ندا علیزاده: همزمان با آغاز فصل نامنویسی دانش آموزان در مدارس، یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های والدین، ثبت‌نام فرزندانشان در مدارس است. نوع مدرسه، سیستم آموزشی و شهریه آن نکات اصلی و بسیار مهم برای والدین به‌شمار می‌رود.
در دهه‌های گذشته تنوع مدارس محدودتر و انتخاب آن برای ثبت‌نام بسیار راحت‌تر بود؛ قواعد مشخص و ساده‌ای نیز داشت. والدین می‌دانستند بر اساس استانداردهای تعریف شده و کیفیت و کمیت آموزشی، فرزندشان را در کدام مدرسه باید ثبت‌نام کنند. هرچند آن زمان هم گیر و گرفت‌ها و انتقادات خاص خود را داشت. اما اکنون والدینی که نسبت به دهه‌های پیش به کیفیت آموزش فرزندانشان حساس‌تر هستند، در انتخاب سیستم‌های آموزشی بهتر از میان انبوه مدارس متنوع موجود، دچار مشکل شده‌اند.
آنگونه که در واژه‌‌نامه تخصصی آموزش و پرورش، منتشر شده در خبرگزاری فارس آمده است، ۲۳ نوع مدرسه در کشور فعال هستند! مدارس دولتی، غیر دولتی، نمونه دولتی، تیزهوشان، غیر انتفاعی، هیئت امنایی، شاهد و خیریه از جمله این مدارس هستند که نسبت به سایر مدارس فراگیری بیشتری در بین جامعه دارند. هرکدام از مدارس و مقاطع نیز تاریخ ثبت‌نام خاص خود را دارند که این نکته نیز، والدین را سردرگم می‌کند.
البته این تنوع مدارس از مدت‌ها پیش صدای آموزش و پرورش را هم درآورده است؛ به‌گونه‌ای که رضا مرادصحرایی، وزیر آموزش و پرورش که مدت‌هاست بر کاهش تنوع مدارس تاکید دارد، در یک‌هزار و بیست‌وهشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش گفته بود: «با تنوع مدارس موافق نیستم؛ مگر مدارسی که بر اساس پژوهش‌های علمی، لزوم ایجاد آنها اثبات شده باشد.»
با همه انتقادات موجود به تنوع مدارس، تاکنون اقدامی برای کاهش آن نکرده‌اند و والدین سردرگمِ انتخاب گزینه بهتر هستند. شاید بتوان گفت وجه مشترک غالب این مدارس «پول» است. حتی مدارس دولتی که طبق قانون، دریافت وجه از والدین ممنوع است، با شگردهایی آنها را ناچار به پرداخت ارقامی می‌کنند که نه‌تنها هیچ ملاکی برای تعیین رقم وجود ندارد بلکه محل هزینه‌کرد آن نیز نامشخص است! کیفیت و امکانات آموزشی هم تقریبا در همه آنها یکسان است و تفاوت چندانی با هم ندارند.
درحالی‌که از سیستم آموزش و پرورش کشور انتظار می‌رود همه مدارس را به سطح مطلوب و استانداردی برساند؛ به‌گونه‌ای که همه مدارس حداقل امکانات، فضای مطلوب و سطح آموزشی یکسانی داشته باشند. اگر این شرایط در نظام آموزشی کشور ایجاد شود، والدین دلیلی ندارند که در جستجوی مدارس بهتر باشند. ضمن اینکه بساط سوء‌استفاده برخی از مدارس نیز برچیده می‌شود.
اما به نظر می رسد که هنوز با این جامعه آموزشی آرمانی فرسنگ ها فاصله داریم؛ والدین گلایه‌های زیادی از این مسئله دارند و صدایشان نیز تاکنون به‌جایی نرسیده است.
برای نمونه یکی از والدین که قصد جابه‌جایی فرزندش از مدرسه غیرانتفاعی به مدرسه‌ای دولتی در همان خیابان را داشت، با مشکل روبه‌رو شد. به‌گفته وی، مدرسه دولتی به بهانه اینکه منزلش خارج از منطقه مدرسه است، حاضر به ثبت‌نام فرزندش نبود. درحالی‌که منزل این والد در همان کوچه‌ای بود که مدرسه قرار داشت! دست آخر هم پس از پیگیری‌های فراوان و مراجعه چندین‌باره به مدرسه و آموزش و پرورش منطقه، با پرداخت ۳ میلیون تومان به مدرسه دولتی سال پیش موفق به ثبت‌نام فرزندش شد. این ۳ میلیون تومان هم تازه شروع کار بود و در طول سال بارها کارتش را در کارتخوان مدرسه کشید!
این پدر دلیل جابه‌جایی فرزندش از مدرسه غیرانتفاعی را افزایش غیرمتعارف شهریه از ۴۵ میلیون تومان به ۶۳ میلیون تومان عنوان کرد و گفت: «مدرسه درحالی این رقم را مطالبه کرد که در مراجعه به آموزش و پرورش متوجه شدم سقف شهریه ۴۲ میلیون تومان است؛ این درحالی است که کیفیت آموزشی مدرسه نیز باوجود شهرتی که دارد، بسیار پایین بود.»
بنابر اظهار وی، در پیگیری‌هایی که داشته، متوجه شد که مدیر مدرسه غیردولتی با لابی که با مدیر آموزش و پرورش منطقه داشته است، از خروج دانش‌آموزان از مدرسه و انتقال آنها به مدرسه دولتی همجوار، ممانعت می‌کرده است. از سوی دیگر نیز مدرسه دولتی به‌دلیل فشار تحمیلی، اجازه ثبت‌نام بچه‌های انتقالی از مدارس غیرانتفاعی را نداشت. هرچند با دریافت پول از این اجازه نیز عبور کرد.
این واقعیت را نمی توان انکار کرد که والدین هرساله با چنین چالش‌هایی روبه‌رو هستند. کیفیت و کمیت آموزشی، شهریه‌های نجومی، انتقال و جابه‌جایی فرزندان در بین مدارس، لابی‌ها و سوء‌استفاده‌ها مشکلات همیشگی والدین هستند. آیا وزارت آموزش و پرورش برای مقابله با این چالش و رفع دغدغه های والدین برنامه ای دارد؟
