ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: راههای زیادی برای سالمتر زیستن وجود دارند. پیادهروی، رژیم غذایی بهتر و حتی جدول سودوکو که مغز را به فعالیت وا میدارد ازجمله این راهها هستند. یک راه متفاوتتر نیز وجود دارد که شامل ارسال شوک الکتریکی به مغز است.
تلفیق عصبی شیوه نسبتاً عجیبی است که با قرار دادن تحریککننده روی سر و ارسال شوک الکتریکی بهطور مستقیم به دستگاه عصبی انجام میشود.
این روش غیرتهاجمی که مزایای زیادی نیز برای سلامتی دارد تازهترین فناوری برای آپگرید کردن زندگی بدون زحمت و دردسر زیاد است.
اگر چه تلفیق عصبی سالها است که انجام میشود اما بهتازگی دوباره مورد توجه قرار گرفته است و شرکتهایی مثل «پاراسیم» و «گاماکور» از آن بهره میبرند. پاراسیم که در 2017 تأسیس شد ادعاهای بزرگی دارد. برای مثال، اعلام کرده وسایلی که میسازد میتوانند به طرز قابل توجهی تواناییهای ذهنی را بهتر کنند بدون اینکه فرد مجبور باشد از خانه بیرون برود یا حتی از روی مبل بلند شود.
بدون تردید، این وسایل بیش از حد خوب به نظر میرسند اما این فناوری مورد پیشتیبانی چند دانشگاه معتبر دنیا ازجمله هاروارد قرار گرفته است و حتی توسط افراد میلیاردی که در دهه 40 زندگی خود هستند اما اصرار دارند مانند یک فرد 17 ساله باشند مورد استفاده قرار گرفته است.
راههای زیادی برای برخورداری به این کلید کموزیادکننده فعالیتهای اعصاب مغزی وجود دارد اما شرکت پاراسیم و شرکتهای مشابه با تلفیق عصبی از طریق عصب واگ لاله گوش این کار را انجام میدهد. در این روش، سیگنالهای الکتریکی از طریق پوست گوش به مغز ارسال میشوند.
در مورد محصول شرکت پاراسیم، این وسیله شامل یک کنترل از راه دور و یک وسیله تحریککننده است.
این فناوری با ارسال پالس از طریق گوش، عصب واگ را هدف میگیرد. این عصب وظیفه انتقال سیگنالها بین مغز، قلب و دستگاه گوارش را برعهده دارد.این وسیله روی گوش چپ قرار میگیرد. دارای یک الکترود است که بهطور مستقیم شاخه لاله گوشی عصب واگ را هدف میگیرد.
شاخه لاله گوشی یک عصب حسگر کوچک در پشت گوش است. بدین ترتیب، سیگنالهای هدفمند بهطور مستقیم به ساقه مغز افکنده میشوند.
وسیلهای که روی گوش قرار میگیرد به یک کنترلگر دستی متصل است که سیگنال را کنترل میکند. کاربر زمان را برای هر بار تحریک تنظیم میکند. توصیه میشود یک یا دو بار در روز و هر بار یک ساعت این کار انجام شود تا شوکهای هدفمند به دستگاه عصبی برسند.
اگر چه گاهی پزشکان این وسیله را در نسخه تجویز میکنند اما هر فردی خودش میتواند آن را تهیه کند.
کمک به کند شدن روند پیری
این فناوری به ردیابی روند پیری که کار پیچیدهای است کمک میکند. کند کردن روند پیری بهمراتب سختتر از ردیابی آن است. پیری بیشتر نتیجه تعامل چند بیماری، بروز اِشکال در سلامت و کند شدن روند بهبودی است. در این جا است که تلفیق عصبی میتواند وارد عمل شود. این نوع تحریک دستگاه عصبی بر کند شدن التهاب مزمن تأثیر میگذارد؛ فرایندی که بهطور مستقیم در روند پیری نقش دارد.
اختلالات شناختی مرتبط با شروع پیری مثل آلزایمر در میان افرادی که پا به سن میگذارند نگرانی ایجاد میکنند. این یکی از مباحثی است که با عصب درمانی تلفیق عصبی می توان به جلوگیری از آن امیدوار بود.
همچنین پژوهشها نشان میدهند که بین تلفیق عصبی و بهتر شدن عملکرد سیستم قلبی ـ عروقی ارتباطی وجود دارد. بنابراین، شاید بتوان با این روش با نارسایی قلبی، پرفشاری شریانی و فشارخون بالا مقابله کرد.
