ابوالقاسم قاسم‌زاده: روزهای آغازین مهرماه، ایام بازگشایی رسمی سالانه مدارس و مراکز آموزشی، دانشگاه‌ها و... است که اهل قلم و اندیشه از آن به «بهار» سال تحصیلی نسل جوان ایرانی یاد می‌کنند.

همه ساله با آغاز سال تحصیلی جدید نقد و نگاه به شرایط آموزش اعم از مدارس تا مراکز آموزش عالی کشور موضوع روز می‌شود. با آغاز سال تحصیلی، گزارش‌ها و مصاحبه‌های مسئولان و اشاره به کمبود فضای آموزشی تکرار می‌شود. هنوز هم گزارش وزارت آموزش و پرورش همچنین آموزش عالی در کشور، شرح حال تأسف باری دارد؛ اگر چه که دولت‌ها از گذشته تا امروز و همچنین مردم خیرخواه در سراسر کشور همواره و همه ساله به ساخت و ساز مدارس و مراکز آموزشی در سراسر کشور ادامه می‌دهند و جدا از بودجه مالی دولت، همواره همت ملی آنها مداوم است.

برهمین اساس در روزنامه اطلاعات دوشنبه دوم مهرماه 1403 معاون وزیر آموزش و پرورش چنین گزارش کرده است:«85درصد صندلی دانشگاه‌ها در کشور متقاضی ندارد و رقابتی هم برای ورود به مراکز آموزش عالی نیست! آقای «زارعی» در سخنان خود از سیر نزولی منحنی رقابت‌ها برای ورود به مراکز آموزش عالی خبر داد و گفت: این رقابت فقط میان 15درصد واجدین شرایط برقرار است.

 نگاهی به این گزارش نشان می‌دهد که آموزش عالی در کشور دچار بحران است و بازشناسی این بحران، شناخت واقعی از انگیزه‌ها در سطح آموزش عالی و رکود برای تحصیلات عالی در کشور، زنگ خطر را به صدا در آورده است؛ آن هم در حالی که تناسب هزینه‌های خانواده‌ها و قشر جوان با معادله «کار و در آمدها» و مهم‌تر از آن انگیزه‌های تشکیل خانواده برای آینده بهتر، همچنان در ابهام است.

از سوی دیگر فضای مدرک‌گرایی خود مشکل دیگری در مجموعه آموزش عالی کشور شده است. کمتر گزارش‌های میدانی از ارزیابی میزان تحصیلات دانشگاهی و توان تخصصی کسانی که فارغ‌التحصیل شده‌اند، ارائه شده است چه بسا میزان تحصیلات چندان تناسبی با کارآمدی حرفه‌ای و تخصصی افراد مدرک گرفته ندارد.

گزارش آقای «زارعی» معاون وزیر آموزش و پرورش، یک زنگ خطر و شوک بزرگ برای آینده کشور است.

مجلس و دولت به یقین اطلاعات گسترده‌تر و دقیق‌تر از مشکلات متعدد در روال آموزشی کشور از مدارس تا دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تخصصی دارند که بدون تردید در آینده نه چندان دور می‌تواند هم در نظام آموزشی و هم برای آینده مشاغل در کشور بحرانی بزرگ شود. تا دیر نشده باید ابعاد این بحران از وجوه گوناگون در مجلس و دولت بررسی شود و چاره اندیشی علمی و دقیق کرد.