جام جم نوشت: کلینیک‌های دیابت جای عجیبی است؛ همه آدم‌ها به پزشک متخصص ارجاع داده می‌شوند تادستور ونسخه‌ای برای یک سبک‌زندگی‌سالم برای‌شان بپیچدامادر این میان،کارنامه‌برخی سنگین‌ترازیک رژیم‌غذایی‌سالم است وبه درمان‌های‌اساسی‌تری مانندانسولین می‌رسد. در دیگر طبقه این کلینیک، وضعیت برخی بیماران ازانسولین هم عبورکرده است؛ این را وقتی می‌فهمیم که بر سردر یکی از اتاق‌های این طبقه، چشم‌مان به عنوان «زخم پا» می‌خورد؛ اتاقی که به بیمارانی تعلق دارد که بیماری دیابت و قند بسیار بالای بدن‌شان کار را به زخم‌های گاه عمیقی در پاهای‌شان رسانده است.

«زخم‌های دیابتی، زخمی است که در صورت کنترل نشدن دیابت درافراد مبتلا به این بیماری در گذر زمان، ایجاد می‌شود.» این را دکتر حسام‌الدین علامه، مدیر کلینیک دیابت می‌گوید و معتقد است اگر افراد مبتلا به دیابت از پای خود به خوبی مراقبت نکنند، در وهله نخست به نوروپاتی، یعنی کاهش حس محیطی پا و در وهله دوم به زخم پای دیابتی مبتلا می‌شوند؛ آن‌وقت است که همان اتاق نه‌چندان دلچسب در طبقه دوم کلینیک دیابت، مقصد هر هفته و هر ماه مبتلایان دیابتی می‌شود. این‌طورکه متخصصان و البته بیماران مبتلا به‌ دیابت‌ و زخم‌پا می‌گویند، در شرایط زخم‌، به‌دلیل وجود بیماری زمینه‌ای، خون‌رسانی به زخم به‌درستی انجام نمی‌شود و بیماری زمینه‌ای روند درمان را به تاخیر می‌اندازد و می‌تواند باعث بروز عفونت شود.

اتاق زخم‌پا

درحال حاضر، هفت میلیون دیابتی در کشور زندگی می‌کنند؛ با توجه به جمعیت ۸۵ میلیون نفری کشور و احتمال ابتلای ۱۵تا۳۴درصدی دیابتی‌ها به زخم پای دیابتی باید گفت به شرط در نظر گرفتن دیابت اثبات‌شده درحداقل هفت میلیون نفر ازجمعیت کشور، آنگاه حدود ۵۰درصد از این افراد به نوروپاتی مبتلا می‌شوند.

نوروپاتی منجر به بی‌حسی ناحیه پا می‌شود؛ در نتیجه افراد مبتلا به دیابت نه فقط متوجه تروما و آسیب‌های وارده به پا نمی‌شوند، بلکه فرآیند درمان بیماری به دلیل مشکلات حسی و خون‌رسانی نامناسب کاهش می‌یابد.مراجعه‌کنندگان به اتاق زخم‌پا کلینیکی دیابت، از سایر اتاق‌های مربوط به زخم‌های ناشی از این بیماری، رفت و آمد بیشتری دارند. چنآن‌که آمارها هم این مشاهده میدانی را تایید می‌کنند؛ به گفته متخصصان این حوزه، حدود ۱۵ درصد ازافراددیابتی به زخم پا دچار می‌شوند و ۱۵درصد از این افراد نیز درجاتی از قطع پا را تجربه می‌کنند؛ چنآن‌که می‌توان گفت، حدود ۵۰۰هزار نفر در سال گذشته به زخم پای دیابتی مبتلا شده‌اند.

پیشگیری، همیشه چاره است!

قریب به اتفاق متخصصان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که دیابت وعوارض ناشی از آن، بیشتر از این‌که درمان داشته باشد، با پیشگیری برطرف خواهد شد. موضوعی که درباره زخم‌های دیابتی ازجمله زخم پا هم صدق می‌کندوافرادی که مبتلا به دیابت هستند با به‌کارگیری برخی راهکارها می‌توانند از ابتلا به زخم پای دیابتی جلوگیری کنند.

مثلا این‌که کنترل قند خون روزانه و قند سه ماهه باید اولویت واهمیت بیمار قرار بگیرد. ازطرف دیگر، دیابتی‌ها باید پاهای خودشان که از حساس‌ترین اعضای بدن در این بیماری است را به طورروزانه بررسی کنند تا نشانه‌ها و علائمی از زخم‌شدن نداشته باشد. کف پا و نقاطی که امکان دارند در معرض آسیب قرار بگیرند باید به دقت بررسی وازآن مهم‌تر با آب ولرم شست وشو داده شود.

مراقبتی که اگر انجام شود، تا سال‌های مداوم، از آسیب‌های جدی جلوگیری خواهد کرد. ضمن این‌که استفاده از کفش طبی برای بیماران دیابتی توصیه می‌شود؛ کفشی که تنگ نباشد و پنجه پهنی داشته باشد. در این میان، حواس‌تان به بلند بودن ناخن‌ها هم باشد؛ ناخن‌ها علاوه بر این‌که نباید بلند باشند، از ته هم گرفته نشده باشد که گاهی همین بی‌دقتی‌های ساده می‌تواند منشأ زخم‌ پای دیابتی‌ها باشد.

هوشیار در برابر دیابت

واقعیت این است که فوتی‌های بیماری دیابت، هیچ‌وقت مانند مرگ‌ در بیماری‌هایی مانند سرطان پرسر و صدا نبوده و توجه‌ها را به خودش جلب نکرده است. در صورتی که باید این روند اصلاح شود و عموم جامعه نسبت به عوارض تلخ پیشروی بیماری دیابت ازجمله همین زخم پا، هوشیار باشند؛ چرا که با توجه به اخبار منتشر شده، میزان مرگ و میر ناشی از زخم پای دیابتی نسبت به برخی‌ سرطان‌های شایع کشور حتی بیشتر هم شده است: «‌بیماری دیابت بسیار اهمیت دارد و برای مقابله با این بیماری باید از نظر متخصصان استفاه کرد.» موضوعی که دکتر حسام‌الدین علامه هم آن را تایید می‌کند.