جدای از پیری، این فناوری میتواند در رفع مشکل بینظمی ریتم قلب، بهتر شدن خستگی و کاهش افسردگی ایفاگر نقش مثبت باشد. حتی به کمک تلفیق عصبی، در افرادی که مشکلات کمتر شناختهشدهای مثل سندرم تاکی کاردی وضعیتی دچار بودهاند روند رو به بهبودی دیده شدهاست.
مطالعات بالینی نشان دادهاند که دستگاه تحریککننده عصب واگ لاله گوشی پاراسیم میتواند به طرز قابل ملاحظهای سه زیست نشانگر را که در پیر شدن دخالت دارند را بهتر کنند. اگر چه شواهد روشنی از تأثیر آن بر زیست نشانگرها وجود دارد اما این فناوری هنوز راهی طولانی برای اثبات خود در پیشرو دارد.
ازآنجاکه این دستگاه در صورت ایمپلنت نشدن ریسک بسیار پایینی دارد، بیمارانی که برای خرید آن هزینه میکنند دست به کار عاقلانهای میزنند. پزشکان نمیتوانند به هر کسی که قدم به راهروی بیمارستان میگذارد کمک کنند؛ بنابراین اگر فردی توان مالی ندارد، استفاده از این دستگاه راهحل بسیار خوبی است.
با اینکه بهرهمندی از تلفیق عصبی به شکل غیر ایمپلنتشده بیخطر است اما هنوز کاربرد آن در مرحله آزمایشی است. تفاوت قیمت پاراسیم و گاماکور کم است و هر کدام تا چند ماه قابلیت استفاده دارد.
آیا تلفیق عصبی بیخطر است؟
نخستین مورد کاربرد ابزارهای تلفیق عصبی به دهه 1960 بر میگردد؛ یعنی زمانی که از وسیله ایمپلنت برای شوک دادن و درمان کمردرد استفاده شد. در آن زمان، وسیلههای ایمپلنت بسیار بزرگ بودند و عوارض جانبی طولانی مدتی داشتند. با پیشرفت فناوری ایمپلنت خطراتی که سلامت افراد را تهدید میکنند کاهش چشمگیری داشته است.
تلفیق عصبی به دو شیوه قابلاستفاده است. نخستین روش که ایمپلنت کردن یا درون کاشت کردن وسیله در بدن است گزینه مؤثرتری است و در موارد جدیتر مورد استفاده قرار میگیرد. اگر وسیله درون کاشت شود، شوکهای الکتریکی مؤثرتری وارد میکند اما ریسک آن بالاتر است و عوارض جانبی نیز دارد. برخی عوارض جانبی خفیف مثل احساس ناراحتی، خارش و سردردهای گاهوبیگاه مورد بررسی قرار گرفتهاند اما در موارد جدیتر، بیمارانی بودهاند که در محل قرارگیری دستگاه ایمپلنت دچار عفونت شدهاند یا حمله صرع، خونریزی و خستگی شدید را تجربه کردهاند.
در عوض، تلفیق عصبی غیرتهاجمی که شامل استفاده از وسیله پوشیدنی است گزینه بسیار ایمن و بیخطری است و طبق گزارشها عوارض جانبی آن فقط تحریک و خارش هر از چندگاه پوست است. پاراسیم در بیش از 3 میلیون بار کاربرد هیچگونه عوارض جانبی جدی نداشته است.با این وصف، شاید عدهای بگویند چرا بیماران باید زحمت درون کاشت کردن آن را به خود بدهند؟ اما اینقدرها هم ساده نیست.
در شکل پوشیدنی این وسایل، به دلیل اینکه سیگنالها از درون پوست عبور میکنند نمیتوانند بهاندازه زمانی که ایمپلنت میشوند خوب عمل کنند و عصب واگ را بهطور مستقیم و مداوم تحریک کنند.دیگر اینکه اگر چه شکل پوشیدنی بیخطرتر و موقتیتر است اما کاربری که آن را با خود حمل میکند باید مدام دقت کند که تحریک عصبی بهطور مداوم و درست انجام میشود. در حقیقت، یک وظیفه دیگر به کارهای روزانه فرد که نیازمند دقت هستند افزوده میشود.