اطلاعات نوشت: نشست رونمایی از کتاب‌های «اندیشه‌های فلسفی ابن‌سینا» نوشته دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی و «حکمت صدرایی در جهان اسلام» تألیف دکتر سید مصطفی محقق داماد، عصر دیروز با حضور اهالی علم و فرهنگ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد .
در ابتدای این نشسـت پـیام آیت‌ا... العظمی جعفر سبحانی توسط فرزند ایشان قرائت شد که در بخشی از این پیام آمده‌است: «امتیاز انسان به خردورزی است. اگر این موهبت الهی از او گرفته شود با دیگر جانداران تفاوتی نخواهد داشت.
قرآن مجید به تفکر و اندیشیدن در هستی دعوت کرده‌است. یک مطالعه کوتاه ثابت می‌کند که محرک علمای اسلام در تفکرات هستی‌شناسانه خود، آیات قرآن و خطبه‌های حضرت علی(ع) است. در تفکر اسلامی موضوعات فلسفی و کلامی مورد بحث قرار گرفت که برخی از آنها ریشه قرآنی دارند. در هر قرنی، فرد شاخصی بار تحقیق و نوآوری در علوم را به‌دوش کشید ...
همچنین باید از خدمات علمی آیت‌ا... سید مصطفی محقق داماد تقدیر شود. او از مفاخر حوزه و دانشگاه است و در زمینه فقه به مقام اجتهاد رسیده‌است و در قلمرو فلسفه نیز سالیان درازی است که رساله‌هایی را ترتیب داده‌است.
سپس پیام تصویری دکتر سید حسین نصر، استاد دانشگاه جرج‌واشنگتن پخش شد که وی در بخشی از این پیام گفت: دکتر دینانی آثار مهمی در زمینه‌های حکمت، فلسفه و علوم دینی دارد که جزو میراث علوم عقلی در ایران به حساب می‌آیند. امیدوارم محققان غربی با آثار او آشنا شوند و اهمیت این آثار در سطح بین‌المللی درک شود. حفظ و بقای فلسفه اسلامی در ایران مدیون افرادی چون دکتر دینانی و دکتر اعوانی است.
وی همچنین درباره کتاب آیت‌ا... محقق داماد گفت: آیت‌ا... محقق داماد جدای از اینکه از یک خانواده خیلی مهم دینی در ایران آمده، در اروپا درس خوانده و با تفکر غربی آشناست. او سهم مهمی در گفتگوی بین ادیان داشته‌است. او با کلام و فلسفه و مسائل مسیحیت آشنایی کامل دارد و بین علمای ما، این نوع افراد کم هستند.
در ادامه مراسم، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی طی سخنانی اظهار کرد: فرهنگ فقط در انسان وجود دارد و هیچ موجود دیگری فرهنگ ندارد. در جلسات شبانه‌ای که هفته‌ای ۲ شب در محضر علامه تشکیل می‌شد، علامه افکار متعالی خود را اظهار می‌کرد. او در نوشته‌ها بسیار محتاط بود زیرا خیلی او را آزار می‌دادند و حتی یک‌بار نزد آیت‌ا... بروجردی شکایت کردند که علامه، فلسفه درس می‌دهد و طلبه‌ها را بی‌دین می‌کند !
وی افزود: درس فلسفه علامه را تعطیل کردند و مدتی بعد با وساطت آقای بهبهانی توانست دوباره فلسفه را تدریس کند. او مردی بسیار خوش‌فکر و متعالی بود. اگر علامه طباطبایی در قم نبود، علمای امروز ما ازجمله آیت‌ا... محقق داماد وجود نداشتند؛ زیرا تدریس فلسفه ممنوع بود.
دینانی تصریح کرد: در تاریخ تفکر ما ابن‌سینا فیلسوفی است که در عالم بی‌نظیر است ولی آثارش خوب خوانده نمی‌شود. او اسم کتاب فلسفه‌اش را «شفا» و اسم کتاب طب خود را «قانون» گذاشت زیرا شفای واقعی را در شفای روح می‌دانست. انسان به‌واسطه اندیشه به مقام انسان بودن رسیده و هر اندازه اندیشه متعالی‌تر باشد، آن انسان هم متعالی‌تر خواهد بود.
این استاد فلسفه ادامه داد: فلسفه تعالی عقل است و نباید با آن مخالفت کرد و منافاتی هم با فقه ندارد. آقای محقق‌داماد هم فقیه است و هم فیلسوف.
