اطلاعات نوشت: ظرفیت کشور برای ساخت نیروگاه خورشیدی ۵۰ هزار مگاوات است ودر صورت حمایت جدی دولت وسرمایه گذاری بخش خصوصی،می توان کل نیاز برق کشوررااز این طریق تامین کرد

ایران با داشتن حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال جزو بهترین کشورهای دنیا در زمینه پتانسیل انرژی خورشیدی به شمار می رود. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و پراکندگی روستایی در کشور، استفاده از انرژی های تجدید پذیر وبخصوص انرژی خورشیدی یکی از مهم‌ترین عواملی است که می تواند وباید درشرایط فعلی که ناترازی شدید انرژی وجود دارد ، مورد توجه قرار گیرد.

 استفاده از انرژی خورشیدی یکی از بهترین راه‌های برق‌رسانی و تولید انرژی در مقایسه با دیگر مدل‌های انتقال انرژی به روستاها و نقاط دور افتاده در کشور از نظر هزینه، حمل‌ونقل، نگهداری و عوامل مشابه است.

با توجه به استانداردهای بین‌المللی اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در روز بالاتر از ۵/۳ کیلووات ساعت در مترمربع (۳۵۰۰ وات/ساعت) باشد، استفاده از مدل‌های مختلف انرژی خورشیدی درایران بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه است.

در بسیاری از قسمت‌های ایران انرژی تابشی خورشید بسیار بالاتر از میانگین بین‌المللی است و در برخی از نقاط حتی بالاتر از ۷ تا ۸ کیلو وات ساعت بر مترمربع اندازه‌گیری شده‌است ؛ ولی به‌طور متوسط انرژی تابشی خورشید بر سطح سرزمین ایران حدود ۵/۴ کیلو وات ساعت بر مترمربع است.

تاکنون با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران تعداد زیادی آب گرمکن خورشیدی و چندین دستگاه حمام خورشیدی در نقاط مختلف کشور از جمله استان خراسان، استان سیستان و بلوچستان، استان یزد و استان کرمان نصب و راه‌اندازی شده‌اما این میزان اصلا کافی نیست وبسیار محدود است.

این درحالی است که جهان اکنون به روش‌های مختلف از انرژی های تجدیدپذیر وخورشیدی بهره برداری کرده وکشورهای توسعه یافته بخش بزرگی از انرژی مورد نیاز خودرااز این روش ها تهیه می کنند؛ روشی ارزان، متنوع، دردسترس والبته با قابلیت فراگیری برای همه مردم.

اکنون طیف وسیعی از فناوری‌های انرژی خورشیدی مانند گرمایش خورشیدی، فتوولتائیک، انرژی حرارتی خورشیدی، معماری خورشیدی، نیروگاه‌های نمک مذاب و فتوسنتز مصنوعی درحال تکامل وگسترش است.
آژانس بین‌المللی انرژی در ارزیابی خود درباره مزایای انرژی خورشیدی ، می نویسد: «توسعه فناوری‌های انرژی خورشیدی مقرون به صرفه، پایان‌ناپذیر ، تمیز و دارای مزایای طولانی مدت خواهد بود. این امر از طریق اعتماد به یک منبع بومی، پایان‌ناپذیر و عمدتاً مستقل از واردات، امنیت انرژی کشورها را افزایش داده، باعث افزایش پایداری، کاهش آلودگی، کاهش هزینه‌های مربوط به جلوگیری از گرمایش زمین و پایین نگه داشتن قیمت سوخت‌های فسیلی می‌شود؛ این مزایا جهانی هستندو از این رو هزینه‌های اضافی مشوق‌های استقرار زودهنگام آنها باید برای یادگیری سرمایه‌گذاری‌ها در نظر گرفته شود؛ آنها باید هوشمندانه هزینه شده و باید به‌طور گسترده به اشتراک گذاشته شوند».

مسعود پژوهان ، کارشناس انرژی های نو با اشاره به مطالعات صورت گرفته برای بررسی صرفه اقتصادی ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در کشور، عنوان می‌کند: بررسی‌ها نشان داد که تولید برق به روش خورشیدی یکی از اقتصادی ترین روش‌ها بلکه اقتصادی ترین روش در دنیا و کشورهایی همچون ایران است ؛ چرا که تعداد روزهای آفتابی و شدت آن در ایران زیاد است، ضمن اینکه زمین، ارتفاع و دمای مناسب برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی دارد؛ لذا ایران یکی از مهدهای دنیا برای تولید برق به روش اقتصادی است و طبیعی است که پیش بینی می شودکه سرمایه گذاری در این زمینه جواب خواهد داد؛ کما اینکه با تصمیمات حاکمیتی که در سطح دولت، وزارت نیرو و مجموعه ساتبا وضع شده، تولید برق خورشیدی در ایران توجیه اقتصادی لازم را پیدا کرده است.

