جمیله کدیور: از آغاز جنگ غزه تا به امروز، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم تروریست اسرائیل بارها و بارها بر تعهد اسرائیل به «پیروزی کامل » بر حماس تاکید کرده و برای تحقق این پیروزی کامل از ابزارهای ترور، قتل عام، نسل کشی و کلکسیونی از شنیع ترین جنایت های جنگی بهره برده است. از زمان شروع مذاکرات آتش بس نیز تلاش کرد تا با مطرح کردن شروط جدید مانع از تحقق توافق آتش بس غزه شود.
در شرایطی که نتانیاهو بر این باور است که فقط با تشدید جنگ و حملات نظامی و ترور و تحمیل آوارگی، گرسنگی، محاصره کامل غزه و ادامه جنایات جنگی می تواند به موقعیت بهتری برای تحمیل شروط جدید خود در توافق آتش بس و آزادی اسرای اسرائیلی دست یابد و با خط مشی ثابت ادامه جنگ در صدد خرید زمان بیشتر برای حفظ قدرت و رسیدن به اهداف خود است، یوآو گالانت، وزیر دفاع رژیم صهیونیستی، مواضع اسرائیل را عامل تاخیر در رسیدن به توافق تبادل اسرا دانسته و گفته است: «صحبت از پیروزی مطلق، چیزی جز یاوه گویی نیست. »
در واکنش به این اظهارات، دفتر نخس توزیر رژیم صهیونیستی با اعلام اینکه اسرائیل فقط یک گزینه پیش رو دارد و آن «پیروزی کامل یعنی نابودی توانایی های حماس و آزادسازی گروگا نهاست » تاکید کرد : «دستورالعمل های نخست وزیر برای تمام اعضای دولت، از جمله گالانت لاز مالاجرا است. »
نتانیاهو با طولانی کردن جنگ غزه و ممانعت از تحقق آتش بس، سعی کرده است از انتخابات زودهنگام که طبق پیش بینی ها با شکست لیکود همراه است و تحقیقات متعدد درباره شکس تهای امنیتی دولتش که منجر به حمله ۷اکتبر ۲۰۲۳ شد، جلوگیری کند. غیر از جنایت های جنگی که به خاطر آنها حکم بازداشت او توسط دادگاه کیفری بی نالمللی صادر شده است و ضرورت پاسخگویی به شکست های اطلاعاتی- امنیتی، اگر نتانیاهو از قدرت کنار گذاشته شود، با یک محاکمه طولانی فساد و رشوه خواری نیز مواجه خواهد شد.
علیرغم علاقه نتانیاهو به حفظ قدرت و انتقاد مقامات امنیتی و نظامی اسرائیل از تاکتیکهای مذاکره اش، حمایت های مالی، تسلیحاتی و سیاسی دولت آمریکا و دیگر کشورهای غربی از اسرائیل به تحکیم قدرت نتانیاهو و به بن بست رساندن دوره ای قبلی مذاکرات آتش بس افزوده است.
با توجه به این که ایالات متحده و سایر متحدان غربی همچنان با تامین سلاح هایی که ماشین جنگی اسرائیل را تشویق به کشتار و ادامه جنگ می کند، ادامه می دهند، نتانیاهو تا به امروز انگیزه کمی برای توقف خونریزی و پذیرش توافق آتش بس داشته است. در عوض، او در هفت ههای اخیر جنگ و کشتار و ترورها را در داخل اراضی اشغالی و خارج آن تشدید کرده است.
از زمانی که اسرائیل جنگ علیه غزه را آغاز کرد، بایدن از اهرم های قدرتی که برای توقف جنایتهای اسرائیل و برقراری آتش بس در اختیار داشت، استفاده نکرد. جلوگیری از ارسال میلیاردها دلار محموله های تسلیحاتی آمریکا و استفاده از ابزارهای سیاسی در شورای امنیت سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی با توجه به سطح بالای وابستگی اسرائیل به کمک های نظامی و حمایت های سیاسی آمریکا می توانست جنگ را در همان آغاز متوقف کند.
