اطلاعات نوشت: سرشماری عمومی کشاورزی هر ۱۰ سال یک بار به منظور تهیه آمار و اطلاعات جدید از کشاورزان به منظور برنامه ریزی و تصمیم گیری های کلان دراین حوزه جمع آوری می شود که این امر در تامین امنیت غذایی و حفظ منافع ملی کشور اثرگذار است.

این سرشماری به منظور گردآوری اطلاعات از فعالیت‌های مختلف کشاورزی در بخش های زراعی، باغی، دام، طیور و آبزیان از بهره‌برداران کشاورزی انجام شده به گونه ای که به عنوان دومین طرح آماری بزرگ کشور پس از سرشماری نفوس و مسکن و مهمترین فعالیت آماری بخش کشاورزی مطرح می باشد.

اطلاعات حاصل از این سرشماری، تامین کننده نیازهای چارچوبی و آمار پایه این بخش در سطح کوچکترین واحد جغرافیایی مورد نیاز مرکز آمار ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان های متولی تنظیم بازار، برنامه ریزان، پژوهشگران است.

درواقع، برای برنامه ریزی درست در بخش کشاورزی، نیاز به اطلاعات دقیق و به هنگام در سطح آبادی ها و شهرها است که این مهم فقط از سرشماری عمومی به دست می آید.

بر اساس آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۳ اجرا شده، بیش از چهار میلیون بهره بردار کشاورزی در کشور وجود داشته که ۹۰ درصد از بهره برداری های کشاورزی متعلق به مناطق روستایی بوده است.
همچنین سابقه اجرای سرشماری عمومی کشاورزی در ایران نشان می دهد که تاکنون پنج مرحله سرشماری در سال های ۱۳۵۲ ،۱۳۶۷ ،۱۳۷۲ ،۱۳۸۲ با استفاده از ابزار کاغذی و در سال ۱۳۹۳ با استفاده از ابزار الکترونیکی همچون تبلت، اجرا و نتایج آن در سطح معرفی سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ کوچکترین واحد جغرافیایی (شهر و آبادی) منتشر شده است.

اهمیت اجرای سرشماری عمومی کشاورزی برای آن است که در این سرشماری اطلاعات مهمی از فعالیت های کشاورزی کشور در سطح کوچکترین واحد جغرافیایی ارائه می شود که فقط با اجرای سرشماری قابل حصول است.

درهمین حال ، با توجه به فاصله گرفتن از آخرین سرشماری و تحولات سریع بخش کشاورزی، اجرای سرشماری در سال ۱۴۰۳ ضرورتی اجتناب ناپذیر است، اما برخی از دلایل دیگری که اجرای سرشماری در سال ۱۴۰۳ را دو چندان می کند، مطابق ماده ۳ قانون مرکز آمار ایران و ماده ۱۰ قانون احکام دائمی برنامه توسعه کشور (بهمن ۱۳۹۵) به منظور حفظ سری زمانی آمارهای بخش کشاورزی و به هنگام‌سازی بهره برداران کشاورزی، سرشماری یاد شده باید در پاییز سال ۱۴۰۳ اجرا شود.

مقایسه سرشماری های کشاورزی در کشورها نشان می‌دهد که ایران به لحاظ تعداد سرشماری در منطقه آسیا با پنج سرشماری جزو کشورهای پیشرو است.

مطابق توصیه سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) سرشماری کشاورزی باید در بازه های زمانی حداکثر ۱۰ ساله انجام شود، این درحالی است که در برخی از کشورها مانند آمریکا، ژاپن، چین و کانادا، سرشماری کشاورزی هر پنج سال یک بار انجام می شود.

به گفته کارشناسان ،طرح های آمارگیری نمونه ای کشاورزی به ویژه طرح های خانواری و مقیاس بزرگ مانند آمارگیری های باغداری، زراعت، دامداری و طرح‌های ویژه حساب های اقتصادی مانند جدول داده- ستانده با استفاده از چارچوب سرشماری اجرا می شود.

نتایج طرح های یادشده نشان می دهد تغییرات چارچوب سرشماری عمومی کشاورزی ۱۳۹۳ موجب افزایش خطای نمونه ای در طرح های مذکور در سال های اخیر شده است و اجرای نامنظم سرشماری موجب به هم خوردن سری زمانی مطالعات خواهد شد و پیش بینی های مبتنی بر سری زمانی را با خطا رو به رو خواهد کرد.

بدین ترتیب ،اهداف سرشماری عمومی کشاورزی پیش رو، تهیه چارچوب آماری برای آمارگیری های نمونه‌ای، تولید اطلاعات ساختاری در سطوح جغرافیایی کوچک با قابلیت ارائه در طبقه بندی‌های چند بعدی و فراهم کردن سرجمع ها و اطلاعات کلی برای سنجش برآوردهای بین سرشماری ها و سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ است.

