اطلاعات نوشت: در این نشست دکتر مصطفی محقق‌داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم، اظهار کرد: موضوع تغییر اقلیم دو بخش دارد؛ یک بخش مربوط به تحولات طبیعی است که دست بشری دخالتی در آن ندارد و بخش دوم تغییر اقلیمی است که نتیجه دخالت بشر در طبیعت است و این بخش از همه مهم‌تر است.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: تغییر اقلیم در حال پیشروی است و اگر ما زندگی‌مان را با شرایط جدید انطباق ندهیم در آن صورت نابود خواهیم شد. لذا جامعه‌ای بقا دارد که تغییر اقلیم را درک کند و خودش را با شرایط جدید تطبیق دهد. در فلسفه یونانی و اسلامی، تغییر اقلیم بدون ارتباط با اخلاق و رفتار بشر نیست و اگر باران کم بیاید یا زیاد باشد حتما یک ارتباطاتی با اعمال انسان‌ها در روی کره زمین دارد.
وی گفت: خداوند در روز ازل از بشر تعهد گرفت که با طبیعت دوست باشد و در سراسر قرآن نیز گناه‌های اجتماعی بشر، همه مربوط به پایبند نبودن به همین عهد ازلی است.
محقق داماد تأکید کرد: بحران محیط زیست یک بحران اخلاقی و فکری است و برای حل آن رهبران دینی می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.
وی توضیح داد: یکی از معضلاتی که اکنون با آن درگیر هستیم، کمبود آب و خشکسالی است. باید بدانیم که در این شرایط چطور زندگی کنیم. به نظر من از آنجا که روحیه دینی جزو ذات ایرانیان است و مردم ایران حتی پیش از اسلام هم دین‌باور بوده‌اند، در این برهه نیز وظیفه رهبران و عالمان دینی این است که برای این پرسش پاسخ ارائه دهند و رساله‌های خود را بر همین اساس تغییر دهند و تصحیح کنند.
وی افزود: باب اول همه توضیح‌المسائل‌ها، مطهرات است که برای اجرای آداب آن، آب زیادی مصرف می‌شود. در شرایط کنونی، نگرانی مرجع تقلید باید این باشد که هر فردی چطوری و چه قدر آب مصرف کند تا پاک شود. به بیان دیگر، فصل اول توضیح المسائل‌ها باید مطابق و مدافع محیط زیست شود و این که اگر آب زیادی مصرف کنیم، خلاف شرع است.
محقق داماد اعلام کرد: من خودم برای همین اتفاق جلو افتادم و پیگیر هستم؛ از مراجع و پیشوایان دینی هم استدعا دارم که مسائل مرتبط با تغییر اقلیم و تطبیق زندگی با آن را وجه شرعی بدهند. اگر این کار را نکنیم، زحمات ما در فرهنگستان علوم به باد می‌رود. باید احکام شرعی ما به تغییر اقلیم توجه کنند و بگویند که اگر آب رودخانه و آب باران را آلوده کنید یا هدر دهید، حرام شرعی مرتکب شدید. تخریب جنگل حرام است و ضمان و مسئولیت شرعی دارد.
رئیس مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم گفت: قرآن نیز به اموال عمومی و چیزی که برای همه انسان‌ها و ملت‌هاست، تحت عنوان انفال توجه کرده است. طبیعت ایران نیز، انفال ملت ایران است و باید مثل مال وقفی، از منافع آن استفاده کرد تا برای همیشه بماند. تخریب طبیعت، حکم تخریب انفال دارد. به همین منوال باید بین همه مباحث زیست‌محیطی از جمله تغییر اقلیم و مباحث الهیاتی و دینی آشتی بدهیم و با هم هماهنگشان کنیم.
وی تأکید کرد: نگاه بشر به طبیعت باید عوض شود و این تفکر که طبیعت برای بشر ساخته شده، یکی از عوامل تخریب محیط زیست است. طبیعت در کنار انسان و دوست انسان است؛ این تفکر باید عنصر اصلی اخلاق بشر شود، وگرنه آدمی با آن حرص سیری‌ناپذیرش به بهانه رفع نیاز، برداشت خود از طبیعت را کنترل نمی‌کند و وارد مرز تخریب می‌شود.
در ادامه نشست، پروفسور یوسف ثبوتی رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم به صورت آنلاین حضور پیدا کرد و گفت: استفاده بی حد و مرز از زمین و اکوسیستم با این حساب که منابع زمین پایان‌ناپذیر است و جا برای ضایعات بی مرز ما وجود دارد، زمین را به سوی ناتوانی می‌راند؛ این در حالی است که هنوز بسیاری از مردم دنیا در فقر مطلق به سر می‌برند.
مؤسس دانشگاه علوم پایه زنجان افزود: از آنجا که زمین خیلی آرام در حال گرم‌تر شدن است، ما آن را احساس نمی‌کنیم؛ اما از چندسال پیش تاکنون چه تغییراتی آغاز شده که ما دیگر مانند گذشته شاهد وجود برف در کوچه‌ها و خیابان‌ها و بارش آن نیستیم.ثبوتی تصریح کرد: ما در آینده با یک مسأله بسیار جدی به نام «آب» روبرو خواهیم شد، بنابراین باید در مصرف آن چیزی که داریم تجدید نظر اساسی داشته باشیم .وی گفت: زمین گرما را در خود نگه داشته است؛ پس باید سوخت‌های فسیلی را کمتر و بهتر مصرف کنیم و جایگزینی برای آن بیابیم.
مسعود تجریشی عضو وابسته و رئیس گروه زیست محیطی فرهنگستان علوم نیز گفت: بارش‌های کمتر و دمای بیشتر مسأله اساسی ماست؛ وضعیت بارش در کشور غیر از مناطق شمالی، خیلی کم و آسیب‌پذیر است و از لحاظ دمایی هم میانگین دمای کشور در وضعیت بالا قرار دارد و همین افزایش دما، از دست دادن آب را تشدید می‌کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: این تغییرات دمایی و آبی بر چرخه زیستی و زنجیره‌ها نیز اثر می‌گذارد و باعث از بین رفتن تعادل‌ها و زیستگاه‌ها می‌شود.
در این نشست مهدی کدیور عضو وابسته فرهنگستان علوم و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: این شهر الان ۱۰۰درصد دچار خشکسالی است و میانگین دمایی استان اصفهان طی هفته سوم مرداد امسال ۴.۵درجه سانتیگراد، بالاتر از شرایط طبیعی و نرمال بود. با این وجود این چالش‌ها، اصفهان قطب تولید شیر و پرورش ماهی قزل‌آلا در ایران است و برای تولید هر لیتر شیر، ۱۰۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند؛ آن هم تا ۷۵ درصد از طریق چاه.از طرف دیگر برای خنک کردن دمای بدن بیش از ۵۰۰ هزار رأس گاو شیری که در ۱۷۵۰ واحد گاوداری در این استان وجود دارند، از پنکه و مه‌پاش استفاده می‌شود.
