به گزارش «اطلاعات آنلاین» ۷۴ سال پیش روزنامه اطلاعات در مطلبی پرده از این گرانی ها برداشت و مهمترین عامل آن را معرفی کرد.
روزنامه اطلاعات در تاریخ ۲۷ آذرماه سال ۱۳۲۹ در مطلبی با عنوان «این گرانی‌های روز افزون جان مردم را به لب می‌رساند» نوشت: بار دیگر فریاد مردم از گرانی بلند شده است. مردمی که سال‌هاست به گرانی عادت کرده و عرض سالیان اخیر پیوسته با مضیقه و سختی دست به گریبان بوده‌اند.
با آنکه در جنگ اخیر بشر خسارات و تلفات سنگینی دید که هنوز هم موفق نشده حتی آنها را جبران نمایند اما خطر جنگ دیگری عالم را تهدید می‌کند. در بعضی کشورها مانند انگلستان بسیاری از مقررات زمان جنگ قبلی اصول جیره‌بندی را هنوز لغو نکرده‌اند. برخی دیگر از ممالک اکنون که خطر جنگ شدیدتر شده به اقدامات احتیاطی دست برده‌اند.
مثلا در کشورهای متحده آمریکا وضع غیر عادی اعلام شده و از این پس دولت در تمام رشته‌های صنعتی و اقتصادی کنترل دقیق خواهد داشت. در این گیر و دار البته تنها دولت‌ها نیستند که به فکر آینده وحشتناک‌تری هستند بلکه ملت‌ها نیز گوش به زنگ بوده و خود را برای مواجهه با خطر آماده می‌سازند. به همین جهت بر فعالیت تمام افراد افزوده می‌شود و همه کوشش و مجاهدتشان متوجه یک هدف است و آن نجات کشور از خطر و پیش بردن جنگ در صورت وقوع است.
و اما ما چه کنیم؟
همه مانند مردم دو سه قرن پیش فکر می‌کنیم، یعنی آن زمان که جنگ در سنگرها و میان سربازانی جریان داشت که سینه به سینه می‌شدند و دامنه پیکارها هم غالبا محدود بود. هنوز تصور می‌کنیم که اگر جنگی هم شد چون ما با کسی سر جنگ نداریم بنا بر این کسی مزاحم ما نخواهد شد و مانند گذشته خواهیم توانست به هرصورتی باشد گلیم خود را از آب بیرون کشیم.
بدین ترتیب فکرمان از همه جهت آسوده است و سرگرم همان کارها و همان مشغولیات عادی خود هستیم و هیچ توجهی نداریم که دنیا در معرض چه خطر بزرگی قرار دارد و اگر بنا شود روزی آتش جنگ مشتعل شود کسی بر حال زار ما رحم نخواهد کرد و ماهم با آتش دیگران خواهیم سوخت.
تنها در میان طبقات مختلف مردم کشور ما یک دسته هستند که صحبت جنگ و به روز خطر هوشیارشان می‌کند و بر شدت فعالیتشان می‌افزاید و آن طبقه کسبه و اصناف و بازرگانان هستند. همینکه خبری هر چند بی‌اساس و خالی از حقیقت هم باشد حاکی از نزدیک شدن خطر جنگ و تشدید اختلافات بین‌المللی منتشر شود، به خود می‌آیند و شروع به فعالیت می‌کنند.
در این وقت است که این عبارت نقل مجالس و محافل آنها می‌شود «بازار گرم شده است»
با گرم شدن بازار آنان ،روزگار مردم تهیدست و توده فقیر نیز سیاه می‌شود چون گرمی بازار چیزی جز بالا رفتن بی‌دلیل و غیر منصفانه به قیمت اجناس نیست. متمکنین و کسانی که منتظر رسیدن آخر روز یا آخر هفته با آخر ماه برای دریافت مختصر دستمزد خود نیستند. این وضع در زندگانیشان چندان تأثیری ندارد؛ زیرا به محض احساس خطر و آغاز گرانی اجناس، احتیاجات خویش را یکجا تهیه می‌کنند، یا اگر چنین نکنند هیچگاه گرانی روز افزون اجناس خم به ابرویشان نخواهد آورد. اما طبقه متوسط و فقیر، نه بنیه مالیشان آنقدر قوی است که بتوانند مایحتاج سالیانه یا لااقل چندماهه خود را یکجا خریداری کنند و نه دستمزدشان برای رفع احتیاجات آنان در صورت بالا رفتن قمیت ها کافی خواهد بود.
