اقتصاد ۲۴ نوشت: بازار ارز همواره دستخوش نوسان قیمت بوده است و این تغییر به سرعت بر قیمت تمام محصولات و کالاهای ضروری اثرمنفی می‌گذارد به طوری که امروز قیمت کالاها بر اساس نرخ ساعتی دلار تعیین می‌شود و این موضوع با نام آزادسازی قیمت‌ها از سوی دولتمردان مطرح و از سوی فعالان اقتصادی، تجار، تولید کنندگان، اصناف و سایر بخش‌های خدماتی و مرتبط با نرخ ارز، قابل اجرا شده است.

حالا امروز با تغییر سیاست ارزی دولت چهاردهم، بازار ارز به سرعت در حال پوست اندازی است و نوسان قیمت در این بازار پُرتلاطم شکل جدیدی به خود گرفته است. حذف ارز نیمایی بزرگترین چالش و شوک عجیبی بود که دولت پزشکیان در نیمه دوم سال جاری و دقیقا چند ماه پس از تشکیل دولت چهاردهم به بازارهای مختلف کشور وارد کرده است.

این مطالب را هم بخوانید: 

• هشدار درباره شیوع این بیماری هولناک در ایران/ بخش‌های ICU در حال انفجار است!
• این نام برای پول ملی ما خوب است

حذف ارز نیمایی از سوی بانک مرکزی، تغییرات مهمی را در بازار ارز و اقتصاد کشور ایجاد کرد و پیامدهای آن، از تاثیر بر قیمت کالاها تا تحولات در بازارهای مالی، به موضوعی چالشی در اقتصاد تبدیل شده است. این تصمیم عجولانه دولت که با هدف شفاف‌سازی نرخ ارز و حذف رانت اقدام شده، از یک‌سو فرصت‌هایی برای رشد اقتصادی ایجاد می‌کند و از سوی دیگر، چالش‌هایی همچون افزایش هزینه واردات و تورم را به همراه دارد.

در حالی که تبادلات ارز و دلار نیمایی در بستر سامانه‌ای به همین نام انجام می‌شد صادرکنندگان و واردکنندگان کالا باید از طریق این سامانه برای خرید و فروش دلار نیمایی اقدام می‌کردند و نرخ ارز دولتی نیمایی بسته به نوع ارز آن متفاوت بود. با این حال، نرخ ارز نیمایی توسط دولت و بانک مرکزی و براساس مکانیسم عرضه و تقاضا، شرایط اقتصادی و ارزی و... تعیین می‌شد و تورم نیز نقشی اساسی در آن داشت و در نهایت عرضه و تقاضا برای تعیین نرخ دلار نیمایی، به این صورت انجام می‌شد که صادرکنندگان، ارز خود را با قیمت پیشنهادی به واردکنندگان می‌فروشند. این فرآیند هم به صورت مستقیم و هم توسط کارگزاران بانک‌ها و صرافی‌ها انجام می‌شد.

سیر صعودی قیمت دلار

امروز دلار در کانال ۸۰ هزار تومان قرار گرفته و این رقم یعنی فاز جدید تورم در اقتصاد ایران را نشان می‌دهد. هر چند دولت پزشکیان در ابتدای کار از تک نرخی شدن ارز، حمایت و حرف‌ها و ایده‌های خوبی را در این زمینه مطرح کرده بود، اما دقیقا پس از چند ماه با حذف ارز دولتی تصمیم به شکستن کمر اقتصاد آن هم با سبک و روش جدید گرفت.

بارها بیان شده که سیاست چند نرخی بودن ارز بسیار پرفساد است و فسادهای بزرگ چند هزار میلیارد تومانی که در این چند سال اخیر اعلام شده گواه از چند نرخی بودن ارز است، اما حذف چنین ارزی هم می‌تواند بازتاب سنگینی داشته باشد آن هم در اقتصادی که همواره شکننده و آسیب پذیر بوده است.

از تحریم‌ها تا نبود ارز کافی و گرانی آن، همه دست به دست هم داده تا وضعیت ارزی کشور و در نهایت بازار کالای اساسی و سایر محصولات و خدمات اقتصادی را درگیر کند؛ اما این موضوع با سیاست ارزی دولت چهاردهم باز هم تکرار شده است؛ تکرار گرانی کالا در یک سال!

امروز بازار دلار درگیر سیاست ارزی دولت پزشکیان شده است. حذف ارز نیمایی، به‌عنوان یکی از تصمیمات بزرگ بانک مرکزی، تاثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد کشور خواهد داشت. این تغییر به هدف حذف قیمت‌گذاری دستوری و کاهش رانت صورت گرفته است.

گرانی ۲۵۰ تا ۴۸۰ درصدی اقلام اساسی

در همین رابطه سهراب هاشمی، کارشناس و تحلیلگر بازار ارز  گفت: دلار در حال صعود قیمت است و این زنگ خطر به دلیل مشکلات متعدد در اقتصاد کشور حائز اهمیت و خطرناک است. ارز تعیین کننده قیمت‌هاست و این وابستگی هر روز بیشتر از گذشته می‌شود.

هاشمی با اشاره به اینکه سیاست دولت پزشکیان هنوز در اصلاح نظام اقتصادی کشور مشخص نیست، گفت: قرار بر این بود قیمت دلار در مسیر تثبیت قیمت قرار بگیرد. گرانی ۲۵۰ تا ۴۸۰ درصدی اقلام اساسی ظرف سه سال یعنی فاجعه! طبق گزارش جدید مرکز آمار، قیمت اقلام اساسی از سال ۱۴۰۰ تا تابستان ۱۴۰۳ شاهد افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی بوده است. دولت چرا در اینباره پاسخ نمی‌دهد. ما فقط پاسخ تولیدکنندگان و فروشندگان کالاها و محصولات مورد نیاز مصرف مردم را می‌شنویم؛ آن‌ها تاکید دارند که دولت باید نرخ ارز را ثابت نگه دارد تا ما هم قیمت‌ها را ثابت نگه داریم.

به گفته این کارشناس، شواهد نشان از این است که دولت قصد دارد قیمت دلار را تا ۹۰ هزار تومان پیش ببرد و این با سیاست‌های راهبردی دولت چهاردهم تناقض دارد؛ لذا از این پس وضعیت معیشت مردم و اقتصاد کشور را نمی‌توان به راحتی پیش بینی کرد.