روزنامه هفت صبح نوشت: داروخانه‌ها و قنادی‌ها از وضعیت کسب‌وکارشان گلایه دارند. یک مقام صنفی گفته 40 درصد داروخانه‌ها خطر ورشکستگی را بیخ گوش خود احساس می‌کنند و فلان و بهمان. رئیس اتحادیه شیرینی‌فروش‌ها هم با انتقاد از وضعیت موجود گفته قنادها و شیرینی‌پز‌ها به صف مهاجرت‌کنندگان از ایران پیوسته‌اند و به کشورهایی می‌روند که با آغوش باز از آنها استقبال می‌کنند.

آمارها با کسی شوخی ندارند و نشان می‌دهند کسب‌و‌کار فروش دارو حداقل نسبت به قنادی‌ها، خرازی‌ها، فعالان صنف کامپیوتر، لوازم آرایشی و فروشندگان ابزار و یراق‌آلات یا لوازم تحریر درآمد بیشتری دارند. اوضاع قنادی‌ها هم لااقل طوری که خودشان ادعا می‌کنند، بد نیست.

بررسی گزارش‌های پیمایش فضای کسب‌‌وکار که توسط آکادمی بانک سامان تهیه شده نشان می‌دهد صاحبان داروخانه پارسال ماهی 697 میلیون تومان درآمد داشته‌اند و پس از  کسر هزینه‌هایی مثل سرمایه و هزینه‌های عملیاتی مثل کرایه واحد صنفی، دستمزد و... در پایان کار به‌طور متوسط 167 میلیون تومان سود خالص دستشان را گرفته است. خودشان پیش‌بینی می‌کنند امسال وضعیت بهتر شود و سود خالص‌شان به 193 میلیون تومان برسد.

گران شدن انواع دارو و افزایش داروهای مکمل، سهم قابل‌توجهی در رشد فروش و سودآوری داروخانه‌ها دارد. اگر هنوز فکر می‌کنید باید برای داروخانه‌ها دلسوزی کنیم، این گزارش را با مقایسه درآمد آنها و وضعیت کسب‌وکار سوپرمارکت‌ها، قنادی‌ها، فروشندگان ابزار و یراق‌آلات، خرازی، لوازم تحریر، لوازم آرایشی و بهداشتی و خدمات کامپیوتری‌ها موقعیت را بهتر شرح می‌دهد. چند نکته را از همین حالا مدنظر بگیرید؛

اول اینکه ارزش بازار با تعداد صفرهای زیاد و اعداد کلافه‌کننده نشان می‌دهد به‌طور تقریبی هر کسب‌وکار چه وضعیتی در اقتصاد کلان دارد و سالی چقدر پول در آن دست به‌دست می‌شود. درآمد ماهیانه حساب شده اما ناخالص است. سود خالص به پولی می‌گوییم که پس از کسر هزینه‌های صرف شده به‌عنوان سرمایه، پرداخت مالیات، دستمزد کارکنان، اجاره‌بهای واحد صنفی و غیره در نهایت برای صاحب کسب‌وکار و شرکای احتمالی‌اش باقی می‌ماند.

نکته بااهمیت اینکه تمام عددهای این گزارش «متوسط» و «میانگین» هستند و با مشارکت همین اصناف تهیه شده است. پس الکی غیرتی نشوید. در آخر، کمربندهایتان را محکم کنید چون قرار است با حقایقی شگفت‌انگیز روبه‌رو شویم. 

 خرازی؛ 21 میلیون 
مغازه‌های فروش لوازم خیاطی و بافندگی و هر چیز ریزی که به دوختن و بافتن و بریدن و شکافتن مربوط است، جزو صنف خرازی قرار می‌گیرند. یعنی قیمت‌ها در این جور مغازه‌ها بیشتر خرد است. مثلا یک متر کش شلوار حدود 10 هزار تومان است و یک بسته سنجاق قفلی 10 هزار تومان قیمت دارد یا یک متر تور با قیمت 25 هزار تومان فروخته می‌شود.

براساس گزارش آکادمی سامان، اندازه بازار همین مغازه‌هایی که پر از خرت و ‌پرت‌های مهم و کاربردی هستند پارسال حدود 26 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. پیش‌بینی می‌شود این عدد تا آخر امسال به 63 هزار میلیارد تومان برسد. خرازها سال گذشته به‌طور متوسط ماهیانه 73 میلیون تومان درآمد ناخالص داشته‌اند. حاشیه سود این کسب‌وکار در سال قبل 29 درصد بوده که یعنی صاحبان مغازه‌های خرازی، ‌ به‌طور متوسط 29 درصد سود روی قیمت کالاهای خود می‌کشند.