بر عکس، آمریکا با فروش و کمک های تسلیحاتی و وتوی قطعنامه های پیشنهادی و حمایت از جنایت های إسرائیل با عنوان «دفاع از خود »، عملا موجب تشویق وتشجیع رژیم صهیونیستی در ادامه جنایت هایش شد. سوای کمک نظامی سالانه ۳.۸ میلیارد دلاری ایالات متحده به اسرائیل، در جدیدترین اقدام، در یکی از بزرگترین معامله ها برای انتقال تسلیحات به اسرائیل در تاریخ ایالات متحده، آمریکا درتاریخ ۱۳ اوت ۲۰۲۴ با فروش جنگند هها و سایر تجهیزات نظامی به ارزش ۲۰ میلیارد دلار به اسرائیل موافقت کرد. بر اساس بیانیه پنتاگون، وزیر خارجه آمریکا، فروش ۵۰ جت جنگی اف – ۱۵ و دیگر تجهیزات نظامی به ارزش تقریبی ۱۹ میلیارد دلار، ۳۳ هزار گلوله تانک و ۵۰ هزار گلوله خمپاره به ارزش حدود ۷۷۴ میلیون دلار و خودروهای نظامی تاکتیکی به ارزش ۵۸۳ میلیون دلار را تائید کرد.
همچنین به گفته مقامات آمریکایی در ماه ژوئن، ایالات متحده از زمان آغاز جنگ غزه در ماه اکتبر بیش از ۱۰ هزار بمب سنگین به وزن هر کدام ۲هزار پوند و هزاران موشک «هلفایر » به اسرائیل تحویل داده است. به این ترتیب، از آنجا که نتانیاهو به رغم همه جنایت ها، همچنان پشتگرم به حمایت های مالی، تسلیحاتی و سیاسی آمریکا ودیگرمتحدان غربی است، انگیزه و دلیلی برای موافقت با آ تش بس یا خودداری از حملاتی که منطقه را بی ثبات می کند، نداشته و ندارد و با شروطی که گذاشته است، به سنگ اندازی در روند مذاکرات آتش بس می پردازد.
از جمله شروطی که اسرائیل در مذاکرات آتش بس مطرح کرده و به پیچیده تر شدن مذاکرات و عدم وصول به نتیجه منجر شده است عبارتند از:
یکم-نیروهای اسرائیلی باید کنترل مرز جنوبی غزه با مصر، منطق های را که به کریدور فیلادلفی )صلاح الدین( معروف است، و گذرگاه مرزی رفح با مصر را حفظ کنند. در ماه مه، اسرائیل قبول کرد که نیروهایش از این منطقه مرزی غزه و مصر خارج شوند. با این حال، براساس گزارش های منتشره، بر أساس شروط جدید، اسرائیل تاکید کرده است که از آن منطقه حائل خارج نمی شود.
دوم- اسرائیل می خواهد حق ادامه عملیات در غزه را برای خود محفوظ نگه دارد.
سوم- اسرائیل خواهان ایجاد راهرویی از شرق به غرب است که از وسط نوار غزه می گذرد. در این راهرو، پس تهای بازرسی برای چک و بررسی فلسطین یهایی که از جنوب به خان ههای خود در شمال غزه بازمی گردند، ایجاد می شود.
چهارم- نام همه اسرای اسرائیلی در غزه اعلام شود.
پنجم- حق اسرائیل برای وتوی اسرای فلسطینی که آزاد خواهند شد، حفظ شود و زندانیان آزاد شده فلسطینی بر اساس توافق آتش بس، تبعید شوند. در طرف مقابل، همانطور که انتظار می رفت حماس در مذاکرات ۱۵ و ۱۶ اوت آتش بس در دوحه شرکت نکرد. حماس با اعلام اینکه هر گونه نشست جدید باید بر اساس بررسی ساز و کارهای اجرا و تعیین زمان برگزار شود و نه مذاکره بر روی مسائل جدید، گفته است که شرکت در مذاکرات جدید به اسرائیل اجازه می دهد شروط جدیدی را تحمیل کند و از این فرصت برای انجام کشتارهای بیشتر بهره ببرد. حماس معتقد است که این مذاکرات باید بر اساس طرحی آشکار برای اجرای توافقات قبلی صورت گیرد.
