موسسه افکارسنجی ایسپا در مهر ماه امسال از ۱۲ هزار نفر از مردم بالای ۱۵ سال ایران به صورت مصاحبه حضوری یک سوال مشخص پرسیده است:
اگر شرایط مالی شما به‌گونه ای باشد که بتوانید پس‌انداز کنید، ترجیح می‌دهید سرمایه خود را چگونه مدیریت کنید؟
پراکندگی نتایج این نظرسنجی با توجه به شناخت و تحلیل من از اقتصاد ایران، بسیار به واقعیت نزدیک است:
۱- بیش از ۵۵ درصد مردم ترجیح می‌دهند دارایی خود را در بازار مسکن و طلا سرمایه‌گذاری کنند. من این دو بازار را بهترین بازار‌های موازی دلار برای سرمایه‌گذاری می‌دانم که همواره از ارزش دارایی در مقابل افزایش ارز محافظت می‌کند.
۲- تنها ۱۵ درصد مردم ترجیح می‌دهد در بخش واقعی اقتصاد سرمایه‌گذاری کنند. سالها تحریم و رکود تورمی در اقتصاد ایران و پیش‌بینی ناپذیری و ریسک‌های سیاسی بالا، تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش واقعی را به شدت کاهش داده است.
۳- ۱۵ درصد مردم همچنان بانک را مقصد سرمایه‌گذاری انتخاب کرده اند. علیرغم نرخ بهره حقیقی منفی در اقتصاد ایران، اما به دلیل ریسک پذیری پایین این سرمایه گذاری و قابلیت پرداخت سود ماهانه آن، هنوز بخشی از مردم این بازار را مقصد سرمایه خود قرار داده اند.
۴- بازار ارز به دلیل ممنوعیت معاملات در آن و ریسک های سیاسی و امنیتی آن، مقصد فقط ۲/۷ درصد مردم است. به واقع مردم بازار طلا و مسکن را به عنوان بازار موازی ارز انتخاب کرده‌اند.
۵- بازار خودرو، که به ذات بازار سرمایه‌گذاری نیست، با توقف رشد دلار در کوتاه مدت، تقاضای سرمایه‌گذاری آن بطور طبیعی به شدت کاهش یافته است.
۶- اما بازار بورس، فقط ۱/۳ درصد مردم بازار بورس را مقصد خود انتخاب کرده‌اند، حباب وحشتناک بازار در سال ۹۹ و سقوط شاخص در این سال، باعث بی‌اعتمادی عمومی به بازار شده است. دولتی بودن و دخالت مستقیم دولت در این بازار هم از دلایل این عدم تمایل است.
۷- بازار رمزارزها نیز با توجه به نوسانات شدید و کاهش قابل توجه در دو سال گذشته ریسک‌های ناشناخته آن، طبیعی است که استقبال حداقلی در شرایط فعلی داشته باشد.