فعالان این صنف همچنین گفته‌اند سال پیش حدود 21 میلیون و 170 هزار تومان در ماه به‌عنوان سودخالص دستشان را گرفته است. طبق پیش‌بینی‌ها، درآمد خرازها امسال به ماهی 120 میلیون تومان خواهد رسید اما  با توجه به شرایط این صنف خودش را آماده کرده تا حاشیه سود را تا 16/5 درصد کاهش دهد و در نهایت به سود خالص 19 میلیون و 300 هزار تومانی اکتفا کند. یعنی دو میلیون تومان کمتر از سود خالص سال گذشته!  بالاخره بعضی کسب‌وکارها باید این شکلی از سال‌های سخت عبور کنند.

داروخانه؛ 193 میلیون 
قوطی و جعبه داروهای مکمل حالا سهم بیشتری از ویترین و قفسه داروخانه‌ها را به‌خود اختصاص داده است. قیمت داروهای مکمل که این روزها مثل نقل‌و‌نبات برای بیماران تجویز می‌شود نیز کم نیست و فروش خوبی دارند. اعداد و ارقام نشان می‌دهند، بازار داروخانه‌ها نسبت به سایر اصناف بزرگ‌تر است. اندازه بازار صنف داروخانه در سال گذشته حدود 129 هزار میلیارد تومان بوده و پیش‌بینی شده امسال به رقم 238 هزار میلیارد تومان نزدیک شود.

نکته مهم، مقایسه درآمد داروخانه‌دارها در سال گذشته و امسال است. داروخانه‌داران سال گذشته به‌طور متوسط ماهی 697 میلیون تومان درآمد ناخالص داشته‌اند و موجودی خود را با حاشیه سود 24 درصدی فروخته‌اند. خودشان می‌گویند پارسال به‌طور متوسط ماهی167 میلیون و 280 هزار تومان سود خالص دستشان را گرفته. طبق پیش‌بینی‌های خود صنف، امسال قرار است درآمد ناخالص داروخانه‌دارها به رقم یک میلیارد و 247 میلیون تومان برسد.

با اینکه درآمد ماهیانه این صنف حدود دو برابر شده، آنها تصور می‌کنند برای حفظ بازار و مشتری حاشیه سود را تا 15/5 درصد کاهش دهند. با وجود این اقدام فروتنانه طبق پیش‌بینی خود فعالان این بازار امسال متوسط سود خالص فروش دارو و سایر اقلام به عدد 193 میلیون و 285 هزار تومان در ماه خواهد رسید که حدود 26 میلیون تومان بیشتر از سال گذشته است. 

 ابزار و یراق‌آلات؛ 53 میلیون 
بازار ابزار و یراق‌آلات بزرگ است اما بررسی گزارش پیمایش فضای کسب‌و‌کارها نشان می‌دهد، کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند سال گذشته، با اینکه ماهیانه درآمد کمتری داشته‌اند و دخلشان را با عدد کوچکتری می‌بستند، سود بیشتری برایشان می‌ماند. فعالان این صنف پارسال،‌ ماهیانه حدود 240 میلیون تومان به دست آورده‌اند.

متوسط حاشیه سود در این کسب‌وکار پارسال 32 درصد بوده و خودشان می‌گویند پس از کسر هزینه‌های عملیاتی در پایان کار ماهی 76 میلیون و 800 هزار تومان به‌عنوان سود خالص دستشان را گرفته است. اندازه بازار فروش بازار و یراق‌آلات در سال گذشته معادل 42 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. 

فعالان صنفی در بخش فروش ابزار و یراق‌آلات، پیش‌بینی کرده‌اند امسال به درآمد ناخالص 346 میلیون تومانی دست پیدا کرده و با حاشیه سود 15/3 درصد، از مشتریان خود میزبانی کنند. به‌نظر می‌رسد متوسط سود خالص سال 1402 برای این صنف را باید حدود 52 میلیون و 900 هزار تومان در نظر گرفت. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد اندازه بازار صنف فروش ابزار و یراق‌آلات امسال تا 81 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند.

همچنان تاکید می‌کنیم که عددهای این گزارش «متوسط» و «میانگین» است اما چون فعالان صنفی در تهیه آن مشارکت داشته‌اند اگر مغازه فروش ابزار و یراق‌آلات را اداره می‌کنید عقل شرط می‌کند خودتان را برای کاهش میزان سود خالص آماده کنید. 

