رضا رفیع - ضمیمه ادب و هنر روزنامه اطلاعات: الآن قدیم و ندیم نیست که آب روان، خودش از یک چشمه یا کوهسار به امان خدا جاری شود سمت سبز شهر و مردم آبادی از آن مشروب و سیراب شوند. مدیریت درست و حسابی نباشد بالای سرش، شدیداً سرش به می خورد به سنگ و صخره. در مسیرش سنگ اندازی می کنند. یک نمونه اش را مرحوم ملک الشعرای بهار،شاعر و نویسنده و نمایندۀ مجلس و زندانی سیاسی سابق،چنین تعریف می کند:
جـدا شـد یکی چشمـه از کوهـسار
به ره گـشت ناگـه به سنگـی دچار
به نرمی چنین گفت با سنگ سخت
کرم کـرده راهـی ده، ای نیکبخـت
گـران سنـگ تیـره دل سخـت سر
زدش سیـلی و گفـت: دور ای پسـر
نـجنـبیـدم از سیـــل زورآزمــای
که ای تو که پیش تو جنبـم ز جای ...
همچنان که عرض کردیم، اشکال از مدیریت هم نیست. این قضیه، به نحو احسن و قابل احسنت در حال انجام است. در زمینه های دیگر هم بعید است که اشکالاتی بوده باشد. حرف بنده را قبول ندارید، حرف مسؤولان مملکتی را که لابد قبول دارید؟...
ــ اون که هیچ!....حرفشم نزن!(این مطلب را نفهمیدیم کدام شیر پاک خورده ای گفت و فی الفور هم در رفت!)
نتیجه و راهکار: ما از این همه صغری ــ کبری چیدن لازم و ملزوم،خداوکیلی چنین نتیجه می گیریم که به قول جناب سعدی:«هرچه هست،از قامت ناساز ماست» که برماست. نه مدیریت مشکلی دارد،نه منابع. هیچ منبع آبی هم سوراخ نیست. اشکال کار فقط برمی گردد به«رفتار مصرفی آب» ما که باید با کار فرهنگی درست و حسابی، مشکل برطرف یا کمرنگ شود. صمیمانه به خودم عرض می کنم که: ای نویسندۀ محترم این مطلب،برو خودتو درست کن!.... البته این دلیل نمی شود که در پایان این عرایض،چند تا راهکار معقول هم طبق روال معمول ندهیم:
۱ــ تغییر فشار: درست است که هیچ نظامی با فشار بر ملت نمی تواند باعث مصرف بهینۀ آب توسط آنها شود؛اما اگر یک مقداری فشار آب را کم کند،شاید بشود. ملت بعضاً می بینند فشار آب خوب است،شیر را تا آخر باز می کنند. انگار که شیر نفت است لاکردار!
۲ــ تعویض شیر: در یک اقدام دولتی،تمامی سازمان ها وصاحبان مراکز و منازل،موظف به تعویض شیرهای آب شوند. همه باید از شیرهایی که دارای چشم الکترونیکی هستند،استفاده کنند. خودمان که صدبار گفتیم چشم اما در عمل کارخودمان را کردیم؛بلکه چشم های الکترونیکی شیرها ما را به یک مصرف کنندۀ درست تبدیل کنند. طوری که خودمان هم نفهمیم تغییر الگوی مصرف مان از کجا آب خورده است!
۳ــ تثبیت مدیریت: کماکان با حفظ همین مدیریت بر روی آب کشور و سدها و رودخانه ها و آب های روان و آب های زیرزمین و.... سایر آبها، چشم انداز روشنی را فراروی منابع آبی کشور قرار دهیم. چشم مان آب نمی خورد که اگر مدیریت ها عوض شود،چیزی عوض شود.
الان نصف لوله های آب کشور نشتی دارد و کلی آب هدر می رود. خب اگر در حوزۀ مدیریتی ما هم ضعف و مشکلی وجود داشت، الآن آن نصف دیگر لوله های آب مملکت هم نشتی داشت. خداوکیلی نداشت؟...