مرتضی عزتی در گفتگو با « اطلاعات آنلاین » با اشاره به التهابات در بازار ارز اظهار داشت: ترکیب عوامل اقتصادی و سیاسی میتواند عامل افزایش و کاهش نرخ ارز شود. اساسا نرخ دلار یا هر پول خارجی تحت تاثیر دو عامل عرضه و تقاضا است. البته در ایران وضعیت عرضه دلار نیز قابل تامل است. همچنین تقاضا هم به علتهای مختلف به ویژه واردات زیاد و مهمتر از این فرار سرمایه، بیش از عرضه است. از طرفی وقتی تولید ملی محدود و رشد اقتصادی پایین است، پس به طور معمول ارزش پول داخلی کاهش پیدا میکند.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه گفت: البته در چنین شرایطی، یکسری عوامل دیگر از جمله رویدادهای سیاسی در وضعیت اقتصادی تاثیر منفی میگذارند. اما عوامل اقتصادی را با شیوههایی به طور مقطعی می توان کنترل کرد. مثلا دولت سیزدهم تلاش کرد تا نرخ ارز کمترین نوسان ممکن را به خود ببیند. اما عواملی که خارج از حیطه دولت هستند، فشار میآورند و باعث گرانی ارز میشوند. در واقع وقتی که عوامل سیاسی به بازار ارز شوک وارد میکنند، آنها تاثیر میگذارند تا قیمتهای پایین نگه داشته شده توسط سیاستهای اتخاذی دولت، به سمت قیمتهای بازاری جهش پیدا کنند.
او افزود: همچنین وقتی احتمال تهدیدهای سیاسی، امنیتی و نظامی قوت میگیرد، چشم انداز قیمت ریال کاهش پیدا میکند و موجب میشود فعالین بازار با احتمال افزایش قیمت آینده، قیمتها را بالا ببرند که اینها هم در نوسان نرخ ارز سهم پررنگی دارند. همچنین وقتی که اخباری مبنی بر این که ایران و آمریکا تمایلی برای ورود به فضای جنگی ندارند، روی خروجی ها قرار می گیرد قیمت ها ریزش می کنند. اما چون عامل اصلی اولیه که چیزی جز «پایین بودن قدرت و رشد اقتصادی» که تعیین کننده روند قدرت اقتصادی است، نیست، همچنان ارزهای خارجی در ایران افزایشی نشان می دهند.
دانشیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: این شرایط نشان میدهد، شوکهای سیاسی که سبب افزایش قیمت ارز می شوند، ادامه دارد و بعید است که این شوک ها پایان یابد و شاهد ارزانی ارز باشیم. همچنین بازار ارز تحت تاثیر عوامل اقتصادی موجود نیز قرار دارد. البته دولت سعی خود را برای کنترل بازار ارز به کار گرفته است.
وی افزود: اصلا امکان پذیر نیست که جهشهای اقتصادی و غیراقتصادی را بتوانیم، کنترل کنیم. یعنی تا زمانی که اقتصاد در ایران حسرت رشد را داشته باشد و قدرت اقتصادی ما بالا نباشد و همچنین چشم انداز روشنی هم برای ترمیم فضای کدر نداشته باشیم، دولت هیچ کاری نمیتواند در بلند مدت انجام بدهد و فقط در کوتاه مدت است که میتواند به طور مقطعی مقداری جلوی رشد را بگیرد و افزایش نرخ ارز را کنترل کند.