سیدعلی دوستی موسوی خبرنگار اطلاعات نوشت: زیتون به عنوان یک میوه بهشتی ومظهر برکت،سلامتی،زیبایی والبته صلح، آن قدر درنزد خداوند متعال اهمیت داشته که نود وپنجمین سوره قرآن کریم را به نامش نامگذاری کرده ودرنخستین آیه سوره هم به نامش سوگند می خورد: والتین والزیتون(سوگند به انجیر وزیتون).

درخاک زرخیز ایران زمین با آن آب وهوای چهارفصلش انواع واقسام محصولات قابل کشت است و یکی از اصلی ترینش هم زیتون است که سه استان شمالی کشور شامل قزوین،زنجان وگیلان قطب کشت آن محسوب می شوند. البته دردیگر استان های کشور هم کشت "میوه صلح" وجوددارد اما گستردگی آن به اندازه سه استان یادشده نیست.

با این حال درهمین قطب زیتون کشور، منطقه ای به نام "طارم"  وجوددارد که مرز استان قزوین وگیلان محسوب می شود؛ منطقه ای پوشیده از چشم گردشگران وعبور کنندگان از اتوبان قزوین-رشت؛ جایی مخفی شده درپشت سد منجیل ونیروگاه بادی اش که ابهت نیروگاه، زیتون سراهای سرسبز وگسترده پشتش را از  چشم ها مخفی می کند.اما وقتی قبل از آغاز سدمنجیل به فرعی می پیچیم ومقداری درجاده خاکی کوهستانی طی مسیر می کنیم وچشم اندازها آشکار می شود، تازه سرسبزی وچشم نوازی زیتون سراها و گستردگی باغات زیتون غافلگیرمان می کند.

باغاتی مرتب ومنظم ومکانیزه به گونه ای که درخت ها درردیف های منظم کاشته شده وهرردیف به تجهیزات آبیاری قطره ای مجهز 
شده اند. مسیرهای درختکاری شده به قدری منظم است که خودروها به راحتی دربین آن تردد می کنند ودسترسی به هر نقطه باغ آسان می نماید.

اما تازه این اول کار است، چرا که شاید باورکردنی نباشد که بهترین وبا کیفیت ترین روغن زیتون جهان از همین باغات زیتون طارم به دست می اید.

این هم چیزی نیست که خودشان گفته باشند بلکه به قاعده"مشک آن است که خود ببوید نه آن که عطار بگوید"، 180 آزمایشگاه طرف قرارداد با شرکت های بزرگ اسپانیایی که قطب تولید زیتون جهان است، سال گذشته به طارم آمده وروغن زیتون تولیدی دراین منطقه را برده و آزمایش کرده ونتیجه اش را به وزارت جهادکشاورزی اعلام کردند وشد آنچه گفته شد.

این چنین است که درطارم وبه طور دقیق تر منطقه سیاهپوش آن،کشت وصنعت های متعددی شکل گرفته است. این کشت وصنعت ها که زمین مورد استفاده درایجاد باغات زیتونشان رااز سازمان اموراراضی وزارت جهادکشاورزی دریافت کرده اند، کاملا مکانیزه اند؛ یعنی تمام مراحل تولید زیتون از ایجاد نهال گرفته تاباغداری، روغن کشی،بسته بندی وتولید زیتون تازه یا محصولات مختلف آن درتاسیسات ساخته شده درکنار باغات انجام می شود واز همان جا هم به فروش می رسد.

جالب است که برخلاف شرایط عمومی اقتصاد کشور، وضعیت کسب وکار زیتون دراین منطقه به گونه ای است که به مشتری ها نوبت 
می دهند و درصف باید بایستند، چراکه تقاضا بسیار بیشتر از عرضه است وبه همین علت، ظرفیتی برای صادرات نیست وظاهرا فعلا هم نخواهد بود.

بازهم رونق اقتصاد زیتون در منطقه طارم به حدی است که سرمایه گذاران متعددی تقاضای دریافت زمین برای ایجاد کشت وصنعت را از اداره کل جهاد کشاورزی استان قزوین دارند؛البته خود صاحبان کشت وصنعت های موجود هم متقاضی زمین بیشتر برای توسعه باغات وکارخانه هایشان هستند اما محدودیت منابع آبی وسهمیه غیرقابل افزایش آب کشاورزی طارم، اجازه واگذاری زمین بیشتر را نمی دهد.

محمد کشاورز مدیرعامل یکی از کشت وصنعت های زیتون درمنطقه سیاهپوش طارم به خبرنگاران بازدیدکننده می گوید:وسعت باغات زیتون ما 150 هکتار است وتمام مراحل کاشت و داشت و برداشت، فرآوری، روغن گیری، بسته بندی وغیره، مکانیزه ودرهمین محل کارخانه های کنارباغات انجام می شود.

وی می افزاید: تمام مراحل کار ما به جز برداشت زیتون که کمباین مخصوص لازم دارد،مکانیزه است.

وی از تقاضای خود برای دریافت زمین بیشتر از سازمان امور اراضی برای توسعه باغات زیتون خبر می دهد و اظهار می دارد: مشتریان ما زیاد هستنداز این رو به آنها نوبت می دهیم ولذا چیزی برای صادرات باقی نمی ماند.پارسال ما دربرداشت زیتون رکورد زدیم و1100 تن برداشت کردیم اما امسال بخاطر تغییرات اقلیمی،تولید به شدت کاهش یافته وباعث افزایش قیمت قابل توجه دربازارهم شده است.

