روفیا تیرگری نوشت: بیماری‌های ویروسی به راحتی قابل درمان هستند اما وقتی علائم شدیدتری ایجاد می‌کنند، اعضای حیاتی بدن مثل قلب، کلیه و... درگیر می‌شود
سویه جدید ویروس ام پاکس، موجب مرگ صدها نفر در جمهوری دموکراتیک کنگو شده است و تا امروز توانسته به بخش‌هایی از جنوب شرقی آسیا و آسیای مرکزی برسد. سازمان بهداشت جهانی، شیوع این بیماری را وضعیت اضطراری برای سلامت بین‌المللی اعلام کرده است.
گسترش این بیماری با سویه جدید می‌تواند بیماری شدیدتری در افراد ایجاد کند. سازمان بهداشت جهانی گفته دسترسی به واکسن در مناطقی که به شدت به آن نیاز دارند، کلید جلوگیری از گسترش بیماری است.
همزمان با سفرهای اربعین و شیوع بیماری ام پاکس در شماری از کشورها یک عضو هیأت علمی انستیتو پاستور می‌گوید در کشور کیت‌های تشخیص وجود دارد ولی واکسن نیست. آرتمیس رضوانی تأکید میکند باید سلامت مسافرانی را که از کشورهایی که بیماری در آن‌ها شیوع یافته می‌آیند، کنترل کرد.
مقامات وزارت بهداشت پاکستان دو روز پس از اعلام وضعیت اضطراری بهداشت عمومی توسط سازمان بهداشت جهانی از مشاهده دست‌کم یک مورد ابتلا به بیماری ام پاکس در این کشور خبر دادند.
در شیوع کنونی ام پاکس که از ماه ژانویه 2023 شروع شد، 27 هزار مورد ابتلا و بیش از هزار و صد مورد مرگ و میر که بیشتر در کودکان بوده در کنگو گزارش شده است.
بیم آن می‌رود که تعدادی از زائران اربعین و زائران دیگر کشورها که از مسیر عراق برای زیارت امام رضا(ع) یا حضرت معصومه(س) وارد ایران می‌شوند به ویروس آلوده شده باشند. به‌خصوص در مورد زائران پاکستانی که دو بیماری خونریزی‌دهنده گزش پشه آئدس در کشورشان شیوع پیدا کرده است این موضوع تا چه حد می‌تواند نگران‌کننده باشد؟
ام پاکس یا آبله میمونی
دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی درباره شیوع بیماری ام پاکس می‌گوید: وقتی سازمان بهداشت جهانی شیوع این بیماری را وضعیت اضطراری اعلام میکند، ما باید بیشتر هوشیار و مراقب باشیم، چرا که زائران اربعین در حال برگشت به کشور هستند. در عراق، زائران کشورهای آلوده هم حضور داشته‌اند و در میان زائرانی که به کشور برمی‌گردند ممکن است فردی آلوده به ویروس باشد. همچنین زائرانی که از کشورهای آلوده برای زیارت امام رضا(ع) یا حضرت معصومه(س) می‌روند باید مدیریت شوند تا از پخش ویروس در کشور جلوگیری شود.
البته وزارت بهداشت اقدامات لازم را انجام می‌دهد اما مدیریت این بحران به همکاری تمام ارگان‌ها نیاز دارد. ممکن است اتفاقی نیفتد ولی در هر صورت ما تجربه کووید را هم داریم. در حال حاضر نگرانی ما از اجتماعاتی است که در عراق تشکیل شده است و اگر زائری آلوده باشد می‌تواند تعداد بیشتری را آلوده کند.
آیا کووید تازه‌ای در راه است؟
به گفته سازمان بهداشت جهانی، ابتلا به ویروس ام پاکس با علائمی شبیه آنفولانزا آغاز و به تاول‌های دردناک منتهی می‌شود و می‌تواند کشنده باشد. موارد ابتلا در کشور کنگو در آفریقای مرکزی طی یک سال دو برابر شده است.
آیا ام پاکس یک کووید تازه است؟ دکتر محرز در پاسخ به این سؤال می‌گوید: ام پاکس کووید تازه نیست و خطرش برای مردم کم است. فرد مبتلا به کووید با یک سرفه میلیون‌ها ویروس را در هوا پخش میکرد و خیلی‌ها مبتلا می‌شدند. ام پاکس صرفا بیماری تنفسی نیست و بیشتر از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا و تماس پوستی با ضایعات و تاول‌های پوستی منتقل می‌شود. این بیماری از طریق تماس مستقیم با کسانی که مبتلا هستند با علائم سرماخوردگی شروع می‌شود و با سردرد، بدن درد، دردهای عضلانی، خستگی و تظاهرات پوستی همراه است. تظاهرات پوستی از صورت شروع می‌شود و به دست و پا گسترش پیدا میکند و سایر نقاط بدن را دربر می‌گیرد. ویروس ام پاکس از طریق تماس جنسی نامطمئن هم قابل انتقال است.
