جهان صنعت نیوز نوشت: با توجه به تغییرات سیاسی در ایران و آمریکا طی سال‌های اخیر، شرایط برای تغییر در روابط دوجانبه میان تهران و واشنگتن فراهم شده است. در گذشته، ناهماهنگی زمانی در انتخابات ریاست‌جمهوری دو کشور به نفع سیاستمداران آمریکایی عمل می‌کرد، اما اکنون با تغییرات انتخاباتی اخیر، ممکن است این الگو معکوس شود و ایران در موضعی قوی‌تر قرار گیرد. این تغییرات می‌تواند تأثیرات مهمی بر مذاکرات هسته‌ای و کاهش تنش‌های منطقه‌ای داشته باشد.
تغییرات سیاسی اخیر و تأثیر آن بر روابط ایران و آمریکا
طی سال‌های گذشته، ناظران و تحلیلگران حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی ایران همواره به نوعی از “جبر تاریخی” اشاره می‌کردند که به دلیل زمان‌بندی متفاوت انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و آمریکا، سیاستمداران آمریکایی را در موضع قدرت قرار می‌داد. این تفاوت زمانی منجر به ایجاد شرایطی شده بود که در آن جناح‌های متمایل به مذاکره در ایران، اغلب با دولت‌های جمهوریخواه در آمریکا مواجه می‌شدند که کمتر به مذاکره تمایل داشتند. در مقابل، وقتی دموکرات‌های آمریکایی که بیشتر به تعامل تمایل دارند به قدرت می‌رسیدند، اصولگرایان در ایران روی کار بودند و این ناهماهنگی زمانی، موجب شده بود که دست سیاستمداران ایرانی متمایل به مذاکره ضعیف‌تر جلوه کند.
حولات اخیر و تغییر معادلات تاریخی
اما در سال‌های اخیر، شرایط به شکل چشمگیری تغییر کرده است. ابتدا، دونالد ترامپ جمهوریخواه که پیش‌بینی می‌شد برای هشت سال در کاخ سفید باقی بماند، تنها پس از چهار سال از قدرت کنار رفت. از سوی دیگر، در ایران نیز حادثه‌ای برای رئیس‌جمهور اصولگرا رخ داد که به برگزاری انتخابات زودهنگام و روی کار آمدن مسعود پزشکیان منجر شد. در حالی که جو بایدن دموکرات نیز به دلیل کهولت سن، موقعیت خود را به کامالا هریس واگذار کرده است. این تحولات می‌تواند “جبر تاریخی” سابق را تغییر دهد و این‌بار ایران را در موضعی قرار دهد که پیش از استقرار دولت جدید آمریکا، دولت خود را تشکیل دهد و در نتیجه، ابتکار عمل را در دست داشته باشد.
جایگاه ایران در مواجهه با چالش‌های دیپلماتیک
با وجود این تغییرات، فضای دیپلماتیک جهانی همچنان به نفع ایران نیست. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اخیراً هشدار داده است که رقابت جهانی برای گسترش سلاح‌های هسته‌ای در حال افزایش است. او بدون توجه به تأکیدات همیشگی جمهوری اسلامی بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، ادعاهای خود را تکرار کرده است. در این میان، فضای دیپلماتیک منطقه نیز به شدت تحت تأثیر تنش‌های روزافزون است.
نقش ایران در کاهش تنش‌های منطقه‌ای
همزمان با این تحولات، وزیر امور خارجه ایتالیا، آنتونیو تایانی، در گفت‌وگویی تلفنی با عباس عراقچی، بر نقش ایران در کاهش تنش‌های منطقه‌ای تأکید کرد. تایانی از جمهوری اسلامی خواست تا نقش مؤثری در کاهش تنش‌ها ایفا کند، در حالی که عراقچی نیز اعلام کرد که پاسخ ایران به اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی دقیق و حساب‌شده خواهد بود.
لزوم برجامی جدید و بازنگری در مذاکرات هسته‌ای
در این میان، برخی تحلیلگران معتقدند که دیگر برجام ۲۰۱۵ قابل اجرا نیست و باید مذاکرات جدیدی با توجه به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی انجام شود. عبدالرضا فرجی‌راد، تحلیلگر سیاست خارجی، تأکید می‌کند که ایران و غرب باید به توافقی مبتنی بر عدم تولید سلاح‌های هسته‌ای برسند و شاید بهتر باشد ایران به طور مستقیم با آمریکا وارد مذاکره شود. با این حال، این مذاکرات ممکن است تا پس از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به تعویق بیافتد.
