در حوزه مازندران در سال ۱۳۷۳به میزان ۵۵هزار هکتار بود و براساس آخرین برآوردهایی که در کارگروه احیای میانکاله انجام شد این وسعت به ۲۲هزار هکتار یعنی کمتر از نصف کاهش یافته که این امر تاثیرات فراوانی در کاهش حضور پرندگان مهاجر در مازندران داشته است.

کاهش ۲متری سطح آب خزر

آمار مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر هم از کاهش ۲متری سطح آب این دریا از سال ۱۳۷۵تاکنون خبر می دهد و در سال های گذشته سطح آب این دریا ۲۶سانتی‌متر کاهش یافته است.

بر اساس مطالعه انجام گرفته در سال ٢٠١٧ مشخص شد که آب خزر تا سال ٢٠۵٠ پسروی خواهد داشت و این پسروی بنا به گفته کارشناسان به علت تغییرات اقلیمی است که احتمال افزایش هم دارد در حالی که حدود ۵۰درصد پسروی دریایی خزر به سرعت تبخیر آب در آن بر می گردد و در صورتی که این روند با این سرعت ادامه پیدا کند، ٢٠ تا ٢۵درصد مساحت خزر در بخش شمالی که سواحل روسیه را شامل می شود، کاهش خواهد داشت.نتایج این مطالعات همچنین نشان داده است که فقط در سال های ۱۳۹۳تا ۱۴۰۰سطح آب دریاچه خزر با کاهش حدود ۵۰سانتی‌متری مواجه بوده که این رخداد به عقب نشینی دریا از ۱۰متر تا ۱۰۰متر در سواحل مختلف منجر شده است.

استمرار لایروبی کانال ها

دکترای مهندسی عمران- محیط زیست از دانشگاه تربیت مدرس تهران  در این باره می گوید: کور سوی امید ما برای احیای تالاب میانکاله لایروبی کانال هایی است که در حال انجام است اما تقاضای ما این است که این لایروبی ها هر ساله و مستمر ادامه داشته باشد.

به گزارش ایرنا، داریوش یوسفی کبریا تاکید می کند: به هیچ عنوان نباید اجازه دهیم بعد از گذشت چند سال وقتی کانال ها به طور کامل مسدود شود، لایروبی آن را آغاز کنیم بلکه یک نقشه جامعی از سطح دریا و کانال ها تهیه شود و این لایروبی ها به طور مستمر ادامه یابد.

نماینده ایران (وزارت نیرو در حوزه آب شناسی) در نشست های سالیانه آب و هواشناسی کشور های حاشیه دریای خزر در کشورهای آذربایجان و قزاقستان در ادامه ادامه می دهد: هر چند حقابه رودخانه هایی که به میانکاله سرازیر می شود در بالادست تضییع شده و محیط زیست پیگیر این ماجرا است اما حیات اصلی میانکاله به ارتباط آبی وی با خزر مربوط می شود و به رودخانه ها نیست .اگر بخواهیم به این رودخانه ها دلخوش باشیم خشکی میانکاله قطعی است و تردیدی در آن وجود نخواهد داشت.