سویه‌های جدید ویروس‌های معمولی
دکتر محرز در ادامه می‌افزاید: تجربه نشان می‌دهد که سویه‌های جدید ویروس‌ها که دائم و حتی روز به‌روز وارد دنیا می‌شود و مردم را گرفتار میکند، ویروس معمولی نیستند؛ ویروس‌هایی مشکل‌دار هستند که هم علائم بیشتر و شدیدتری دارند و هم مرگ و میرهای بیشتر.
بیماری‌های ویروسی به راحتی قابل درمانند اما وقتی علائم شدیدتری ایجاد می‌کنند اعضای حیاتی بدن مثل قلب، کلیه و... درگیر می‌شود. سویه‌های جدید به‌خصوص ام پاکس می‌تواند اعضای حیاتی بدن را گرفتار و مرگ و میرهای بیشتری ایجاد کند. آمار 14 هزار مبتلا به ویروس ام پاکس در کنگو و چهارصد و اندی مرگ، آماری تکان‌دهنده و خیلی بیشتر از حد انتظار است. نمی‌توان گفت تمام کسانی که از دست رفته‌اند بیماری‌های زمینه‌ای داشته‌اند. بیشترین آمار مربوط به زنان و کودکان زیر 15 سال است.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به آبله میمونی
ویروس ام پاکس از انسان به انسان و از حیوان (میمون) به انسان منتقل می‌شود. همچنین ملافه، روبالشی، پتو و پوست حیوان آلوده می‌تواند منبع آلودگی باشد.
دوره کمون یا پنهان بیماری چه مدت است و آیا در دوره کمون، بیماری قابل انتقال است؟ برای پیشگیری از ابتلا به بیماری چه باید کرد؟
دکتر محرز در پاسخ به این سؤال‌ها می‌گوید: دوره کمون این بیماری 5 تا 10 روز است و پس از آن علائم ظاهر می‌شوند. در دوره کمون، ویروس در بدن تکثیر پیدا میکند. تماس نزدیک با فرد بیمار ممکن است ویروس را از طریق قطرات تنفسی منتقل سازد.
برای پیشگیری از بیماری، از آنجایی که واکسن و درمانی برای آن وجود ندارد (فعلا در دسترس نیست) توصیه می‌شود همان کاری را در که دوره کرونا انجام می‌دادید انجام دهید. ماسک بزنید، دست‌هایتان را مرتب با صابون بشویید، در جاهایی که احتمال آلودگی وجود دارد فاصله اجتماعی را رعایت کنید و تماس جنسی مطمئن داشته باشید، چون یکی از راه‌های ابتلا به این بیماری تماس جنسی نامطمئن است.
در حال حاضر نباید نگران این بیماری باشیم، زیرا تا این لحظه گزارشی از ورود بیماری به کشورمان داده نشده است، ولی نگران آن هستیم با تجمعاتی که قرار است با ورود زائران از عراق تشکیل شود ناگهان غافلگیر شویم.
ویروس‌های خونریزی‌دهنده پشه آئدس
دکتر محرز در ارتباط با ورود پشه آئدس به ایران می‌گوید: این پشه که از طریق لاستیک‌های نیم‌دار پاکستانی وارد ایران شد، عاشق لاستیک و رنگ سیاه است. ته لاستیک‌ها کمی آب جمع شده بود، پشه در آنجا خانه کرد و وارد ایران شد.
این پشه خیلی سایه‌دوست است و اصلا از گرما خوشش نمی‌آید، بنابراین اوایل پاییز، شاهد مشکلات این پشه خواهیم بود.
در پاکستان غیر از این که تب دنگی شیوع دارد، بیماری زیکا و دو بیماری خونریزی‌دهنده که با گزش پشه آئدس منتقل می‌شود هم شیوع دارد. ورود زائران پاکستانی به کشور می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری‌ها را هم در پی داشته باشد که اگر خدای ناکرده این اتفاق بیفتد فاجعه بار خواهد بود.
دکتر محرز خاطرنشان میکند: دانشمندان حوزه بهداشت و درمان معتقدند با ویروس‌های جدید چون تب دنگی باید با احتیاط رفتار کرد و با مدیریت مانع پخش شدن آن شد.
بیماری زیکا
عامل گسترش بیماری زیکا پشه آئدس است. از هر پنج نفر آلوده به ویروس زیکا چهار نفر هیچ نشانه‌ای ندارند. با این که این ویروس علائم خفیفی از خود بروز می‌دهد، ولی با این حال باعث تولد نوزادان ناقص می‌شود.
این ویروس اولین بار در اوگاندا در سال 1947 شناسایی شد.
