عصر ایران نوشت: اختلال نارسایی هیجانی یا آلکسی تایمیا وضعیتی است که می تواند بیان یا شناسایی احساسات و عواطف را برای فرد به شدت دشوار سازد. این بیماری به طور موازی با شرایط خاصی مانند افسردگی، اختلالات عصبی و آسیب مغزی رخ می دهد.

با استناد به مقالاتی که از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی هستند، آلکسی تایمیا یک اصطلاح گسترده برای توصیف مشکلات مربوط به درک عواطف محسوب می شود. در واقع این اصطلاح یونانی که در نظریه‌ های روان‌ پویشی فرویدی استفاده می‌ شود، به‌ طور ساده به عبارت «هیچ واژه ‌ای برای احساسات» ترجمه شده است. در حالی که این وضعیت تا به امروز به به طور کامل شناخته نشده است، تخمین زده می شود که از هر 10 نفر 1 نفر به آن مبتلا باشد.

با وجود آن که نظریه‌ های فرویدی عمدتا قدیمی در نظر گرفته می‌ شوند، آلکسی تایمیا تبدیل به مشکلی رو به افزایش در جهان مدرن امروزی شده است. این وضعیت اغلب به عنوان یک تشخیص ثانویه در سایر شرایط و ناتوانی‌ های سلامت روانی از جمله افسردگی و اوتیسم مورد تاکید قرار می گیرد.

با این حال همه افراد مبتلا به اختلالات روحی و روانی در بیان و شناسایی احساسات خود دچار چالش نیستند. مطالعات نشان می دهند که این مسئله تنها بر درصد کمی از مردم تاثیر می گذارد. افرادی که به نارسایی هیجانی مبتلا هستند ممکن است خود را در بیان احساساتی که از نظر اجتماعی متداول و عادی تلقی می شوند؛ مانند شادی در یک مناسبت عمومی، دچار ضعف ببینند. برخی دیگر ممکن است در شناسایی احساسات شخصی خود مشکل داشته باشند.

گفتنی است که چنین افرادی لزوما بی تفاوت نیستند. در عوض ممکن است به اندازه همسالان خود عواطف قوی نداشته باشند و یا با اختلال در احساس همدلی دست و پنجه نرم کنند.

علل

آلکسی تایمیا تا به امروز به درستی ریشه یابی نشده است. البته این احتمال وجود دارد که با اختلالی ژنتیکی رو به رو باشیم.

این وضعیت همچنین ممکن است در نتیجه آسیب مغزی به قشر جزیره ای مغز رخ دهد. این بخش از مغز به دلیل نقشی که در مهارت های اجتماعی، همدلی و احساسات دارد شناخته شده است. برخی از مطالعات ضایعات قشر جزیره ای را با بی تفاوتی و اضطراب مرتبط می دانند.

پیوندهایی با اوتیسم

علائم اختلال طیف اوتیسم گسترده هستند، اما فاکتورهایی وجود دارند که آن را با نارسایی هیجانی مرتبط می کنند. یکی از عوامل اصلی فقدان همدلی است.

برخی تحقیقات نشان می‌ دهند که نیمی از افراد مبتلا به اوتیسم نارسایی هیجانی را هم تجربه می‌ کنند. به عبارت دیگر، این نارسایی هیجانی است که باعث فقدان همدلی می شود و نه خود اوتیسم.

احساسات و افسردگی

ممکن است بیماران زیادی نارسایی هیجانی را همراه با افسردگی تجربه کنند. این وضعیت در اختلالات افسردگی ماژور، پسا زایمان و همچنین اسکیزوفرنی مشاهده شده است. تحقیقات نشان می دهند که بین 32 تا 51 درصد از افراد مبتلا به اختلالات افسردگی به نارسایی هیجانی هم مبتلا هستند.

ترومای احتمالی

علاوه بر این، وضعیت مذکور در افرادی که تجربه تروما به‌ ویژه در اوایل دوران کودکی داشته اند دیده شده است. ضربه و غفلت در رسیدگی سریع به آن ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در مغز شود که شناسایی و بروز احساسات را در مراحل بعدی زندگی دشوار کند.

سایر بیماری های مرتبط

تحقیقات همچنین نشان می دهند که این وضعیت ممکن است در برخی بیماری ها و آسیب های عصبی دیگر هم وجود داشته باشد:

- بیماری آلزایمر

- دیستونی

- صرع

- بیماری هانتینگتون

- مالتیپل اسکلروزیس

- بیماری پارکینسون

- سکته مغزی

- آسیب تروماتیک مغز

آلکسی تایمیا / علائم

به عنوان اختلالی که با فقدان یا کمبود احساسات مشخص می شود، تشخیص علائم نارسایی هیجانی می تواند بسیار دشوار باشد. از آنجایی که این وضعیت با ناتوانی در بیان عواطف شخصی همراه است، فرد مبتلا ممکن است مقداری بی تفاوت به نظر برسد.

اغلب افراد مبتلا به نارسایی هیجانی شخصا موارد زیر را در موقعیت های اجتماعی مختلف تجربه می کنند:

- عصبانیت

- گیجی

- مشکل در تشخیص "حالات چهره"

- درد و ناراحتی

- احساس پوچی

- افزایش ضربان قلب

- کمبود محبت

- حملات اضطرابی

آلکسی تایمیا / تشخیص

آلکسی تایمیا معمولا توسط متخصصین اعصاب و روان تشخیص داده می شود.

در واقع پزشک با پرسش یک سری سوالات مشخص و دریافت جواب از جانب بیمار فرآیند تشخیص را انجام می دهد. همچنین ممکن است از بیمار خواسته شود که یک پرسشنامه خود گزارشی ارائه دهد.

آزمایش احتمالی دیگر MRI است که توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود و نتیجه آن دسترسی به تصاویر قشر جزیره ای است.

لازم به ذکر است که آزمایش مخصوصی برای تشخیص دقیق آلکسی تایمیا وجود ندارد و از این رو تشخیص درست ممکن است زمان بر باشد.

آلکسی تایمیا / روش های درمانی

تا به امروز هیچ درمان اختصاصی مشخصی برای آلکسی تایمیا معرفی نشده است. همچنین روش درمانی موثر وابسته به نیازهای کلی و شرایط سلامت بیمار است. به عنوان مثال اگر فرد افسردگی یا اضطراب هم داشته باشد، مصرف برخی داروها تحت نظر پزشک می تواند به علائم سلامت روان نیز کمک کند.

در این میان گزینه های دیگر نظیر روان درمانی هم ممکن است برای بیماری مذکور مفید باشند. گزینه های درمانی احتمالی عبارت اند از:

- درمان شناختی رفتاری (CBT)

- گروه درمانی

- روان درمانی (همچنین تحت عنوان "گفتار درمانی" شناخته می شود)