روزنامه آرمان ملی نوشت: مصطفی میرسلیم نماینده تهران و عضو ارشد حزب موتلفه روز گذشته درباره پرداخت یارانه در دولت سیزدهم گفت: کشور ما برخوردار از منابع سرشار نفت و گاز است. قیمت فروش صادراتی نفت و گاز از سازوکاری تبعیت می کند که تقریبا تحت اشراف اوپک است و روزانه آن قیمت ، در بازارهای جهانی اعلام می شود.
اما قیمت عرضۀ آن، چه برای مصرف به شکل سوخت و چه برای خوراک صنایع، از تخفیف معتنابهی نسبت به قیمتهای جهانی برخوردار است و در نتیجه فرآوردههای نفتی و گازی به قیمت ارزان و بهتر است بگویم بسیار ارزان، در داخل کشور معامله میشود و این مزیتی شده است برای صنایع که از تأمین یا خرید مواد اولیۀ نفتخام و گاز ارزان توانستهاند به سودهای سرشاری دست یابند. همچنین سوخت عرضه شده به مردم به ثمن بخس است و در نتیجه چند مصیبت رخ میدهد:
۱-انگیزهای برای اصلاح محصولات مصرف کنندۀ سوخت و در نتیجه کاهش مصرف بهوجود نمیآید و به همین دلیل تحقیق و توسعه در این بخش راکد میشود.
۲-اسراف، عادیسازی می شود زیرا سوخت، کالای بی ارزشی است که صرفهجویی در آن مفهوم اقتصادی پیدانمیکند. این افزایش لجام گسیختۀ مصرف که در دنیا بی نظیر است، حتی منجر به واردات سوخت و ازدست رفتن منابع ارزی شده است!
۳-عدالت قربانی می شود زیرا از این مزیت ویژه تنها گروههایی از مردم استفاده می کنند که مثلا دارای خودرواند و هرچه تعداد خودروهایشان بیشتر باشد، منفعت بیشتری میبرند و تمام کسانی که خودرو ندارند، یعنی تقریبا نیمی از خانوارهای کشور، از این مزیت محروم می مانند.
۴-مصرف بی رویۀ بنزین موجب ازدحام خودروها و راهبندانهای درونشهری و در جادههای بینشهری میشود و اتلاف ناشی از آن به اقتصاد کلان کشور لطمه وارد میآورد زیرا مقادیر فراوانی از سوخت بههدر میرود و در برابر آن خدمت یا کالایی تولید نمیشود .
۵-آلودگیهای محیط زیست به دلیل دود متصاعد ناشی از استفادۀ ناشایست از سوختها، چه از نظر کمی و چه به لحاظ کیفی، تشدید میشود و خسارت مهمی به تأسیسات و خصوصا به سلامتی افراد وارد می آورد که هزینۀ هنگفتی را شامل میشود.
رئیسی چرا سکوت کرده؟
میرسلیم همواره خود را محق به اظهارنظر در هر موضوعی میداند. تا چندی پیش در قامت یک کارشناس خودرو ظاهر میشد و به بررسی وضعیت خودروهای داخلی وخارجی وتفاوت آنها با هم مشغول بود. حالا به بحث قیمت سوخت که بحث پرچالشی است شده البته بدون درنظر گرفتن تبعات خواستهای که دارد. مخاطب انتقادات میرسلیم درباره چرایی گران نشدن قیمت سوخت حتما باید دولت باشد چرا که پیش از این بارها روحانی را بهخاطر این موضوع در دولت قبل مورد انتقاد قرار داده بودند.