لذا،سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۴۰۳ از ۱۲ آبان ماه جاری شروع و قرار است به مدت ۴۵ روز ادامه یابد و نتایج آمار سرشماری عمومی کشاورزی از بهره برداران بخش کشاورزی اوایل سال ۱۴۰۴ به‌طور رسمی اعلام خواهد شد.

 این سرشماری یکی از با اهمیت ترین سرشماری‌های کشور است که داده های دقیق و درست آن در تصمیم گیری های کلان، تامین امنیت غذایی و منافع ملی تاثیرگذار است.

چگونگی استخراج داده ها در این سرشماری کشاورزی توسط بیش از ۶ هزار مامور سرشماری به صورت میدانی، تلفنی یا با حضور خود کشاورزان و بهره برداران انجام می شود که بخشی از اطلاعات از فایل های وزارت جهاد کشاورزی اخذ و بقیه در قالب ۲۸۰ شاخص آماری در بخش های مختلف زراعی، باغی، دام، طیور و آبزیان پرسش خواهد شد.

طبق ماده ۷ قانون مصوبه سال ۱۳۵۲، اطلاعات و آمار کشاورزان ، افراد و موسسات در مرکز آمار ایران محرمانه می‌ ماند و در اختیار هیچ دستگاه و نهادی همچون دستگاه های قضایی، اداری و مالیاتی قرار نمی‌گیرد، به طوری که محرمانگی در مرکز آمار ایران به مفهوم حفظ مجموعه نام، نام خانوادگی، آدرس و اطلاعات خاص اشخاص و کشاورزان است. در نهایت نتایج آمارگیری به صورت کلی و عمومی در اختیار دستگاه ها و نهادهای مختلف قرار می گیرد.

دراین راستا ،مرکز آمار ایران از کشاورزان خواست تا در سرشماری عمومی کشاورزی با اطمینان کامل شرکت کنند و آمار و داده های درست را در اختیار ماموران سرشماری قرار دهند.

حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه وبودجه بااشاره به اهمیت سرشماری عمومی کشاورزی می‌گوید:در سرشماری کشاورزی، اطلاعات از سراسر کشور جمع آوری، یکپارچه سازی و تحلیل می‌شود تا در اختیار مسئولین کشور برای انجام برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و اجرای مطلوب قرار بگیرد.

وی با اشاره به جمعیت ۴ میلیونی بهره‌برداران کشاورزی در کشور و این که معیشت، اقتصاد و زندگی کشاورزان کشور به اطلاعات این سرشماری وابسته است، ادامه می دهد: کشاورزان برای انجام فعالیت‌های کشاورزی شان نیاز به کود، بذر و سم دارند و لازم است در بخش‌های مختلف تولیدشان مشخص شود تا بر اساس آن دولت بتواند برنامه‌ریزی کند.

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه شناسایی نیازهای کشاورزان برای برنامه دولت اهمیت اساسی دارد، خاطر نشان می کند: همکاران در مرکز آمار ایران با سرشماری کشاورزی باید به اندازه ای اطلاعات را دقیق دریافت کنند تا بتوان از این اطلاعات در شناسایی همه آسیب‌ها و آفت‌هایی که به کشاورزان و دام و طیور وارد می‌شود، استفاده کرد.

پورمحمدی با اشاره به اینکه در نتیجه آسیب‌هایی که به کشاورزان وارد می‌شود، به شدت درآمد شان تحت تاثیر قرار می‌گیرد، تصریح می کند: چنانچه اطلاعات دریافتی دقیق باشد می توان از قبل برنامه ریزی و روندها را مشخص کرد؛چراکه دولت تمام اهتمام خودش را برای رفع مشکلات کشاورزان معطوف کرده است.

وی با بیان اینکه ماموران سرشماری از طرف مرکز آمار تنها برای دریافت اطلاعات دقیق به کشاورزان مراجعه می کنند، اظهار می کند: در نتیجه این سرشماری، دولت می‌تواند خدمات بهینه، بهنگام، دقیق و سریع به کشاورزان ارایه دهد.

پورمحمدی، با اشاره به شناسایی و بررسی مشکلات اراضی کشاورزی و باغات کشور در نتیجه اجرای این سرشماری، می گوید: با انجام این سرشماری میزان خوراک مورد نیاز دام در دامداری‌های کشور و میزان تولید محصولات کشاورزی مشخص می‌شود، تا بتوان مازاد محصولات و تولیدات کشاورزی را به بهترین شیوه به کشورهای دیگر صادرنمود.

غلامرضا گودرزی ، رئیس مرکز آمارایران نیز بااشاره به برخی شبهات مطرح شده درباره استفاده از اطلاعات سرشماری کشاورزی درباره موضوعاتی چون یارانه و مالیات، اطمینان می دهد: براساس قانون،اطلاعات دریافتی از افراد کاملا محرمانه خواهد بود و نتایج نهایی سرشماری تنها به دستگاه‌های دولتی برای انجام برنامه‌ریزی صحیح در حوزه کشاورزی اعلام خواهد شد.بنابراین هیچ گونه نگرانی درخصوص شبهات مطرح شده وجودندارد.