مرتضی عزتی در گفتگو با «اطلاعات آنلاین» با اشاره به این که «نابسامانی نرخ ارز» سهم و نقش به سزایی را در برهم زدن فضای اقتصادی دارد، گفت: برخی عوامل اقتصادی و سیاسی میتوانند نرخ ارز را بالا و پایین کنند. البته باید توجه داشت که نرخ دلار یا هر پول خارجی تحت تاثیر دو عامل عرضه و تقاضا است. اما در ایران وضعیت عرضه دلار خوب نیست. همچنین تقاضا هم به علتهای مختلف به ویژه واردات زیاد و فرار سرمایه به شدت بیشتر از عرضه است.
وی مهمترین علت افزایش قیمت دلار در دورههای گذشته و حال را آمار پایین تولید کشور دانست و گفت: آمار تولید ملی در ایران محدود و رشد اقتصادی نیز پایین است، پس به طور معمول ارزش پول داخلی کاهش پیدا میکند.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه گفت: سوای چنین شرایطی، برخی از رویدادها و اتفاقات سیاسی هم در وضعیت اقتصادی تاثیر منفی میگذارند. نکته مهم این که عوامل اقتصادی داخلی را می توان با شیوههایی به طور مقطعی کنترل کرد. اما عوامل اقتصادی بیرونی - که خارج از حیطه دولت هستند- فشار میآورند و باعث گرانی ارز میشوند.
او افزود: همچنین وقتی احتمال تهدیدات سیاسی، امنیتی و نظامی قوت میگیرد، چشم انداز قیمت ریال کاهش پیدا میکند که فعالان بازار با توجه به این چشم انداز قیمت ها را افزایش می دهند. همچنین وقتی که بحث مذاکره احتمالی ایران و آمریکا قوت گرفت و عدم تمایل این دو کشور برای ورود به فضای جنگی مطرح شد، شاهد ریزش قیمت ها هستیم. اما سوای این مسائل به دلیل این که قدرت تولید و رشد اقتصادی در ایران پایین است، زمینه ساز افزایش نرخ ارزهای خارجی می شود.
دانشیار اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس گفت: توجه به این شرایط نشان میدهد که وقتی ارز گران شود بعید است که به مقدار زیادی به عقب برگردد و شاهد ارزانی ارز باشیم. همچنین بازار ارز باز منتظر میماند تا عوامل اقتصادیای که وجود دارند، قیمت را بالا ببرند. البته سعی دولت بر این است که مانع از افزایش قیمت شود. اما اگر بازار ارز ثباتی را تجربه کند، با یک شوک کوچک دوباره جهش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: باید این واقعیت را در نظر داشت که اصلا نمی توان جهشهای اقتصادی و غیراقتصادی را کنترل کنیم. یعنی تا زمانی که اقتصاد ایران حسرت رشد را داشته باشد و قدرت اقتصادی ما بالا نباشد دولت هیچ کاری نمیتواند در بلند مدت انجام بدهد و فقط در کوتاه مدت میتواند به طور مقطعی مقداری جلوی رشد و افزایش نرخ ارز را کنترل کند.