به گزارش اطلاعات آنلاین به نقل از فوربس، طی شش سال اخیر روند خروج فعالیت‌های تولیدی آمریکا از چین رواج یافته است. بر اساس گزارش ۲۰۲۳ گروه مشاوره بوستون (BCG)، واردات کالا از چین از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ در شرایط تعدیل شده بر اساس تورم،  ۱۰ درصد کاهش یافت و در عین حال از مکزیک ۱۸ درصد(در پشتی آمریکا برای محصولات چینی)،  از هند ۴۴ درصد و   از ۱۰ کشور دیگر آسیای جنوب شرقی ۶۵ درصد افزایش یافت.

تورم دستمزدها یا افزایش هزینه‌های نیروی کار، محرک اولیه برای رویگردانی شرکت‌ها از چین بود. طبق گفته شورای تجارت چین، چین در بیش از ده سال گذشته به عنوان یک پایگاه تولید کم هزینه نیروی کار در نظر گرفته نشده است.

بنابراین، از اواسط دهه ۲۰۱۰، صنایع پرکار و حساس به هزینه، مانند منسوجات از چین به کشورهایی مانند ویتنام و بنگلادش نقل مکان کردند. اما طی شش سال گذشته، مجموعه‌ای از عوامل دیگر، به شرکت‌های آمریکایی نشان دادند که رویای سودزایی چین به پایان رسیده است و زمان «از هم پاشیدن» فرا رسیده است. اول، در سال ۲۰۱۸، با اعمال تعرفه‌های پرزیدنت ترامپ بر تقریباً تمام صادرات چین، عوامل ژئوپلیتیک تشدید شدند.

سپس، در سال ۲۰۲۰، همه‌گیری کووید-۱۹ ضعف‌های اساسی در زنجیره تامین جهانی را آشکار کرد، زیرا کارخانه‌ها تعطیل شدند و بنادر بسته شدند، شبکه‌های لجستیکی که برای کالاهای حیاتی مانند لوازم پزشکی، نیمه‌رساناها و کالاهای مصرفی ضروری بودند، مختل شدند و هزینه‌های حمل و نقل افزایش یافت.

به دلیل تقاضای بالا (هزینه حمل کانتینر از چین به سواحل غربی ایالات متحده ده برابر، از حدود ۲۰۰۰ دلار به بیش از ۲۰ هزار دلار افزایش یافت.

در ادامه، در سال ۲۰۲۲، درگیری روسیه و اوکراین منجر به افزایش قیمت کالاهایی مانند نفت، گاز و غلات شد که چین از روسیه وارد می‌کند و منجر به نوسان در هزینه‌های تولید داخلی این کشور شد.

علاوه بر این، تشدید نقض‌های امنیتی، از جمله ارسال بالن‌های جاسوسی چین به خاک ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ و هک کردن شرکت‌های بزرگ مخابراتی در سال ۲۰۲۴، تنش‌های ژئوپلیتیکی را بدتر کرد.

طبق گزارش کمیته مجلس نمایندگان درباره امنیت داخلی که در اکتبر ۲۰۲۴ منتشر شد، اف بی آی تقریباً هر ۱۲ ساعت یک بار پرونده‌های جدیدی را برای مقابله با عملیات جاسوسی و اطلاعاتی حزب کمونیست چین باز می‌کند.

و سرانجام، مانورهای نظامی مداوم چین که تایوان را تهدید می‌کند، تأثیر مستقیمی بر موارد زیر دارد:

منافع امنیت ملی ایالات متحده، زیرا ایالات متحده تایوان را بخشی از "زنجیره جزیره ای" از متحدان (به همراه ژاپن، کره جنوبی و فیلیپین) می داند و منافع اقتصادی ایالات متحده، زیرا تایوان تولید کننده عمده ریزتراشه های نیمه هادی و تجهیزات سخت افزاری فناوری اطلاعات برای شرکت های آمریکایی مانند انویدیا، کوالکام و اپل است.

نیازی به گفتن نیست که بسیاری از شرکت‌ها با تنوع بخشیدن به مناطق باثبات‌تر در آسیا و نزدیک شدن به مکزیک و آمریکای مرکزی، زنجیره تامین خود را «ریسک زدایی» کرده‌اند. صنعت خودرو، به‌ویژه تولید خودروهای الکتریکی، شاهد فعالیت‌های بازسازی قابل توجهی بوده است. صنعت نیمه‌رسانا نیز فعالیت‌های تقویت‌کننده قابل‌توجهی دارد که ناشی از نگرانی‌های امنیت ملی و ابتکارات دولتی مانند قانون تراشه‌ها و علم ۲۰۲۲ (قانون CHIPS) است.

