سیتنا نوشت: شرکت اپل اخیرا دست به اقدام بزرگی زد که مدتها بود انتظارش میرفت. اپل به شرکتهای دیگر اجازه داد فروشگاههای اپلیکیشن خود را روی گوشیهای تلفن آیفون راهاندازی کنند.
سیاستمداران اتحادیه اروپا که نگران انحصار بازار توسط اپل بودند، این غول فنآوری را مجبور به چنین اقدامی کردند.
بسیاری در سراسر جهان این تصمیم را با دقت زیر نظر دارند؛ تصمیمی که در ابتدا به عنوان یک پیروزی برای شرکتها و مصرفکنندگان در اتحادیه اروپا از آن استقبال شد.
اما اپل به خاطر هزینهها و قوانین سختگیرانه جدیدش به شدت مورد انتقاد قرار گرفته و حتی شرکت اسپاتیفای از آنها به عنوان نوعی «اخاذی» یاد کرده است.
اسپاتیفای در کنار اپیک گیمز، سازنده بازی فورتنایت یکی از چندین و چند شرکتی است که اپل را برای ایجاد دسترسی به فروشگاههای اپلیکیشن جایگزین روی گوشیهای آیفون، تحت فشار قرار داده است.
«تجارت خاکستری»
قانونگذاران اتحادیه اروپا امیدوار بودند که تغییر قوانین از سوی آنها، رقبای کوچکتر را برای ورود به بازار پر سود آیفون تشویق کند.
کولتون آدامسکی، هکر سابق و صاحب کسب و کار که حوالی شیکاگو در آمریکا زندگی میکند و در تلاش است تا یکی از نخستین فروشگاههای اپلیکیشن جایگزین را در اتحادیه اروپا راهاندازی کند میگوید: «اپل میگوید دارد فضا را باز میکند، اما هنوز هم آیفونها را محکم در مشت خودش گرفته است».
این جوان ۲۲ ساله بیش از شش سال است که یک فروشگاه غیررسمی اپلیکیشن آیفون را اداره میکند.
به گفته او، این یک «تجارت خاکستری» است که در حاشیه محدوده قانونی فعالیت میکند. به جز اتحادیه اروپا راهاندازی یک فروشگاه اپلیکیشن روی آیفون بر خلاف قوانین اپل است، و نصب اپلیکیشنها در خارج از فروشگاه اپلیکیشن رسمی اپل (اپ استور) ممنوع است.
این فرایند که از آن به عنوان بارگذاری جانبی یاد میشود، در تلفنهای اندروید یک رویه معمول به حساب میآید. اما اپل از زمان عرضه نخستین مدلهای آیفون، با این استدلال که یک خطر امنیتی محسوب میشود، آن را ممنوع اعلام کرده است. این غول فناوری مدتها بود که میگفت اپلیکیشنها باید مورد تایید فروشگاه رسمی اپل قرار بگیرند.
اپل به طور متوسط از اپلیکیشنهایی که روی فروشگاه رسمی این شرکت عرضه میشوند، ۳۰ درصد حق کمیسیون دریافت میکند که این به گفته خودش برای حفظ امنیت مصرفکنندگان است. اگرچه این هزینه جنجالی است، اما واقعیت این است که به طور کلی اپل در جلوگیری از ورود اپلیکیشنهای مخرب به نسبت دیگر بازارها مانند پلی استور گوگل، موفقتر بوده است.
فروشگاه اپلیکیشنی که کولتون طراحی کرده، صدها هزار دانلود از اپلیکیشنها و بازیهای غیررسمی را جذب کرده است. بیبیسی سرویس او را آزمایش کرد و توانست با یک راهحل ساده از طریق ایجاد تغییر در تنظیمات تلفن برای نادیده گرفتن اخطارهای امنیتی، اپلیکیشنها را دانلود کند.
او توانسته از راه اداره فروشگاه اپلیکیشن خود که فعالیتهایش زیر نظر است، زندگی قابل قبولی دست و پا کند. اما مدتهاست که آرزو دارد بتواند از به شکل قانونی چنین کاری را پیش ببرد. بنابراین وقتی قوانین جدید اتحادیه اروپا در ماه ژانویه اعلام شد، او فرصت را غنیمت شمرد.
او میگوید: «خیلی هیجانانگیز بود که بالاخره این فرصت را داشتیم تا از یک فروشگاه خاکستری در حاشیه محدوده فعالیتهای مجاز، به یک فروشگاه کاملا قانونی تبدیل شویم».
اپل اکنون بزرگترین فروشنده تلفنهای هوشمند در سطح جهان است و مرفهترین پایگاه کاربران را به خود اختصاص داده است. بنابراین برای کولتون وارد کردن فروشگاهش به آیفون یک پیروزی بزرگ خواهد بود.
اما وقتی کولتون و تیمش شرایط و ضوابط اپل را مطالعه کردند، هیجانشان فروکش کرد.
او قوانین اپل را با یک گانگستر از فیلم پدرخوانده یا سریال خانواده سوپرانو مقایسه میکند. بله، شما میتوانید فروشگاه خود را در زمین آنها باز کنید، اما باید دقیقا آنطور که آنها میگویند عمل کنید وگرنه شما را به تعطیلی میکشانند.