در ادامه دکتر سید مصطفی محقق داماد، فیلسوف و حقوقدان درباره علت نگارش اثری درباره ملاصدرا توضیح داد: ملاصدرا فلسفه ابن‌سینا را کنار حکمت ایرانی (خسروانی) و هر دو را کنار قرآن مجید گذاشت و آنچه بزرگان گذشته گفته بودند را با قرآن منطبق ساخت و نتیجه را با شهود انطباق داد. ملاصدرا هم ایرانی است، هم مسلمان است و هم شیعه. و این خیلی مهم است که حکیمی در ایران پرورش یافت که کار ابداعی کرد، نه اینکه فقط از دیگران تقلید کرده‌باشد.
دکتر غلامرضا اعوانی، استاد فلسفه سخنران بعدی مراسم بود که گفت: تأثیرگذارترین فرهنگ در جهان، فرهنگ ایرانی است که در تمدن‌های غرب و شرق اثر گذاشته‌است. ایران فرهنگی بسی وسیع‌تر از ایران جغرافیایی است. خصوصیت این فرهنگ، داشتن حکمت است. ایرانیان همیشه به داشتن حکمت معروف بوده‌اند و حتی یونانیان که خود را صاحب حکمت غرب می‌دانند، منشأ حکمت را در ایران دانسته و زرتشت را بزرگ‌ترین حکیم می‌نامند.
وی افزود: فلوطین که از بزرگ‌ترین حکمای الهی یونان است که برای آموزش حکمت می‌خواست به ایران سفر کند ولی چون مالی نداشت، وارد سپاه امپراطور شد. ۷ تن از فیلسوفان یونانی در زمان باستان به ایران پناهنده شدند و به دربار انوشیروان رفتند. ایران و دانشگاه جندی‌شاپور مرکز علم بود. کتاب‌های زرتشتی همه حکمت هستند ولی متأسفانه امروز فقط از منظر زبان‌شناسی بررسی می‌شوند.
اعوانی یادآور شد: بزرگان ما، حافظ این فرهنگ هستند. در سایر کشورهای اسلامی چیزی به نام حکمت نداریم بلکه اصول عقاید تدریس می‌شود. نباید از علوم غربی ترسید زیرا اینها شاخه‌ای از علوم اسلامی هستند. در غرب در قرون وسطی اصلاً فلسفه وجود نداشت و وقتی علوم اسلامی به غرب رسیدند، در آنجا دانشگاه شکل گرفت و علومی که از زبان عربی ترجمه شده بودند، در این دانشگاه‌ها تدریس شدند و تا به امروز حیات مستمر داشته‌اند .
دکتر سید احمدرضا خضری، استاد دانشگاه تهران نیز در ادامه مراسم گفت: به‌عنوان دانش‌آموخته عرصه تاریخ و تاریخ تمدن اسلامی می‌گویم تقدیر از دانشمند، نشان‌دهنده دانایی، آگاهی، فهم و شعور یک جامعه است و موجب فرازمندی جوانان و آیندگان می‌شود.
مشاور وزیر علوم گفت: استاد محقق‌داماد زبان‌های انگلیسی، فرانسه، عربی و زبان فارسی را به‌درستی می‌داند و آن زمان که ما دانشجوی او بودیم، کمتر کسی بود که چنین خصوصیتی داشته باشد. وی افزود: دکتر دینانی تحصیلات حوزوی و دانشگاهی و جهان‌بینی درست دارد. ایران‌دوستی، از ویژگی‌های برجسته اوست. او فلسفه ایرانی را زنده کرده‌است.
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در پایان این مراسم اظهار کرد: کار این دو استاد فلسفه اسلامی است. عده‌ای می‌گویند چون طبیعیات قدیم منسوخ شده، فلسفه قدیم هم باید منسوخ شود. در دانشگاه‌های اروپا هنوز فلسفه ارسطو و افلاطون تدریس می‌شود و نمی‌گویند چون فیزیک ارسطویی باطل شده، متافیزیکش هم باطل است. فلسفه اسلامی هم همین‌طور است و حکمی که مشمول علوم طبیعی می‌شود، علوم ماوراء طبیعی را دربرنمی‌گیرد.
وی افزود: بر این باورم که ما امروز می‌توانیم همان مسائلی که کانت را به انقلاب کپرنیکی در فلسفه واداشت، به علامه طباطبایی و مطهری و ... عرضه کنیم و جواب بگیریم.
در پایان کتاب‌های «اندیشه‌های فلسفی ابن‌سینا» و «حکمت صدرایی در جهان اسلام»، رونمایی شدند.