 اسکات الیسون، مدیر اجرایی East West Manufacturing (East West)، یک شرکت خدمات مهندسی و تولید جهانی مستقر در آتلانتا، جورجیا در باره فعالیت تولیدی در چین گقت: تصمیم برای ایجاد عملیات تولیدی در یک منطقه خاص پیچیده است و به چندین عامل کلیدی بستگی دارد و نیروی کار کم هزینه در واقع مهمترین ملاحظه نیست و مواد خام محرک اصلی است. الیسون توضیح داد که تصمیم برای ایجاد عملیات تولیدی در یک منطقه خاص پیچیده است و به چندین عامل کلیدی بستگی دارد و  نیروی کار کم هزینه در واقع مهمترین ملاحظه نیست (که منطقی است زیرا چین برای چندین سال منطقه تولید کم هزینه نیروی کار نبوده است). عوامل مهم‌تر عبارتند از: دسترسی به مواد خام و شبکه‌ای از تامین کنندگان، نیروی کار ماهر، زیرساخت های توزیع و لجستیک و مشوق‌های مالیاتی. به عنوان مثال، شرکت الیسون توانست در سال ۲۰۰۲ ظرفیت تولید خاصی را از چین به ویتنام منتقل کند، زیرا لاستیک به راحتی در ویتنام در دسترس بود و زنجیره تامین چندان پیچیده‌ای نبود و این شرکت پس از شناسایی منابع اضافی به طور منحصر به فرد در ویتنام، توانسته است عملیات خود را عمیق‌تر کند. الیسون افزود آنها همچنین یک مرکز در کاستاریکا برای تولید پزشکی خریداری کرده‌اند، تا حدی به این دلیل که کاستاریکا با چین و ایالات متحده یک قرارداد تجارت آزاد دارد، بنابراین می‌توان مواد خام و اجزای آن را وارد کرد و محصولات نهایی را بدون تعرفه صادر کرد.  با این حال، هزینه‌های لجستیکی در آنجا بسیار زیاد است، بنابراین «ما روی محصولات کوچک با تراکم ارزش تمرکز می‌کنیم» و می‌توانید «حمل و نقل هوایی به داخل و بدون هزینه‌های عمده» را انجام دهید.

شرکت الیسون همچنین دارای دو تاسیسات در خوارس مکزیک است. الیسون گفت برای محصولاتی که دارای مقادیر بالایی از اجزای مکانیکی مانند پلاستیک و فلز هستند، این یک "زنجیره تامین نابالغ" است و هزینه‌ها ۱۵ تا ۲۰ درصد بیشتر از آسیا است. اما مقداری از این با زمان،  از مونتاژ نهایی تا تحویل (یک هفته در مقابل یک ماه یا بیشتر)، با هزینه‌های حمل و نقل کمتر (۲ تا ۴ هزار دلار برای راندن کامیون از مرز در مقابل ۶ تا ۷ هزار دلار برای حمل کانتینر از آسیا) و با تعرفه‌های پایین به دلیل توافق تجارت آزاد از طریق توافق نامه ایالات متحده-مکزیک-کانادا یا USMCA جبران می‌شود.

چرا تولیدکنندگان نمی‌توانند چین را ترک کنند؟

درک اینکه چرا چین در ایالات متحده و بسیاری از شرکت‌های چندملیتی حضور دارد، ارتباط زیادی با ایجاد مناطق ویژه اقتصادی (SEZ) توسط پکن در دهه ۱۹۸۰ دارد که برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تحریک نوآوری و تسریع رشد صنعتی طراحی شدند. اولین SEZها آزمایشی در نظر گرفته می‌شدند زیرا قبلاً چین یک اقتصاد "بسته" بود، که در آن دولت تقریباً تمام جنبه‌های تولید، قیمت‌ها و تخصیص منابع را کنترل می‌کرد و عملاً خود را از بازار جهانی منزوی می‌کرد و شرکت‌های خصوصی و تجارت خارجی را محدود می‌کرد.

به عنوان مثال، شهر شنژن زمانی یک دهکده ماهیگیری کوچک با ۳۰ هزار نفر بود، قبل از اینکه در سال ۱۹۸۰ به عنوان یکی از اولین مناطق SEZ تعیین شود. اکنون، شنژن که در سال ۲۰۲۴ به عنوان ده مرکز مالی برتر جهانی رتبه بندی شد، خانه فناوری چند ملیتی است. شرکت‌هایی مانند هوآوی و تنسنت (سازنده وی چت) و در سال ۲۰۲۳ توسط فوربس به عنوان یکی از ۱۰ شهر برتر با انبوهی از میلیاردرها، به عنوان "دره سیلیکون چین" شناخته می‌شوند. آزمایش شنژن نشان می‌دهد که چه اتفاقی می‌افتد وقتی خوشه‌های متراکم تامین‌کنندگان، زیرساخت‌های لجستیکی (شامل بزرگراه‌ها، راه‌آهن‌ها و بنادر)، کارگران ماهر، سرمایه‌گذاری اقتصادی و مشوق‌های مالیاتی را گرد هم می‌آورید. مجمع جهانی اقتصاد تخمین زده است که ۹۰ درصد لوازم الکترونیکی جهان از جمله تلفن‌های همراه، تلویزیون، واحدهای تهویه مطبوع و هواپیماهای بدون سرنشین در شنزن تولید می‌شوند.

