ملیحه شریف خواه خبرنگار اطلاعات نوشت: آیین‌های بومی و محلی که در فرهنگ باستانی مردم ایران ریشه دارند، بخشی ناگسستنی از هویت جامعه را تشکیل می‌دهند.

آیین «پنجاه به در» یا «پنجاه بدر»، یکی از این آیین‌های باستانی و مذهبی است که میان مردم قزوین رواج دارد. طبق این سنت، مردم قزوین هر سال با فرارسیدن ۱۹اردیبهشت ماه به پاس شکرگزاری از نعمت‌های الهی مانند بارش باران، در محل مصلای قزوین که آب انباری در خیابان "راه ری" در جنوب قزوین است و گفته می‌شود که امام رضا(ع) و یارانش هنگام گذر از قزوین در آن نماز خوانده‌اند و از این رو آن را محلی مقدس می‌دانند، دور هم جمع می‌شوند. این آیین به‌نوعی سپاسگزاری و همچنین درخواست مردم از خداوند برای نزول باران است كه طی مراسمی خاص برگزار می‌شود.

رسم« پنجاه به در» یکی از آیین‌ها و شاید مهمترین آن‌ها برای حاجت‌خواهی از آسمان و آب است که در این آیین در بهترین روز از ماه بهار به لحاظ آب و هوایی که 50 روز از این فصل نو می‌گذرد و مرحله کاشت محصولات از سوی کشاورزان تقریبا رو به پایان است، در قزوین برپا می‌شود که مردم در مصلای شهر و در كنار باغستان سنتي 1000 ساله گردهم می‌آيند و هرکدام با خواندن 2 رکعت نماز باران به صورت جداگانه و همچنین دعای باران، نذور خود را میان مردم توزیع می‌کنند و پس از آن و هنگام غروب خورشید، همگی نماز مغرب و عشا را به صورت جماعت می‌خوانند و سپس به خانه‌های خود باز می‌گردند.

در كنار اين مراسم، خانواده‌ها هر یک به فراخور جمعیتی که با هم همراه شده‌اند، زیراندازی در گوشه‌ای از دل طبیعت پهن می‌کنند تا در کنار گذران لحظه‌هایی خوش، آیین‌های مذهبی باران‌خواهی و شکرگزاری را هم به جای آورند. خوردن غذاهایی از جمله آش رشته و دُیماج (پیش‌غذایی محلی که مخلوطی از نان خردشده، پنیر کوزه‌ای، سبزی، گردو و پیاز داغ) و انواع تنقلاتی مانند آجیل و شیرینی باقیمانده از عید، بخشی از رسوم پنجاه به در، در قزوین است.

در بخش دیگری از این مراسم، زنان پس از اقامه نماز، چند قطعه سنگ کوچک را انتخاب می‌کنند و به سمت آب انبار قدیمی که فقط بخش‌هایی از آن برجای مانده است، می ‌روند و بعد از نیت و طلب حاجت، سنگ‌ها را به دیواره آب انبار می ‌فشارند، زیرا معتقدند که اگر سنگ به دیواره بچسبد، حاجتشان روا خواهد شد و بسیاری معتقدند که دعاهایشان به آسمان می‌‌رسد و در این روز یا روزهای آینده، باران خواهد بارید.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین با بیان این که همزمان آیین کهن پنجاه‌به‌در، جشنواره غذاهای سنتی، پیش‌ غذا و نوشیدنی‌های قزوین در دولتخانه صفوی برگزار می‌شود، می‌افزاید: امسال نیز در کنار برگزاری آیین کهن و آداب و رسوم سنتی رایج و هرساله پنجاه به‌در که در مصلای قدیمی قزوین واقع در باغ‌های سنتی شهر برگزار می‌شود، رویدادهای دیگری به مناسبت گرامیداشت این آیین نیز پیش‌بینی شده‌است.

علیرضا خزائلی ادامه می‌دهد: این جشنواره با همراهی اتحادیه چلوکبابی‌ها، تالارهای پذیرایی و رسته‌های وابسته و شهرداری قزوین با حضور ۲۵شرکت‌کننده از سراسر استان در حیاط عالی‌قاپو واقع در مجموعه دولتخانه صفوی قزوین برگزار می‌شود که در کنار آن برنامه‌های شاد و متنوع فرهنگی و هنری نیز برای بازدیدکنندگان اجرا خواهد شد.

وی یادآور می‌شود: در مکان سنتی برگزاری آیین پنجاه به‌در، برنامه‌های شاد همراه با غرفه‌های متنوع اجرای برنامه‌های فرهنگی، هنری و ارائه محصولات صنایع‌دستی هم با مشارکت اداره‌ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگی- ورزشی شهرداری، اداره‌ کل ورزش و جوانان، حوزه هنری، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و صدا و سیمای مرکز قزوین برای مردم و با هدف گرامیداشت این سنت دیرینه تدارک دیده شده ‌است، همچنین مجموعه گردشگری تالار شهر نیز با اجرای ویژه‌برنامه جشنواره گل‌محمدی و آیین گلاب‌گیری میزبان گردشگران و بازدیدکنندگان است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین به افتتاح دومین جشنواره روستایی و عشایری استان به مناسبت آیین کهن پنجاه به‌در اشاره می‌کند و می‌گوید: این جشنواره و نمایشگاه همراه با اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی و بازی‌های بومی و محلی استان به همت دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین و مشارکت تعدادی از دستگاههای ذیربط برگزار می‌شود.

خزائلی می‌افزاید: در آیین افتتاح این جشنواره شماری از سفیران کشورهای خارجی مانند فیلیپین، نیکاراگوئه، نیوزلند و کره جنوبی به منظور شناسایی و معرفی آداب و رسوم فرهنگی و آیین‌های اجتماعی روستاییان و عشایر استان و نیز آیین سنتی طلب باران مردم قزوین حضور دارند و بازدید از تعدادی بناهای تاریخی شهر قزوین ، سفربه منطقه الموت و بازدید از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این منطقه نیز از دیگر برنامه‌هایی است که برای سفر 2 روزه سفیران پیش‌بینی شده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین یادآور می‌شود: آیین کهن پنجاه به در از رسوم کهن و ثبت ملی شده قزوین است که امیدواریم با توجه به اصالت تاریخی، فرهنگی و معنوی این آیین که با مذهب و اعتقادات مردم این دیار پیوند دارد، بتوانیم آن را بیش‌ از ‌پیش معرفی و به ‌شایستگی حفظ کنیم.