ملیحه شریف خواه خبرنگار اطلاعات نوشت: طی سال های اخیر پایین آمدن کیفیت نان و صف‌های طولانی برای تهیه این ماده غذایی، نگرانی‌های بسیاری برای مردم ایجاد کرده است، به طوری که شهروندان برای دسترسی به نان مرغوب مجبور به خرید نان آزاد با چند برابر قیمت می شوند.

 طی چند ماه اخیر به منظور افزایش میزان دسترسی مردم به نان در شهر قزوین، شاهد افزایش تعداد نانوایی‌های آزادپز هستیم که گاهی به رغم افزایش قیمت‌ها همچنان تعدادی از این نانوایی های آزاد پز همان نان با کیفیت نازل را با قیمت 10 تا۱۵هزار تومان در اختیار مردم قرار می‌دهند که در این میان حذف زیرپوستی یارانه نان به یکی از مسائل بحث‌برانگیز بدل شده است. 

این مسئله از زمانی آغاز شد که کارگروه آرد و نان استان قزوین مجوز صدور تعدادی نانوایی آزاد پز را صادر کرد و بر این اساس طی ۶ماه گذشته به دلیل کمبود آرد یارانه‌ای و پایین بودن کیفیت آرد در برخی از مناطق شهر قزوین مجوز راه اندازی نانوایی‌های آزاد پز صادر شد  و خبازان ترجیح دادند که به جای فروش نان یارانه ای، نان را به قیمت آزاد بفروشند.

هر چند دولت به صورت رسمی اعلام نکرده است که یارانه نان را حذف می‌کند، اما به نظر می رسد که اقدامات اخیر نشان‌دهنده کاهش تدریجی این یارانه‌ها باشد . با این حال، مشکلاتی مانند کمبود آرد و افزایش قیمت نان در برخی مناطق، نگرانی‌هایی را برای شهروندان قزوینی ایجاد کرده است .

کیفیت پایین آرد، استاندارد سازی نادرست برای اضافه کردن سبوس به آرد، نبود نظارت کافی بر فرایند پخت نان، هزینه‌های جانبی نانوایان و مشکلات اقتصادی و نرخ بالای تورم  از دلایل کاهش کیفیت نان به شمار می‌آید  و در مجموع، برای بهبود کیفیت نان، نیاز به نظارت دقیق‌تر، بهبود کیفیت مواد اولیه و انگیزه‌های اقتصادی برای نانوایان است.

افزایش صدور مجوز برای نانوایی‌های آزاد پز

معاون برنامه ریزی فرمانداری قزوین دلیل افزایش صدور مجوز برای نانوایی‌های آزاد پز را کمبود سهمیه آرد استان می‌داند و می‌گوید: در سال‌های اخیر به سبب اجرای طرح شناورسازی، مشکلاتی برای دریافت آرد و اخذ سهمیه ایجاد شده که قابل حل نبوده است.ابوالفضل نجفی با اشاره به وجود ۷۶۰نانوایی در شهرستان قزوین اظهار می‌دارد: از دی‌ماه سال ۱۴۰۱، به دلیل عدم اطلاعات دقیق و اشراف نانوایان نسبت به نحوه کار با سامانه، سهمیه آرد استان کاهش یافت و از این رو دچار کمبود آرد شده‌ایم و به همین سبب، مجوز برای نانوایی‌های آزادپز صادر شده است تا بتوانند بدون محدودیت آرد بخرند و نان را با قیمت تعیین‌شده از طرف اتحادیه‌ها و کارگروه آرد و نان توزیع کنند.

وی با اشاره به صدور مجوز برای راه اندازی ۳۵واحد نانوایی آزاد پز در قزوین می‌افزاید : توان خرید نان آزاد پز در بخش‌های الموت، طارم، کوهین و روستاهای بخش مرکزی وجود ندارد و بر این اساس تاکنون مجوز نانوایی‌های آزاد پز برای بخشی از مناطق شهر استان قزوین صادر شده است.

نجفی در مورد حذف یارانه نان می‌گوید: حذف یارانه نان برای پیشگیری از قاچاق آرد، بهترین راهکار ممکن است. هرچند با اجرای طرح آزادپزی، شاهد افزایش کیفیت نان و ایجاد رقابت در میان نانوایان خواهیم بود، اما باید این مسئله به شکل منطقی و قابل قبول در افکار عمومی مطرح شود.

وی یادآور می‌شود: تا کنون هیچ برنامه‌ای برای حذف یارانه نان در استان قزوین و کشور مطرح نشده است و حذف نانوایی‌های یارانه‌ای باید بر اساس تصمیمات ملی و کلان و با کارهای کارشناسی در کشور اجرا شود.