به راستی چرا رئیسی اقدامی برای افزایش قیمت سوخت ندارد؟ برای پاسخ به این سوال باید به اظهارات اخیر حسن روحانی مراجعه کرد که گقته بود:« در ۹۸ وقتی بنزین گران شد اولین کسی که توئیت زد و مخالفت کرد، آقای رئیسی، رئیس قوه قضائیه بود که نامه سران قوا را با خط خودش امضا کرده بود! آقای تاجگردون، نماینده مجلس هم که عضو جلسه اقتصادی سه قوه بود جمعه شب مردم را به راهپیمایی دعوت کرد. عدهای از قم جمعه شب اطلاعیه دادند که مردم! شما چرا ساکت نشستهاید؟ ب
رخی نمایندگان مجلس اعلام کردند که ما طرح سهفوریتی میدهیم و قیمت بنزین را برمیگردانیم! خب رئیس مجلس امضا کرده بود، رئیس قوه قضائیه هم امضا کرده بود.» شکی در ارزان بودن نرخ سوخت درایران وتبعات آن نیست اما قابل تامل است که فردی که در دولت قبل رئیس جمهور فعلی مخالف این امر بود امروز در چالش درخواست برخی نمایندگان و غیره برای افزایش قیمت سوخت قرار گرفته است. مهر سال گذشته عباس عبدی به این سوال چنین پاسخ داد:« آنان که ماجرای ۱۳۹۸ را تشدید کردند، اکنون نمیدانند با چه منطقی باید از افزایش قیمت بنزین دفاع کنند و مشکل آنان این است که راههای عجیب و غریب دیگری را پیش گرفتهاند.
راههایی مثل محدودیتها در زدن بنزین، راههایی که جز دردسر نتیجه مثبت دیگری ندارد»با اعلام خبر اجباری شدن استفاده از کارت سوخت شخصی برای سوخت گیری، نگرانی در مورد افزایش قیمت بنزین هم بیشتر شده است. برخی این تصمیم را شروعی برای ۳ نرخی شدن بنزین می دانند. برخی هم از احتمال کاهش سهمیه سوخت خودروها خبر می دهند. اما ابهامات در مورد سرنوشت بنزین در کشور تنها محدود به مردم و جایگاه داران نمی شود و به نظر می رسد که بهارستان نشین ها هم خیلی در جریان تصمیم های وزارت نفت نیستند. در این میان بسیاری ضمن ابراز بی اطلاعی از تصمیم وزارت نفت، هر گونه اظهار نظر در اینباره را به هفته آینده موکول کرده اند. هادی بیگی نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه تا این لحظه تصمیمی در مورد ۳ نرخی شدن یا افزایش قیمت بنزین در مجلس گرفته نشده است، به بازار گفت: تصمیم گیری در مورد تغییر قیمت بنزین در حوزه اختیارات دولت بوده و نیازی به مجوز مجلس ندارد. اما گرفتن چنین تصمیم بزرگی نیاز به همراهی بین تمامی دستگاه ها دارد. این نماینده مردم همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در بخش درآمدهای دولت در لایحه بودجه تغییری از محل افزایش قیمت بنزین اعمال شده بود، گفت: تغییر زیادی در این بخش نداشتیم.
بنزین گران شود اما دستمزد چی؟
از سوی دیگر جدیدترین آمار از قیمت بنزین در جهان نشان میدهد، ارزانترین بنزین دنیا در ایران عرضه میشود و قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای همسایه ایران، تا ۴۰ برابر قیمت این محصول در ایران است. هر لیتر بنزین در ایران، تنها ۲.۹ سنت قیمت دارد که ارزانتر از هر کشور دیگر است. متوسط قیمت هر لیتر بنزین در جهان، ۴۵ برابر قیمت این محصول در ایران است. قیمت بنزین در عربستان بزرگ ترین تولیدکننده نفت جهان حدود ۲۰ برابر قیمت این محصول در ایران است. گرانترین بنزین در دنیا نیز در هنگکنگ عرضه میشود. هر لیتر بنزین در هنگ کنگ ۳.۱ دلار قیمت دارد که بیشترین در جهان است. البته بارها بیان شده است که قیمت بنزین در دیگر کشورها متناسب با میزان حقوق دستمزد کارمندان و کارگران هر کشور است؛ اما در ایران چنین همخوانی میان این دو متغیر (قیمت بنزین و حقوق دستمزد) وجود ندارد؛ بنابراین، نمیتوان به سمت واقعیسازی قیمت این محصول پیش رفت.