قنادی؛ 36 میلیون 
قیمت شیرینی و محصولاتی که در قنادی‌ها فروخته می‌شود، از سال گذشته بیشتر شده است. به‌خاطر همین مسئله ممکن است پیش خودتان فکر کنید درآمد ماهیانه شیرینی‌پزها هم باید بیشتر از پارسال باشد اما...اندازه بازار قنادی‌ها و شیرینی‌فروشی‌ها پارسال معادل 52 هزار میلیارد تومان بوده و فعالان این صنف در ماه 143 میلیون تومان درآمد ناخالص داشته‌اند.

حاشیه سود آنها 28 درصد بوده که نشان می‌دهد پس از پخت شیرینی، با محاسبه قیمت تمام شده محصول، روی آن 28 درصد سود کشیده‌اند و دست مشتری داده‌اند. در نتیجه این فعل و انفعال و پس از کسر هزینه‌های عملیاتی و سایر مخارج در پایان هر ماه حدود 40 میلیون تومان سود خالص برای قنادی‌ها باقی مانده است. شیرینی‌فروش‌ها پیش‌بینی کرده‌اند امسال درآمد ناخالص‌شان تا 242 میلیون تومان بالا برود اما شرایط حکم می‌کند حاشیه سود خود را به 15 درصد کاهش بدهند.

خودشان می‌گویند از اینکه سودخالصشان به 36 میلیون و 300 هزار تومان برسد راضی هستند. پس اگر رفتید قنادی و فهمیدید قیمت یک کیک تولد یا شیرینی تر نسبت به پارسال افزایش زیادی داشته یادتان باشد، صاحب شیرینی‌فروشی خیلی خوشحال نیست چون سود خالص این کسب‌وکار امسال به‌طور متوسط در ماه چهار میلیون تومان آب رفته است.

 لوازم تحریر؛ 17 میلیون 
مغازه‌های لوازم تحریری پر از محصولات ریز و درشت است. این صنف دو ماه طلایی شهریور و مهرماه را پیش‌رو دارند و گزارش آکادمی سامان نشان می‌دهد این صنف نیز امسال اوضاع خوبی نداشته و نتوانسته اندازه سال پیش فروش داشته باشد.  اندازه بازار این صنف در سال گذشته 26 هزار میلیارد تومان برآورد شده و پیش‌بینی می‌شود امسال این عدد به 32 هزار میلیارد تومان برسد.

کسانی که مغازه لوازم تحریر دارند، طبق گزارش آکادمی بانک سامان در سال گذشته به‌طور متوسط ماهی 70 میلیون تومان درآمد داشته‌اند و حاشیه سود 30 درصدی را برای کسب‌و‌کار خود انتخاب کرده‌اند. در نتیجه سود خالص آنها به 21 میلیون تومان در ماه می‌رسد. اگر بنا بر دلسوزی است، اوضاع امسال ممکن است بدتر پیش برود.

فعالان حوزه فروش لوازم تحریر می‌گویند امسال روی درآمد ناخالص 105 میلیون تومان حساب کرد‌ه‌‌اند و در بهترین حالت اگر بعد کسر هزینه‌های عملیاتی و قناعت به حاشیه سود 16 درصدی، ماهیانه حدود 16 میلیون و 800 هزار تومان سود خالص دستشان را بگیرد، حاضر هستند کلاهشان را بالا بیندازند. این یعنی کسب‌وکار خوب نمی‌چرخد و با اینکه درآمد ماهیانه افزایش پیدا کرده، در پایان میزان سود خالص آب رفته است.

 لوازم آرایشی؛ 26 میلیون 
کسب‌و‌کار فروش لوازم آرایشی و بهداشتی به روایت گزارش آکادمی سامان در دو سال گذشته از رکود خارج شده است. بیشتر مغازه‌دارها این موضوع را تایید کرده‌اند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که با توجه به افزایش قیمت محصولات آرایشی و بهداشتی و هزینه‌های عملیاتی، سود خالص این کسب‌و‌کار تفاوت چشمگیری پیدا کرده است.

اندازه بازار این صنف در سال گذشته حدود 39 هزار میلیارد تومان برآورد شده ولی خود فعالان صنفی اعتقاد دارند اندازه بازارشان پتانسیل رشد تا 59 هزار میلیارد تومان را دارد. کسانی که در کار فروش لوازم آرایشی فعالیت دارند پارسال به‌طور متوسط 110 میلیون تومان در ماه درآمد ناخالص کسب کرده‌اند و دلشان به حاشیه سود 29 درصدی خوش بوده.

به‌همین دلیل وقتی هزینه‌های عملیاتی را پرداخت کرده‌اند و سایه دستمزد و مالیات و اجاره از سرشان کم شده، 31 میلیون و 900 هزار تومان به‌عنوان سود خالص دستشان را گرفته است. یادتان که نرفته؟ این عدد متوسط سود خالص در صنف محترم فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی است و نشان می‌دهد وضعیت شما در صورت فعالیت مرتبط نسبت به بقیه همکاران، خوب پیش رفته یا بد.