معاون برنامه ریزی فرمانداری قزوین درباره کمبود و نامرغوب بودن آرد می‌گوید: با توجه به این که گندم ذخیره شده در سیلوها از نقاط و مزارع گوناگون تهیه می‌شود و کیفیت گندم هر استان با استان دیگر متفاوت است و در مواقعی گندم با آفت سن زدگی هم وارد سیلوها می‌شود ؛ در زمان تخلیه و انتقال آن به کارخانه برای آسیاب، آرد با کیفیت پایین تولید می شود.

افزایش قیمت نان پذیرفتنی نیست

معاون برنامه ریزی فرمانداری قزوین با تاکید بر این که افزایش قیمت نان به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست، تأکید می‌کند: برای تمامی حالات تهیه، پخت و فروش نان قیمت‌هایی مشخص و انواع نان یارانه‌ای هم در سطح ملی قیمت گذاری شده و برای هر نانوایی برچسب تعبیه شده است و اگر آرد خارج از آن عرضه شود، از سوی تیم بازرسی به شدت با آنان برخورد خواهد شد.

نجفی ادامه می‌دهد: تخلفات نانوایی‌ها شامل کم فروشی، وزن کم، کیفیت نان، آرد فروشی و فروش صوری آرد است و شهروندان در صورت مشاهده هرگونه تخلف می‌توانند از طریق سامانه گویای ۱۲۴سازمان صمت یا مدیریت بازرسی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین ارتباط بگیرند.

وی درمورد پخت نان‌های کنجدی هم یاد آور می‌شود: فروش اجباری نان‌های کنجدی ممنوع است و فقط باید به درخواست مشتریان باشد.

افزایش کشف آردهای قاچاق

نجفی با اشاره به این که از زمان صدور مجوز برای نانوایی‌های آزاد پز میزان کشف و توقیف آرد یارانه ای افزایش یافته است و این موضوع نشان می‌دهد که این آردها وارد نانوایی‌های آزاد پز می‌شده است، می‌افزاید: برنامه برخورد جدی و بازدارنده با نانوایان متخلف آزاد پز و یارانه ای ، شامل پلمب یا ابطال مجوز نانوایی در دستور کار قرار گرفته است و در کنار آن برنامه‌ای هم برای جایگزینی نانوایان متخلف در نظر گرفته شده است که به افراد متقاضی احداث نانوایی واگذار می‌شود.

زهرا سادات حسینی، کارشناس نان، معتقد است: تا زمانی که نانوایی‌های آزادپز آرد مورد نیاز خود را از کارخانه به صورت خصوصی تهیه می‌کنند، آرد با کیفیت‌ بهتری را در اختیار می‌گیرند. اما اگر کیفیت آرد بالا باشد ولی نانوا تخصص لازم برای تخمیر و شیوه درست پخت نان را نداشته باشد، نان با کیفیت مطلوب در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد.

وی با تاکید بر این که برای بهبود کیفیت نان، نیاز به برگزاری دوره‌های تخصصی برای نانوایان و تضمین کیفیت آرد وجود دارد، ادامه می‌دهد: هر کالایی که نام دولتی بر روی آن برچسب شود کیفیت آن هم افت خواهد کرد زیرا برای دولت صرفه اقتصادی ندارد که هم یارانه آرد را بپردازد و هم قیمت نان را کنترل شده نگه دارد .

نارضایتی های شهروندان

عباس خانبانی یکی از مشتریان معترض به کیفیت نامطلوب نان در قزوین می گوید: از نانوایی سنگک در خیابان توحید شهر قزوین نان با وزن تعیین شده دولتی ۴۴۰گرم خریده ام در حالی که پس از توزین مجدد وزن نان به 330 گرم کاهش یافته است. همچنین برای تهیه نان سنگک به نانوایی خیابان فلسطین مراجعه کردم اما نانوا تعداد زیادی نان‌های کنجدی با قیمت 8000تومان پخت کرده بود و مردم به ناچار باید نان‌های کنجدی را می‌خریدند.

وی اضافه می‌کند: یک نانوایی بربری در بلوار جمهوری اسلامی نرسیده به پل راه آهن فقط برای قهوه خانه‌های اطراف نان توزیع می‌کند و هر زمان به آن جا مراجعه می‌کنیم شاطر می‌گوید نان نداریم ! ازدحام نانوایی و کیفیت پایین نان سبب شده است که مردم به خرید نان‌های آزاد راضی شوند.

به نظر می‌رسد مشکلات کیفی و نظارتی در صنعت نان قزوین، نیازمند توجه جدی و اقدامات اساسی است تا این ماده مهم غذایی، با کیفیت مناسب به دست مردم برسد.