در اوایل ماه می، حماس اعلام کرده بود که پیشنهاد آتش بس با میانجیگری آمریکا را پذیرفته است. پس از اینکه حماس اعلام کرد این پیشنهاد را پذیرفته،اسرائیل به رفح که قبلًا توسط جو بایدن، رئیس جمهور ی آمریکا خط قرمز تلقی می شد، حمله نظامی کرد. در پایان ماه می، بایدن یک پیشنهاد آتش بس جامع سه مرحله ای را اعلام کرد و گفت زمان پایان جنگ در غزه فرا رسیده است. این طرح مشابه توافقی بود که حماس در ابتدای ماه می آن را پذیرفته بود. از آن زمان تاکنون، مذاکرات بدون نتیجه در جریان است.
حماس با اعلام این که این گروه فقط مایل به مذاکره بر سر موضوعاتی است که در طرح آت شبس آمریکا اشاره شده و حاضر به مذاکره بر سر موضوعاتی فراتر از آن نیست، خواستار پایبندی صریح رژیم صهیونیستی به توافقات صورت گرفته در تاریخ ۲ژوییه ۲۰۲۴ بر اساس طرح پیشنهادی جو بایدن شد و اعلام کرد در صورتی که چنین تعهدی داده شود، آماده مشارکت در ساز و کارهای اجرای توافق است. در بیانیه حماس آمده است که به جای هرگونه طرح جدیدی که ممکن است در مذاکرات پیشنهاد شود، خواهان طرح آتش بسی است که «بر اساس پیشنهاد رئیس جمهور ی آمریکا برای آت شبس در ۳۱ می ۲۰۲۴ ، چارچوبی که میانجیگران قطر و مصر در ۶می و قطعنامه ۲۷۳۵ شورای امنیت سازمان ملل در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۴ ارائه کردند » است.
خواست های اصلی حماس در مذاکرات آتش بس به شرح زیر است:
یکم- آتش بس دائمی، جامع و تمام عیار
دوم- عقب نشینی کامل و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه
سوم- بازگشت آوارگان
چهارم- بازسازی خرابی ها
پنجم- مبادله اسرا بر اساس طرح ۶می ۲۰۲۴
ششم- مخالفت با شروط جدید اسرائیل
به این ترتیب، اجرای جزئیات پیشنهادی از جمله ترتیب تبادل اسرای اسرائیلی و زندانیان فلسطینی، تعداد اسرای فلسطینی که باید آزاد شوند و شروط جدید اسرائیل برای ادامه حضور در غزه از جمله مسائل مورد اختلاف است.
حال در آخرین ماه های ریاست جمهوری بایدن و در آستانه انتخابات آمریکا، بایدن به تکاپو افتاده است تا با احیای مذاک ا رت آتش بس بتواند قبل از پایان دوره ریاست جمهوری اش موفق به امضا و اجرای آتش بس غزه شود و از این طریق برای حزب متبوع خود در انتخابات پیش رو اعتبار و رای جمع کند.
در حالی که نخست وزیر اسرائیل همچنان بر ادامه جنگ تا نابودی حماس وپیروزی کامل تاکید دارد و گفت تا زمانی که حماس از بین نرود، آتش بس دائمی را نخواهد پذیرفت و امید و انتظار زیادی از این دور از مذاکرات هم به رغم ابراز امیدواریهای شرکت کنندگان نمی رود، باید در انتظار نشست و دید سرانجام مذاکرات دو روزه دوحه در غیاب حماس چه خواهد بود و رهبری سیاسی حماس در رابطه با تصمیمات متخده چه موضعی اتخاذ خواهد کرد.
