این بیماری که با درد، بی‌حسی و گزگز در دست و انگشتان همراه است، می‌تواند کیفیت زندگی را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد. در این خبر به بررسی علل، علائم و روش‌های درمان سندروم تونل کارپال می‌پردازیم تا راهنمایی جامع برای افرادی باشد که با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال، ساختاری در مچ دست است که عصب مدیان و تاندون‌های دست از آن عبور می‌کنند. این تونل یک گذرگاه باریک است که توسط استخوان‌ها و رباط‌ها محصور شده است. وقتی این فضا به هر دلیلی تنگ شود، عصب مدیان تحت فشار قرار می‌گیرد و علائمی مانند درد و بی‌حسی در دست ایجاد می‌شود.
علل سندروم تونل کارپال
به گفته دکتر ارتوپد خوب و پنجه طلا در تهران، سندروم تونل کارپال می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
-
فعالیت‌های تکراری
انجام مکرر حرکاتی مانند تایپ کردن، استفاده از ماوس یا کار با ابزارهای سنگین می‌تواند فشار زیادی به تونل کارپال وارد کند. -
آسیب یا التهابات مچ دست
ضربه به مچ دست یا التهاب ناشی از آرتریت می‌تواند به کاهش فضای تونل کارپال و فشار بر عصب مدیان منجر شود. -
عوامل هورمونی
تغییرات هورمونی، به‌ویژه در دوران بارداری یا یائسگی، ممکن است باعث تورم در تونل کارپال شوند. -
بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌هایی مانند دیابت، کم‌کاری تیروئید یا روماتیسم مفصلی نیز می‌توانند خطر بروز این سندروم را افزایش دهند. -
ژنتیک
ساختار آناتومیکی تونل کارپال در برخی افراد به‌طور طبیعی کوچک‌تر است و احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
علائم سندروم تونل کارپال
این بیماری معمولاً با علائم زیر همراه است که به‌مرور زمان شدت پیدا می‌کنند:
- بی‌حسی و گزگز در انگشتان دست: این علائم بیشتر در انگشت شست، اشاره و میانی احساس می‌شود.
- درد در مچ دست و بازو: در مراحل پیشرفته، درد ممکن است به ساعد یا بازو نیز گسترش یابد.
- ضعف در دست: افراد ممکن است در گرفتن اشیاء یا انجام کارهای روزمره دچار مشکل شوند.
- احساس سنگینی یا سوزش: این علائم معمولاً در شب‌ها شدت پیدا می‌کنند و ممکن است خواب فرد را مختل کنند.
تشخیص سندروم تونل کارپال
برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا علائم و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. سپس ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهد:
- معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است مچ دست را فشار داده یا آن را در وضعیت خاصی قرار دهد تا علائم تشدید شوند.
- نوار عصب و عضله (EMG): این آزمایش فعالیت الکتریکی عصب مدیان را بررسی می‌کند.
- تصویربرداری: در برخی موارد، از روش‌هایی مانند سونوگرافی یا MRI برای مشاهده تغییرات ساختاری تونل کارپال استفاده می‌شود.
روش‌های درمان سندروم تونل کارپال
درمان این بیماری بسته به شدت آن می‌تواند شامل روش‌های زیر باشد:
1. تغییر سبک زندگی و استراحت
در مراحل اولیه، کاهش فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر مچ دست وارد می‌کنند و استراحت دادن به دست می‌تواند کمک‌کننده باشد.
2. استفاده از آتل یا بریس
آتل‌های مخصوص مچ دست می‌توانند از حرکت بیش از حد مچ جلوگیری کرده و به کاهش فشار بر عصب مدیان کمک کنند.
3. داروهای ضدالتهاب
پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب تجویز کند.
4. فیزیوتراپی
تمرینات تقویتی و کششی تحت نظر متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.
5. تزریق کورتیکواستروئید
در موارد شدیدتر، تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی در تونل کارپال می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
6. جراحی
اگر درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. در این روش، فضای تونل کارپال افزایش یافته و فشار بر عصب مدیان کاهش می‌یابد.
پیشگیری از سندروم تونل کارپال
برای جلوگیری از بروز این بیماری، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- استفاده از ابزارهای ارگونومیک: تنظیم ارتفاع میز و صندلی و استفاده از کیبورد و ماوس ارگونومیک می‌تواند فشار بر مچ دست را کاهش دهد.
- انجام تمرینات کششی: حرکات کششی منظم برای مچ و انگشتان می‌تواند از گرفتگی و تنش جلوگیری کند.
- استراحت منظم: در طول کارهای طولانی، هر 30 دقیقه یک‌بار استراحت کنید و به مچ دست خود فرصت ریکاوری بدهید.
سندروم تونل کارپال، اگرچه در ابتدا با علائمی ساده همراه است، اما در صورت نادیده گرفتن می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. تشخیص به‌موقع و رعایت توصیه‌های پزشکی می‌تواند از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. اگر علائمی مانند درد، بی‌حسی یا ضعف در دست را تجربه می‌کنید، بهتر است با یک متخصص ارتوپدی یا جراح دست مشورت کنید تا راهکارهای درمانی مناسب برای شما تعیین شود.