وابستگی شدید آمریکا به مواد خام حیاتی چین

عمده دلیل دیگری که به چین مزیت رقابتی می‌دهد، دسترسی به مواد خام حیاتی (CRMs) مانند کبالت، تیتانیوم، لیتیوم، منیزیم و عناصر خاکی کمیاب، چه از طریق استخراج مستقیم آنها یا واردات آنها از کشورهای دیگر و پالایش آنها است.

در سال ۲۰۲۲، سازمان زمین شناسی ایالات متحده فهرستی از ۵۰ کالای معدنی مهم برای اقتصاد ایالات متحده (و امنیت ملی) را منتشر کرد و چین منبع اصلی ۲۶ مورد از ۵۰ ماده معدنی است.

این CRMها در بخش‌های مختلفی از جمله تولید انرژی، فناوری ارتباطات، حمل‌ونقل و دفاع ملی استفاده می‌شوند و برای همه چیز از تلفن‌های همراه و هارد دیسک‌های کامپیوتر گرفته تا باتری‌های وسایل نقلیه الکتریکی و همچنین موشک‌های هدایت‌شونده دقیق و بالا ضروری هستند.

 در نتیجه، شرکت‌های آمریکایی به شدت به شرکت‌های چینی برای تامین قطعات و تولید محصولات با هزینه‌های بیشتر متکی هستند.

بوئینگ اعلام کرده است که چین در هر مدل هواپیمای تجاری فعلی بوئینگ - ۷۳۷، ۷۴۷، ۷۶۷، ۷۷۷ و ۷۸۷ Dreamliner، نقش دارد و بیش از ۱۰ هزار هواپیمای بوئینگ در حال حاضر در سراسر جهان با قطعات ساخته شده در چین پرواز می‌کنند.

اپل کارخانه‌های خود را به آسیای جنوب شرقی و هند منتقل کرده است، اما همچنان بر چندین قطعه ساخت چین در محصولات خود، مانند آکوستیک، شیشه، کانکتورها و پنل‌های نمایشگر متکی است.

اپل همچنین اکثر آیفون‌ها، آی‌پدها و مک‌بوک‌ها و سایر لوازم جانبی را در چین (در شنژن، چنگدو و ژنگژو) از طریق شریک تولید قراردادی خود، فاکسکان، مونتاژ می‌کند.

و در حالی که تسلا خودروهای خود را برای بازار ایالات متحده در ایالات متحده تولید می‌کند، چهل درصد از تامین کنندگان باتری EV تسلا شرکت‌های چینی هستند.

ساخت آمریکا؟

با این همه از هم پاشیدگی زنجیره تامین جهانی، این سوال مطرح می‌شود که چه چیزی می‌تواند و باید در اینجا در ایالات متحده آمریکا با قیمت‌های رقابتی تولید و مونتاژ شود. دولت بایدن سه قانون بزرگ را تصویب کرد که تریلیون‌ها دلار و/یا مشوق‌های مالیاتی را به سمت نوآوری و بهره‌وری صنعتی ایالات متحده هدایت می‌کرد، که در نهایت به رنسانس تولید در سراسر ایالات متحده دامن زد. از سال ۲۰۲۱، بیش از ۲.۱ تریلیون دلار توسط دولت از طریق قانون سرمایه گذاری در زیرساخت و مشاغل، قانون کاهش تورم ۲۰۲۲ و قانون تراشه‌ها به طرح‌های حامی تولید اختصاص یافته است و طبق گزارش Blackrock، از نوامبر ۱۰۲۲، بخش خصوصی ۶۱۴ میلیارد دلار اضافی را برای تولید نیمه هادی‌ها، خودروهای برقی و باتری‌ها متعهد شده است. اما، برای ایجاد اکوسیستم تولید در ایالات متحده مشابه مدل SEZ در چین، به سرمایه و سرمایه‌گذاری بسیار بیشتری نیاز است و ممکن است چندین دهه طول بکشد تا توسعه یابد. در این میان، «ساخت چین»، چه به طور مستقیم یا غیرمستقیم، واقعیت هشیاری است که آمریکا با آن روبرو است.