«مهدی ذاکریان»، تحلیلگر مسایل بین‌الملل در گفت و گو با «اطلاعات آنلاین» در پاسخ به این سوال که در حال حاضر «دیپلماسی انرژی» در ساختار روابط خارجه ایران چه نقشی دارد و آیا می‌توان از پتانسیل این حوزه در روابط اقتصادی و سیاسی بین‌الملل استفاده کرد؟، اظهار داشت:دیپلماسی انرژی در ساختار سیاست‌های امور خارجه ایران گنجانده شده است و در مورد اهمیت دیپلماسی انرژی باید به این موضوع هم اشاره کنیم که می‌تواند به عنوان اهرمی در روابط بین‌الملل از آن استفاده کرد.
او افزود: فراموش نکنید که ایران با همکاری کشورهای نفت خیز عرب در سال‌های پیش از انقلاب توانست، فعالیت‌های اسرائیل را محدود کنند. با این تعریف می‌توانیم بگوییم که ساختار استفاده از دیپلماسی انرژی در دستگاه دیپلماسی وجود دارد. اما حالا در زیر مجموعه معاونت اقتصادی این وزارتخانه قرار گرفته است. در صورتی که این حوزه می‌تواند بسیاری از سیاست‌های ایران در منطقه و حتی جهان را به خوبی جلو ببرد. اما جای تعجب است که هنوز از این حوزه استفاده نشده است. دیپلماسی انرژی یکی از راه‌هایی است که اگر دولتی بتواند از آن به‌خوبی استفاده کند، حتی کشورهای قدرتمند و ثروتمند جهان را به‌نوعی می‌تواند، محدود کند. این نه‌تنها یک تئوری است، بلکه امی تواند منافع اقتصادی فراوانی برای کشوری مانند ایران داشته باشد که سال‌ها است با تحریم‌های اقتصادی دست و پنجه نرم می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ایران همچنان می‌تواند با اتکا بر دیپلماسی انرژی خود را به‌عنوان یکی از قطب‌های انرژی دنیا معرفی کند، ادامه داد: ایران می‌تواند مدعی باشد که از ساختار دیپلماسی انرژی برخوردار است. اما متاسفانه در حال حاضر از این ظرفیت نمی‌توانیم استفاده کنیم. در واقع مهمترین اهرمی است که می‌تواند در اختیار یک حاکمیت و یک دولت قرار بگیرد اما بدون توجه رها شده است و نه در مسیر منافع اقتصادی مردم ایران از آن استفاده می‌شود و نه دولتمردان توانسته‌اند در پیش‌برد اهداف خود در مذاکرات آن را به کار بگیرند. ایران در این حوزه همواره فرصت سوزی کرده است و این کم کاری باعث شده رقیبان منطقه‌ای بتوانند نقش تاثیرگذاری در بازار انرژی داشته باشند. در دوره ای که اختلافاتی بین اروپا و روسیه بر سر جنگ اوکراین به وجود آمد، ایران می‌توانست با نزدیک شدن به اروپا موضوع احیای برجام را به نتیجه برساند. با توجه به عملکرد چند دهه اخیر باید بگوییم که دیپلماسی انرژی برای مردم ایران هیچ دستاوردی نداشته است.
وی با تاکید بر اینکه حاکمیت ایران با در اختیار داشتن ساختار دیپلماسی انرژی می‌تواند در جهان چهره تعامل‌گراتری از خود نشان دهد، تصریح کرد: دیپلماسی انرژی یکی از منابعی است که همه کشورها در اختیار ندارند و نمی‌توانند سیاست‌های داخلی و خارجی خود را بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند. اما ایران چنین فرصت گرانبهایی را در اختیار دارد که بی‌شک با تکیه بر این پتانسیل می تواند بسیاری از تحریم‌ها و اقدامات آمریکا را محدود کند. این نکته را هم باید اضافه کنیم که نه‌تنها آمریکا بلکه ایران این پتانسیل را دارد که با اتکا بر «دیپلماسی انرژی» حتی با کشورهایی مانند «آلمان»، «انگلستان»، «چین»، «روسیه»، «فرانسه» و حتی «ژاپن» رفتاری متفاوتی داشته باشد که همواره به‌دلیل فرصت سوزی‌های سریالی این موقعیت را از دست داده ایم و به‌راحتی میدان را به رقیبان داده‌ایم.
مهدی ذاکریان در پایان گفت: به حدی در موضوع دیپلماسی انرژی خنثی و محدود عمل کرده‌ایم که حتی کشورهایی مانند «جمهوری آذربایجان» که تاریخ تاسیس آن به چند دهه می‌رسد هم توانسته‌اند به عنوان رقیب انرژی ایران در منطقه خود نمایی کنند.