وی اضافه می کند: بررسی ها همچنین نشان می دهد که برق خورشیدی در دنیا بیشترین رشد تولید را داشته است و اقتصادی ترین روش برای خیلی از کشورهاست؛ برای ما نیزدرایران اقتصادی‌ترین روش محسوب می شود.

این کارشناس،مزیت‌های تولید برق خورشیدی در ایران را برشمرده و بیان می کند: نیروگاه‌های خورشیدی وابستگی به خوراک ندارند و برای تولید تنها به آفتاب نیاز است ،در حالی که تولید برق از نیروگاه‌های حرارتی به سوخت نیاز دارد و جزو منابع تجدیدناپذیر است.به علاوه، بهره برداری از نیروگاه های خورشیدی آسان است و هزینه‌های تعمیرات آن در طول دوره بهره برداری خیلی پایین است؛ طول دوره ساخت هم کوتاه است و به محض ایجاد زیرساخت‌ها، نصب پنل‌ها می‌توان به تدریج برق وارد شبکه کرد.

پژوهان ادامه می دهد: نیروگاه خورشیدی با ظرفیت کم ظرف بسیار سریع وارد مدار تولید می‌شود و سرمایه‌گذاری صورت گرفته خیلی سریع شروع به بازگشت می‌کند. مدت زمان اجرای کوتاه از مزیت‌های خیلی مهم نیروگاه های خورشیدی است چرا که طول اجرای پروژه بسیار اندک است و این امر به اقتصاد پروژه کمک می کند و سبب سرمایه گذاری بیشتر در این زمینه می شود. براساس ارزیابی های صورت گرفته ، ظرفیت کشور برای ساخت نیروگاه خورشیدی حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار مگاوات است لذا یک برنامه و بازار خیلی بزرگی از این جهت در آینده برای کشور پیش‌بینی می‌شود.

وزیر نیرو هم از افزایش قابل توجه ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی تا پایان سال جاری و نیز در سال آینده خبر می دهد.

عباس علی‌آبادی اعلام کرده که شبکه برق کشور، شبکه بزرگی است و با ظرفیت تولید و مصرف سالانه حدود ۳۵۰ میلیارد کیلووات ساعت برق، پتانسیل جذب و نصب بیش از ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی را به لحاظ فنی دارد.

وی ادامه می دهد: ما در حال تلاش برای تحقق این پتانسیل با همکاری بخش خصوصی هستیم. محیط سرمایه‌گذاری را جذاب و بازار مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنیم تا همکاری کنند. از ابتدای دولت نیز تاکنون قراردادهای قابل توجهی در این زمینه منعقد شده است.

 وزیر نیرو با اشاره به اینکه نیروگاه‌هایی هم که در برنامه بوده‌اند، به مدار اضافه شده‌اند، می افزاید: تا پایان سال جاری، تا ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های کشور اضافه خواهد شد. با توجه به اینکه ظرفیت فعلی نیروگاه‌های خورشیدی کشور تا الان حدود ۱۲۰۰ مگاوات بوده است، با این افزایش، پیش‌بینی می‌شود که تا سال آینده این رقم به بیش از ۳ تا ۴ هزار مگاوات برسد و این رقم قابل توجهی است.

درهمین حال ، مدیرکل دفتر سامانه‌های مقیاس کوچک سازمان انرژی‌های تجدیدپذیروزارت نیرو(ساتبا) هم می‌گوید: دراجرای ماده ۸ مصوبات شورای عالی انرژی کشور، کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون خدمات کشوری مکلف هستند سالانه پنج درصد مصرف انرژی الکتریکی خود را تا رسیدن به سهم بیست درصد مصرف سالانه، از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک تامین کنند.

جعفر محمد نژاد سیگارودی می‌افزاید:همچنین بیش از ۲۴ هزار نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس انشعابی و حمایتی در کشور احداث می‌شود.

وی درباره نقش تأثیرگذار نیروگاه‌های خورشیدی انشعابی و مقیاس کوچک برای پاسخ به تقاضای مصرف برق کشور ادامه می دهد: تعداد قابل‌توجهی از شهرستان‌های کشور این پتانسیل را دارند که بدون ایجاد زیرساخت جدید در شبکه توزیع و صرف هزینه‌های اضافی، از طریق احداث نیروگاه‌های خورشیدی انشعابی و مقیاس کوچک بخش قابل‌توجهی از تقاضای مصرف برق کشور را پاسخ داده و تأمین کنند.

وی درباره نحوه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در سطح انشعاب مشترکان خاطرنشان می کند: متقاضیان ساخت سامانه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس پشت‌بامی و انشعابی در قالب قرارداد خرید تضمینی ۲۰ساله و با نرخ جذاب که از سوی ساتبا تعیین شده است، می‌توانند نسبت به احداث نیروگاه اقدام کرده تا ضمن ایجاد درآمد پایدار برای خود، در تأمین بخش قابل‌توجهی از برق مصرفی در بخش خانگی مشارکت کرده و نقش بسزایی در کاهش ناترازی برق و رفع خاموشی‌ها، به‌ویژه در زمان اوج مصرف برق ایفا کنند.