بدین ترتیب فشار همیشه به این طبقه وارد می اید، آن طبقه ای که در آمد محدودی دارند. بر اثر تحول اوضاع و وخامت روابط بین‌المللی از چند هفته پیش به این طرف قیمت اجناس به طور حیرت‌آوری رو به ترقی فاحش گذاشته است، چنانچه اکنون بسیاری از کالاها به دو تا سه برابر قمیت خرید و فروش می‌شود.
کسی نیست از آن دسته کسبه بی انصافی که بدون در نظر گرفتن خدا و وجدان کالاهای مورد احتیاج عمومی را یا احتکار کرده یا به چندین برابر قیمت اصلی می‌فروشند، بپرسد این کالاهائی را که در انبارها روی هم انباشته‌اید برای چه روز نگه داشته اید؟ اگر فکر می کنید که بر خلاف انتظار دوستداران و هواداران صلح، جنگ جهانگیر سوم در می گیرد و شما این بار نیز مانند جنگ دوم خواهید توانست در کمال آزادی و بی آنکه خطری به شما روی آورد کالاهای احتکار شده را با خون دل مردم گرسنه و برهنه مبادله خواهید کرد و از این راه ثروتی خواهید اندوخت، راه خطائی رفته اید. دیگر این جنگ مثل جنگ گذشته نیست. شما هم مانند دیگران در این آتش خواهید سوخت و در آن روز، دیگر نه پولی که از طریق تعدی و احجاف به چنگ آورده اید جان شما را نجات خواهد داد و نه کالاهای احتکار شده پشیزی ارزش خواهد داشت و شما نخواهید توانست آن را حفظ کنید.
خوشبختانه غالب کسبه و اصناف ما مردمی متدین و خداشناس هستند و می‌دانند که خداوند از افراد بی‌انصاف و بیدادگر روی گردان است. اگر می‌خواهید اصول حقیقی تقوا و دیانت را رعایت کرده باشید باید اجحاف نکنید و انصاف داشته باشید. فکر کنید این اجناس و کالاهائی را که اکنون در انبارهای خود انباشته‌اید در چه زمانی تهیه کرده‌اید؟ وقتی شما که تاجر و وارد کننده یا تهیه کننده عمده جنسی هستید قیمت کالاها را بالا بردید، کسبه جز چگونه می‌توانند آن را به قمیت نازلی در دسترس مردم فقیر و بدبخت کشور بگذارند؟ شما باید اصول دیانت را با رعایت انصاف و عدالت حفظ کنید.
ما همیشه از اصل آزادی کسب و پیشه دفاع کرده‌ایم و در این عقیده پافشاری به خرج داده‌ایم که باید هرگونه مداخله از طرف مامورین دولت در کسب و کار کسبه و اصناف متوقف شود، برای چه؟
برای اینکه نمی‌خواهیم شما که مردم شرافتمند و فعالی هستید، تحت فشار قرار گیرید و از فعالیت باز بمانید و سربار جامعه شوید. ما حسن نیت و علاقه شما را به حفظ شعائر مذهبی برای رعایت اصول عدالت و انصاف کافی دانسته و متعقد بوده‌ایم که اگر شما را آزاد بگذارند خودتان رضا نخواهید داد بیش از میزان خدا پسندانه ای از راه تجارت و کسب منتفع شوید.
اما متاسفیم از اینکه باید خاطرنشان سازیم این راه و روشی که اکنون پیش گرفته‌اید به کلی با آنچه ما درباره شما می‌پنداشته‌‍ایم مغایر است. بیائید و برای رضای خدا و به خاطر نوع‌دوستی و عدم تجاوز به حقوق طبقه تنگذست و فقیر کشور که فشار گرانی فقط بر دوش آنها است فکری برای جلوگیری از این وضع ناگوار کنید و نگذارید این فشار به حدی برسد که دولت به فکر مداخله در کار و کسب شما بیفتید.
این دیگر به دست خود شما است. ما وجدان و انصاف خودتان را به کمک می‌طلبیم وانتظار داریم که به منافع عادلانه قناعت کنید و انچه را که پیش از این و با قیمت نازلی خریده‌اید به حساب امروز چند برابر بر بهای آن نیافزائید. از احتکار نیز به خاطر حفظ حقوق خودتان هم که باشد بپرهیزید زیرا همانطور که گفتیم اگر این پیش‌بینی‌ها را برای روزهای خطرناک‌تر و زمان جنگ می‌کنید مطمئن باشید که اشتباه می‌کنید آن روز دیگر نه از تاک نشان خواهد ماند و نه از تاک نشان ...