اپل تاکید دارد که فروشگاههای اپلیکیشن جدید باید یک میلیون یورو در بانک داشته باشند. اما اگر موجودی آنها از این مبلغ کمتر شد، میتواند آنها را تعطیل کند. اپل به سوالات ما درباره ضرورت چنین چیزی پاسخ نداد، اما پیش از این اعلام کرده بود که این تصمیم را برای حذف فروشگاههای مشکوک و جلوگیری از کلاهبرداری گرفته است.
در هفتههای اخیر، از وقتی کولتون موفق شد خط اعتباری مورد نیاز را تضمین کند، شرکت اپل اعلام کرده است که آن دسته از توسعهدهندگان اپلیکیشن که حداقل برای دو سال از وضعیت خوبی برخوردار بوده باشند، میتوانند بدون نیاز به موجودی یک میلیون یورویی اقدام به راهاندازی یک فروشگاه اپلیکیشن کنند.
مانع بعدی که کولتون باید بر آن غلبه کند، چگونگی کسب سود است. اپل به طور خودکار از فروشگاههای اپلیکیشن جدید برای هر دانلود پس از یک میلیون بار، نیم یورو کسر میکند. اپل میگوید این «هزینه فناوری اصلی» به منظور حفظ ایمنی گوشیهای آیفون از طریق بهروزرسانیهای امنیتی است.
اما کولتون حس میکند این مشابه هزینه به اصطلاح حفاظت است که برای حفظ امنیت مغازه به اوباش محل پرداخت میشود.
بنابراین اگر کسی اپ فروشگاه اپلیکیشن او را دانلود کند اما هرگز از آن استفاده نکند، او همچنان موظف است ۵۰ سنت به اپل پرداخت کند.
اپل همچنین این هزینه ۵۰ سنتی را برای هر اپلیکیشنی که بیش از یک میلیون بار دانلود شود، اعمال میکند، اقدامی که باعث نگرانی برخی از سازندگان اپلیکیشنهای محبوب شده است.
این شرکت وبسایتی طراحی کرده که سازندگان اپلیکیشنها میتوانند از طریق آن تخمین بزنند در صورتی که اپلیکیشنهای خود را علاوه بر اپ استور روی فروشگاههای دیگر عرضه کنند، چقدر پول باید به اپل پرداخت کنند. اگر دانلود این اپلیکیشنها از یک میلیون بار بیشتر شود، این مبلغ میتواند به هزاران یورو برسد. اما چنانچه این اپلیکیشنها فقط از طریق فروشگاه رسمی اپل فروخته شوند، فروش آنها برای سازنده هیچ هزینهای در بر نخواهند داشت.
یکی دیگر از هزینههایی که مورد انتقاد قرار گرفته، هزینه ۱۷ درصدی بابت هر بار فروش اپلیکیشنهایی است که علاوه بر اپ استور، در فروشگاههای دیگر هم فروخته میشوند.
اپل استدلال میکند ۹۹ درصد از اپلیکیشنهایی که در حال حاضر میزبان آنهاست به اندازهای کوچک هستند که بتوانند هزینههای فعلی خود را کاهش داده و یا حفظ کنند. یکی از سخنگویان این شرکت میگوید: «در نهایت ما میخواهیم توسعهدهندگان انعطافپذیری لازم برای انتخاب شرایط تجاری را که برای آنها منطقی است، داشته باشند».
اما آنطور که کولتون میگوید، اپل مانند شخصیت پدرخوانده به شرکتها پیشنهادی میدهد که آنها نمیتوانند آن را رد کنند تا به این ترتیب آنها را مجبور کند که اپلیکیشن خود را فقط روی اپ استور عرضه کنند.
کولتون میگوید: «بسیاری از سازندگان اپلیکیشنهایی که من میشناسم، عصبانی و ناراحت هستند. آنها چطور میتوانند این «هزینه فناوری اصلی» را توجیه کنند؟ اندروید چنین مزخرفاتی ندارد».
تلفنهای اندروید که نرمافزار گوگل روی آنها نصب است، از ابتدا سیاست بازتری داشتهاند و به فروشگاههای اپلیکیشن دیگر مانند فروشگاه گلکسی سامسونگ و اپگالری هواوی اجازه فعالیت روی این گوشیها را داده است.
اما فروشگاه اپلیکیشن خود گوگل موسوم به گوگل پلی، به مراتب بیش از سایرین غلبه دارد، و مانند فروشگاه اپلیکیشن اپل، به طور متوسط ۳۰ درصد از سود یا اشتراک اپلیکیشنها را به عنوان حق کمیسیون دریافت میکند.
قانونگذاران اتحادیه اروپا که قانون بازارهای دیجیتال را وضع کردهاند، هنوز نظرشان را درباره قوانین اپل برای فروشگاههای جایگزین اپلیکیشن اعلام نکردهاند و میگویند وقتی این قوانین اجرایی شوند، آنها را بررسی خواهند کرد.
کولتون میگوید در حال حاضر مصمم است کاری کند که فروشگاه اپلیکیشن او کارآمد باشد. او میگوید: «شرایط واقعا سخت است. اما من و گروهم همه تلاشمان را در این راه میکنیم زیرا آینده گوشیهای آیفون در عمل از همین مسیر عبور میکند».