اطلاعات نوشت: پس از چالش پرحاشیه عرضه وسپس توقف عرضه خودرو در بورس کالا ،به نظر می رسد دومین چالش این بورس در بودن یا نبودن کالاهای مهم وپرتقاضایی چون سیمان وفولاد به عنوان مصالح ساختمانی حیاتی، درتابلوهای معاملاتی آن درحال شکل گیری است.
ماجرا از آنجا آغاز شد که مهرداد بذرپاش ، وزیرراه وشهرسازی در جلسه شورای مسکن مازندران در روز پنجشنبه هفته گذشته (۳۰ شهریور ماه)، کنترل بازار مصالح ساختمانی و خروج سیمان و فولاد از بورس کالا را در کنترل و کاهش قیمت مسکن امری مهم دانست و گفت: بایستی عواملی که سبب گرانی مصالح ساختمانی شده را کنترل کنیم و بتوانیم مصالح را از بورس کالا خارج کنیم؛ چرا که بورس کالا منجر به گرانی این کالاها شده است.
وی تصریح کرد:خروج عرضه سیمان و فولاد از بورس کالا باعث کاهش قیمت مسکن می شود.
وزیر راه وشهرسازی درادامه، از ورود رئیس جمهور به این حوزه خبرداد وافزود:موضوع مهم گرانی مصالح ساختمانی(سیمان وفولاد) در دستور جلسه آتی شورای عالی مسکن قرار دارد و با حضور شخص رئیس جمهور مورد بررسی و تصمیم گیری قرار خواهد گرفت.
این اظهارات نشان داد که عزم وزارت راه وشهرسازی برای خروج سیمان وفولاد از بورس جدی است ولذا چالش بزرگی پیش پای بورس کالا قرارگرفته است، چرا که درصورت خروج این دو کالای مهم، بخش بزرگی از معاملات بورس کالا متوقف شده ودیگر شاخص های آن درمعرض کاهش جدی ومستمر قرار خواهند گرفت.
بدین ترتیب از همین حال، موافقان ومخالفان تداوم عرضه سیمان وفولاد در بورس کالا دربرابرهم صف آرایی کرده وجدال لفظی آغاز شده است.
مطابق معمول، موافقان ماندن سیمان وفولاد دربورس کالا از شفافیت ناشی ازعرضه این کالاها وکوتاهی دست دلالان سخن می گویند اما مخالفان از بی تاثیری بورس درمعاملات این دوکالا وعملکرد واسطه گونه بورس که باعث رشد مضاعف قیمت ها می شود،صحبت می کنند.
دراین باره، حمید فرمانی ، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی صنعت سیمان در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تاکید بر اینکه در بورس کالا کنترل قیمت اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: در شش ماهه نخست امسال که حداقل سه ماه آن مربوط به تابستان و با اعمال محدودیت‌های برق همراه بوده است، به نسبت شش ماهه نخست سال گذشته و حتی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰، قیمت سیمان نه‌تنها افزایش پیدا نکرده که کاهشی هم شده است.
وی تصریح کرد: این موضوع ماحصل حضورسیمان در بورس کالا و کنترل‌هایی است که وزارت صنعت بر نحوه عرضه‌ها دارد.لذا اینکه بخواهیم سیمان و فولاد را از بورس خارج کنیم، کنترل از دست وزارت صنعت خارج خواهد شد و بیشتر به سمت دلالی‌ها می‌رود که اصلا خوب نیست.
فرمانی ادامه داد :اگردوستان قبول دارند که بورس نماد شفافیت است، باید بررسی کرد که مشکل کار از کجاست و حل‌وفصل کرد؛ نه اینکه در فضای رسانه‌ای و از ریشه، مکانیزم و پلتفرمی که دنیا به عنوان مکانیزم شفافیت به رسمیت شناخته است، را زیر سوال ببریم.
رئیس هیات مدیره انجمن سیمان خاطرنشان کرد: اکنون تعداد زیادی از مشتریان امکان خریدسیمان از بورس کالا را دارند؛ این در حالی است که پیش از این، تعداد بسیار محدودی در قالب مشتریان عمده، ۹۰ درصد سیمان تولیدی شرکتها را خریداری می‌کردند و سپس با احتساب سود در زنجیره عرضه می‌کردندکه باعث ایجاد گرانی می شد.
درمقابل این اظهارات ،دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان با مثبت ارزیابی کردن اظهارات وزیر راه وشهرسازی برای خروج عرضه سیمان و فولاد از بورس کالا گفت: بورس کالا به عاملی برای آشفتگی بازار مصالح ساختمانی تبدیل شده است.
فرشید پورحاجت در گفت‌وگو با تسنیم در این خصوص اظهار کرد: اینکه بورس کالا در ساختار صنعت ساخت‌و ساز راه‌اندازی شود و فعالیت شفافی داشته باشد، برای بخش مسکن و ساختمان خوب است.
وی ادامه داد:اما در عمل مشخص شده بورس کالا کمکی به کنترل قیمت‌ها در بازار مسکن نکرده است.
وی افزود: امروز سازندگان و انبوه‌سازان مسکن،همچنان مانند رویه قبل از عرضه مصالح ساختمانی در بورس، نیازهای خود را تامین می‌کنند.یعنی از مصالح‌فروشان ، سیمان و از بنکداران، فولاد را خریداری می‌کنیم و بورس در این فرآیند یک واسطه است .
پورحاجت در ادامه با بیان اینکه کارخانه‌های تولید سیمان و فولاد محصولات خود را قطره‌چکانی به بازار مصرف عرضه می‌کنند، افزود: در حالی تقاضا برای نهاده ساختمانی فولاد و سیمان در حال کاهش است ، فولادی‌ها اعلام کرده‌اند در انتظار افزایش قیمت هستیم.
وی بیان کرد: به‌عنوان بخش خصوصی فعال در حوزه ساخت و ساز مسکن و ساختمان ، به‌دنبال حرکت در مسیر پیوسته کردن زنجیره تولید برای تامین مستقیم مصالح ساختمانی از طریق تولیدکنندگان هستیم.
درهمین حال، پای نمایندگان مجلس هم به این جدال باز شده است.
دراین باره، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دراین باره عنوان کرد: متاسفانه در برخی کالاها ، بورس عامل افزایش قیمت و انحصار شده است.
حسینعلی حاجی دلیگانی، افزود: انتظار می رفت تا بورس شرایطی را فراهم کند که شفافیت در عرضه و تقاضا به وجود آید. اما متاسفانه در برخی از کالاها شاهد هستیم که این چنین نیست و خود بورس باعث افزایش قیمت ها می شود. وی ادامه داد : بررسی های میدانی نشان می دهد، در سازوکار بورس کالا شاهد کژکارکردی شرکتها و اشخاص حقیقی هستیم که یک جا محصولات و مواد اولیه را در بورس کالا خریداری می‌کنند و در مرحله بعد، افراد یا واحد هایی که قدرت خرید به اندازه خریدار عمده را ندارند باید بروند و با قیمت های بالا و چند برابری از این مجموعه ها خرید کنند.
