به گزارش اطلاعات آنلاین، آتشفشان کوه تامبورا در اندونزی در سال ۱۸۱۵ چنان فوران کرد که به عنوان قویترین فوران ثبت شده تاریخ، ستون عظیمی از ذرات ریز منعکسکننده خورشید را به اتمسفر فرستاد، سیاره را خنک کرد و فاجعهای بزرگ را مسبب شد. آنچه پس از آن «سال بدون تابستان» نامیده شد: دمای جهانی کاهش یافت، محصولات زراعی شکست خوردند، مردم گرسنگی کشیدند، همهگیری و با گسترش یافت و دهها هزار نفر جان باختند. برخی حتی آتشفشان را باعث الهام بخشیدن به مری شلی برای نوشتن فرانکشتاین میدانند.
در حالی که مردم از هوای سرد غیرمعمول سوئیس در سال ۱۸۱۶ فرار میکردند. از آن زمان آتشفشانهای زیادی فوران کرده اما تامبورا جدیدترین فوران عظیم سیاره باقی مانده است.
بیش از ۲۰۰ سال بعد، دانشمندان هشدار میدهند که جهان ممکن است شاهد فوران عظیم دیگری باشد. مارکوس استوفل، استاد آب و هوا در دانشگاه ژنو، گفت: سوال این نیست که آیا رخ میدهد؟، بلکه سوال این استه که چه زمانی رخ خواهد داد. او به سی ان ان گفت که شواهد زمین شناسی حاکی از احتمال وقوع فوران عظیم ۱ در ۶ در این قرن است.
وقتی صحبت از تاثیر آب و هوا به میان می آید، دانشمندان بیشتر به گاز دیگری علاقه مند هستند: گاز دی اکسید گوگرد.
یک فوران آتشفشانی عظیم میتواند دی اکسید گوگرد را از طریق تروپوسفر - بخشی از جو که در آن آب و هوا اتفاق میافتد - به لایه استراتوسفر، لایه ای در حدود ۷ مایلی بالاتر از سطح زمین که در آن هواپیماها پرواز میکنند، سوق دهد. در اینجا، ذرات ریز ، آئروسل را تشکیل میدهد که نور خورشید را پراکنده میکند، آن را به فضا بازتاب میدهد و سیاره را خنک میکند.
آلن روبوک، استاد آب و هوا در دانشگاه راتگرز که دههها وقت خود را صرف مطالعه آتشفشانها کرده است، میگوید: این ذرات در سرتاسر جهان میوزند و برای چند سال دوام میآورند.
برای آتشفشانهای مدرن، دادههای ماهوارهای نشان میدهد که چه مقدار دی اکسید گوگرد آزاد میشود. هنگامی که کوه پیناتوبو در فیلیپین در سال ۱۹۹۱ فوران کرد، تقریباً ۱۵ میلیون تن به سمت استراتوسفر حرکت کرد. این یک فوران عظیم مانند تامبورا نبود، اما همچنان جهان را حدود 0.5 درجه سانتیگراد برای چندین سال سرد کرد.
استوفل گفت: با این حال، برای آتشفشانهای قدیمیتر، «ما دادههای بسیار ضعیفی داریم». دانشمندان سعی میکنند فورانهای گذشته را با استفاده از اطلاعات هستههای یخی و حلقههای درختی که مانند کپسولهای زمان هستند، بازسازی کنند و اسرار جو گذشته را ذخیره کنند. از این رو آنها میدانند که فورانهای عظیم در طول چند هزار سال گذشته به طور موقت سیاره را حدود ۱ تا ۱.۵ درجه سانتیگراد خنک کرده است.
به عنوان مثال، تامبورا میانگین دمای کره زمین را حداقل یک درجه سانتیگراد کاهش داد. شواهدی وجود دارد که فوران عظیم سامالاس در اندونزی در سال ۱۲۵۷ ممکن است به آغاز «عصر یخبندان کوچک» کمک کرده باشد، دورهای سرد که صدها سال طول کشید.
همچنین نشانههایی وجود دارد که فورانهای عظیم ممکن است بر بارندگی تأثیر بگذارد و سیستمهای موسمی از جمله در آفریقا و آسیا را خشک کند. روبوک گفت: "باران موسمی در تابستان به این دلیل اتفاق میافتد که زمین سریعتر از اقیانوس گرم میشود." یک فوران آتشفشانی عظیم میتواند اختلاف دما بین این دو را مختل کند.
"دنیای بی ثبات تر"
درک تأثیرات فورانهای عظیم گذشته حیاتی است، اما فوران بعدی در جهانی اتفاق میافتد که بسیار گرمتر از قبل است چراکه انسان شروع به سوزاندن مقادیر زیادی نفت، زغال سنگ و گاز کرده است.
۲۰۰ سال بعد از فوران آتشفشان کوه تامبورا که باعث خنکی سیاره و وقوع "سالهای بدون تابستان" در کره زمین شدیم، ممکن است واقعه مشابهی در حال وقوع باشد.