کشاورز مدیرعامل یک کشت وصنعت دیگر درمنطقه طارم( یکی بودن اسامی فقط تشابه اسمی است) به خبرنگاران می گوید: دراین کشت وصنعت 210 هکتار باغات زیتون وجوددارد که با استفاده از اراضی واگذارشده توسط سازمان اموراراضی احداث شده است.

وی می افزاید:ما دراین کشت وصنعت، بیشتر ارقام روغنی زیتون را به صورت متراکم کشت کرده ایم به گونه ای که درهرهکتار 1500 تا 2000نهال کاشته می شود وتا 25 تن درهکتار هم محصول می دهد؛ زیتونی که 22 درصد روغن تولید می کند. کشاورز ادامه می دهد: روغن زیتون درسه کلاس معمولی، بکر وفرابکر تولید می شود که 90 درصد روغن تولیدی ما فرابکر است وآن قدر مشتری دارد که هیچ ظرفیت اضافی نداریم.

2500هکتار اراضی برای باغات زیتون

دراین باره ، مهندس علی راه انجام معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین از واگذاری 2500 هکتار ازاراضی ملی برای توسعه کشت زیتون دراستان قزوین ومنطقه طارم به عنوان یکی از قطب های زیتون کشور خبر می دهد.

وی همچنین از اجرای طرح های جدید همچون راه اندازی اولین طرح گردشگری زیتون وبهره برداری از نخستین کمباین مخصوص برداشت زیتون در دهه فجر امسال می گوید.

وی دراین باره اظهار می دارد:متقاضی برای راه اندازی کشت وصنعت وفعالیت دراقتصاد زیتون خیلی زیاد است اما ما درمنطقه طارم هم زمین مسطح کم داریم وهم محدودیت منابع آبی جلوی ماراگرفته است.کل سهمیه آب کشاورزی تخصیصی به ما 25 میلیون مترمکعب است که تاکنون برای 23میلیون و700هزارمترمکعب آن برنامه ریزی شده است.

راه انجام تصریح می کند:ویژگی کشت وصنعت های زیتون این است که هیچ ضایعاتی ندارند وهمه چیز مکانیزه است.

مهندس مهدی رحماندوست مدیراموراراضی استان قزوین هم می گوید:اگر وضعیت آب ما درمنطقه طارم سروسامان بگیرد،کشت زیتون توسعه می یابد. وی به نقش تغییرات اقلیمی درکاهش تولید زیتون هم اشاره می کند ومی افزاید: متاسفانه تغییرات اقلیمی باعث شده تا محصول زیتون منطقه امسال حدود 80 درصد نسبت به سال قبل کاهش یابد؛ این درحالی است که ما سال گذشته رکورد تولید را جابجا کرده بودیم.

وی ادامه می دهد:منظور از تغییرات اقلیمی، تغییروکاهش فصول سرد سال وتاثیر آن دردرخت زیتون است که البته باعث خشکسالی هم شده است.اما اجرای طرح های صرفه جویی درمصرف آب مانند کشت متراکم وغیره، باعث کاهش عوامل یادشده درمیزان کشت زیتون خواهد شد که پیگیر اجرای آن هستیم.

از زیتون تا نیروگاه بادی

البته واگذاری زمین درمنطقه طارم فقط مختص باغات زیتون نیست بلکه سازمان اموراراضی برای موارد دیگری که برجسته ترینش توسعه نیروگاه بادی برای تولید برق است،هم زمین واگذار کرده است.

داود شیرمحمدی مجری طرح نیروگاه بادی «سیاهپوشان» طارم درباره واگذاری بخشی از اراضی ملی توسط سازمان امور اراضی به این نیروگاه می گوید: ساخت نیروگاه بادی از جمله فعالیت‌ های غیرکشاورزی در اراضی واگذار شده سازمان امور اراضی استان قزوین است، به طوری که طرح عمرانی نیروگاه بادی منطقه طارم اکنون پنج درصد برق مورد نیاز کشور را تولید و تامین می‌کند.

به گفته وی، به‌تازگی ۱۸ توربین جدید به توربین‌های نصب شده سال‌ های قبل در منطقه طارم سفلا اضافه شده که در فواصل معین بین درختان زیتون نصب شده‌اند.

شیرمحمدی با بیان اینکه ساخت نیروگاه بادی سیاهپوشان ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته است، اظهار می دارد: اکنون قیمت هر توربین بادی زیمنس دانمارک بین ۹۰۰ تا یک‌هزار و ۲۰۰ دلار و معادل حدود ۱۷۰ میلیارد تومان است.

مجری طرح نیروگاه بادی سیاهپوشان می افزاید: با ایجاد این توربین ها سالانه معادل ۵۲ میلیون متر مکعب گاز طبیعی و ۴۰ هزار متر مکعب آب صرفه‌جویی می‌شود و کاهش آلایندگی آنها نسبت به سوخت فسیلی بیش از ۱۲۰ هزار تن گاز دی اکسید کربن است که معادل بیش از ۱۱ هزار هکتار جنگل است.