صنف فروشندگان لوازم آرایشی با محافظه‌کاری پیش‌بینی کرده امسال در بهترین حالت، درآمد ناخالص ماهیانه‌شان تا ماهی 165 میلیون تومان افزایش پیدا کند و اگر به فروش کالا و محصولاتشان با حاشیه سود 16 درصدی قناعت کنند، در آخر کار ماهی 26 میلیون و 400 هزار تومان سود خالص برایشان باقی بماند. عدد بزرگی نیست و از همه بدتر نشان می‌دهد نسبت به پارسال سود خالص به‌دست آمده از فروش لوازم آرایشی کاهش پیدا کرده است.

سوپرمارکت؛ 27 میلیون 
صاحبان و گردانندگان شغل شریف سوپرمارکت طبق گزارش آکادمی سامان سال گذشته بازار خوبی داشته‌اند و موفق شده‌اند به‌طور نسبی کسب‌و‌کارشان را از بحران خارج کنند. آمارها نشان می‌دهند با وجود تمام این فداکاری‌ها، امسال بازار نتوانسته اسباب رضایت سوپرمارکت‌ها را فراهم کند.

بررسی عدد متوسط درآمد ناخالص ماهیانه این صنف نشان می‌دهد چنین موضوعی را اثبات می‌کند اما هنوز میزان سود خالص برای خیلی از مشاغل به‌خصوص کارمندان می‌تواند وسوسه‌کننده باشد. سوپرمارکت‌دارها هم در جواب ممکن است بگویند از صبح زود تا خود شب مدام کار می‌کنند و این پول منصفانه نیست.

اندازه بازار این صنف سال گذشته 349 هزار میلیارد تومان بوده که پیش‌بینی می‌شود امسال به 580 هزار میلیارد تومان برسد. متوسط درآمد ناخالص سوپرمارکت‌ها در سال گذشته 119 میلیون تومان بوده و آنها محصولات خود را با حاشیه سود 23 درصدی به مشتریان عرضه می‌کردند.

آخر ماه به‌طور متوسط مبلغ 27 میلیون و 370 هزار تومان برایشان باقی مانده که معادل سود خالص اداره سوپرمارکت‌ها در هر ماه است. می‌ارزد؟ پیش‌بینی‌ فعالان صنفی حاکی از این است که فروش ناخالص ماهیانه سوپرمارکت‌ها امسال به 196 میلیون تومان برسد و با در نظر گرفتن حاشیه سود 13/8درصدی در پایان هر ماه عددی معادل 27 میلیون و 48 هزار تومان به‌عنوان سود خالص دستشان را بگیرد. این را می‌گویند ثبات وضعیت یک کسب‌وکار!

کامپیوتر؛ 23 میلیون 
فضای کسب‌و‌کار فروشندگان کامپیوتر در سال‌های اخیر دچار نوسانات شدید شده است. همین موضوع باعث شده صاحبان این شغل امسال نسبت به سال گذشته زیاد بلندپروازی نداشته باشند. اندازه بازار این صنف در سال گذشته حدود 57 هزار میلیارد تومان برآورد شده و امسال احتمال دارد به 80 هزار میلیارد تومان برسد. بخشی از این رشد را به تورم نسبت می‌دهند و قرار نیست فعالان صنفی از آن نفع ببرد. حداقل نه خیلی! 

فعالان حوزه فروش کامپیوتر پارسال به‌طور متوسط ماهیانه 118 میلیون تومان درآمد ناخالص کسب کرده‌اند و با تمرکز روی حاشیه سود 22 درصدی ماهیانه به‌طور متوسط 25 میلیون و 960 هزار تومان سود خالص داشته‌اند. اگر عدد را گرد کنیم به 26 میلیون می‌رسیم که تقریبا با سود خالص مورد انتظار امسال سوپرمارکت‌ها برابری می‌کند. امسال برای این صنف چطور پیش می‌رود؟

فروشندگان حوزه کامپیوتر و قطعات دیجیتال پیش‌بینی‌کرده‌اند در سال جاری ماهیانه 168 میلیون تومان درآمد ناخالص کسب کنند ولی از آن‌طرف باید با کاهش حاشیه سود به 14 درصد کنار بیایند. فکر می‌کنید چه نتیجه‌ای به‌دست خواهد آمد؟ بله! سود خالص آب می‌رود و به عدد 23 میلیون و 520 میلیون تومان در ماه خواهد رسید. متاسفانه!