ایسنا نوشت: از آغاز عصر فضا با پرتاب اسپوتنیک ۱ در سال ۱۹۵۷، انسانها بیش از ۱۵۰۰۰ ماهواره را به مدار فرستادهاند که بیش از نیمی از آنها هنوز فعال هستند. بقیه آنها پس از اتمام سوخت و پایان عمر مفید خود، یا در جو زمین سوختهاند یا همچنان به عنوان تکههای فلزی بیمصرف به دور سیاره ما میچرخند.
زبالههای فضایی تهدیدی برای ایستگاه فضایی بینالمللی و سایر ماهوارهها به شمار میروند، به طوری که آژانس فضایی اروپا تخمین میزند که تاکنون بیش از ۶۴۰ برخورد یا رویداد غیرعادی منجر به تکه تکه شدن این ماهوارهها شده است.
هالهای از زبالههای فضایی در اطراف سیاره ما شکل گرفته که ۳۶۵۰۰ مورد از آنها بزرگتر از ۱۰ سانتیمتر و ۱۳۰ میلیون قطعه از آنها تا یک سانتیمتر هستند. پاکسازی این زبالهها پرهزینه و پیچیده است و درحالی که چندین برنامه برای انجام این کار در جریان است، هنوز نتایج ملموسی به دست نیامده است.
یکی از راههای مقابله با این مشکل، توقف تولید زباله بیشتر است که با سوختگیری مجدد ماهوارهها به جای از کار انداختن آنها پس از اتمام برق، امکانپذیر است.
دانیل فابر (Daniel Faber)، مدیرعامل اوربیت فاب (Orbit Fab) میگوید: در حال حاضر نمیتوانید به ماهوارهها در مدار سوخترسانی کنید. اما شرکت او در کلرادو میخواهد این وضعیت را تغییر دهد.
فابر توضیح میدهد: وقتی سوخت ماهوارهها تمام میشود، نمیتوانید آنها را در مکان مناسب در مدار نگه دارید و آنها به زبالههای خطرناکی تبدیل میشوند که با سرعتهای بسیار بالا در محیط اطراف شناور میشوند و خطر برخورد با آنها وجود دارد. این در حالی است که کمبود سوخت یک الگوی کامل ایجاد میکند که با استفاده از آن افراد مأموریتهای فضاپیمای خود را طراحی میکنند تا کمترین حد جابهجایی را داشته باشد.
مفهوم سوختگیری و سرویسدهی به ماهوارهها در مدار توسط ناسا در سال ۲۰۰۷ مطرح شد، زمانی که این سازمان با همکاری دارپا (سازمان پروژههای پژوهشی پیشرفتهٔ دفاعی) و بوئینگ، ماموریت اوربیتال اکسپرس را (Orbital Express) را به فضا فرستاد. در این ماموریت دو ماهواره هدفمند وجود داشت. که با موفقیت لنگر به یکدیگر متصل شده و عملیات سوختگیری انجام دادند. بعدها، ناسا روی ماموریت سوختگیری رباتیک (RRM) کار کرد و چالشهای سوختگیری ماهوارههای موجود را بیشتر بررسی کرد.
اکنون این آژانس در حال کار بر روی OSAM-۱ است، که قرار بود در سال ۲۰۲۶ پرتاب شود و تلاش خواهد کرد تا به ماهواره لندست-۷ (Landsat-۷) را که یک ماهواره رصدی زمین است و سوخت آن تمام شده سوخترسانی کند.
فابر میگوید: این یک ماموریت برای سوخترسانی به ماهوارههایی است که برای سوختگیری آماده نشده بودند. بنابراین آنها باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند. باید برش داده شوند تا به لولههای سوخت دسترسی پیدا کنیم. این کار امکان تعمیرات ماهوارهای را فراهم میکند، اما هزینه دارد. ناسا اعلام کرد که ماموریت OSAM-۱ در مجموع حدود دو میلیارد دلارهزینه خواهد داشت.
شرکت اوربیت فاب هیچ برنامهای برای رسیدگی به ناوگان ماهوارههای موجود ندارد. در عوض، میخواهد روی آنهایی که هنوز پرتاب نشدهاند تمرکز کند و آنها را به یک درگاه استاندارد به نام RAFTI، برای انتقال مایع با قابلیت اتصال سریع مجهز کند که به طور چشمگیری عملیات سوختگیری را ساده میکند و هزینهها را کاهش میدهد.
فابر میگوید: کاری که ما به دنبال انجام آن هستیم ایجاد یک تغییرات کمهزینه است. هنوز هیچ بندر سوخت تجاری برای سوختگیری ماهواره در مدار وجود ندارد. با وجود تمام آرزوهای بزرگی که در مورد اقتصاد فضایی پرجنبوجوش داریم، واقعا چیزی که روی آن کار میکنیم درب مخزن سوخت است. ما یک شرکت تولید درب مخزن سوخت هستیم.
در سال ۲۰۱۸، این شرکت دو بستر آزمایشی را به ایستگاه فضایی بینالمللی پرتاب کرد تا رابطها، پمپها و لولهکشی را آزمایش کند. در سال ۲۰۲۱، Tanker-۰۰۱ Tenzing را پرتاب کرد که یک مخزن سوخت بود که طراحی سخت افزاری فعلی را نمایش میداد.
اولین مشتری خصوصی اوربیت فاب شرکت استرواسکیل (Astroscale) است که یک شرکت خدمات ماهوارهای ژاپنی است که اولین ماهواره طراحی شده برای سوختگیری را توسعه داده است. این ماهواره که LEXI نام دارد، مجهز به درگاههای RAFTI است و در قرار است در سال ۲۰۲۶ پرتاب شود.