در این میان سردرد یکی از عوارض شایع و اغلب ناتوان‌کننده بیمارانی است که شیمی درمانی انجام می‌دهند. همان‌طور که در مسیر درمان سرطان خود حرکت می‌کنید، درک روش‌های موثر برای مدیریت سردرد نیز بسیار مهم هستند. اگر شما نیز در طول شیمی درمانی خود احساس سردرد شدید دارید، می‌توانید با استفاده از راهکارهای مختلف، سردرد بعد از شیمی درمانی خود را کاهش دهید. کافی است از روش‌های درمان سردرد بعد از شیمی درمانی استفاده کنید.
سردرد بعد از شیمی درمانی
سردرد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی در طول شیمی درمانی رخ دهد. برای مثال کم‌آبی بدن، عوارض جانبی داروها، استرس و تغییرات هورمونی در طول شیمی درمانی می‌توانند به بروز سردرد منجر شوند.
مطالعات نشان می‌دهد که تا 70 درصد بیماران سرطانی در دوره شیمی درمانی خود سردرد را تجربه کرده‌اند. ناگفته نماند همه افراد به یک نوع سردرد دچار نمی‌شوند و این سردردها از جهات مختلف در بیماران متفاوت خواهد بود.
آیا شیمی درمانی باعث سردرد می‌شود؟
برخی از افراد ممکن است در طول شیمی درمانی یا بعد از انجام جلسات درمانی خود سردرد را تجربه کنند. سردرد پس از شیمی درمانی می‌تواند به دلایل مختلف و به شکل‌های متفاوتی قابل تشخیص باشد. برخی از داروهای شیمی درمانی پتانسیل ایجاد سردرد را دارند.
برای مثال داروهایی که برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شوند، نسبت به سایر داروهای شیمی درمانی ممکن است باعث بروز سردرد شوند. به طور کلی شیمی درمانی می‌تواند به سردردهای ضربان‌دار، تیز، ثابت یا مبهم منجر شود که تشخیص و درمان آن‌ها خیلی ساده نیست.
از این رو قبل از آغاز دوره شیمی درمانی خود سعی کنید از یک متخصص حرفه‌ای در این حوزه مشورت و راهنمایی بگیرید تا بتوانید برای هر نوع عارضه بعد از شیمی درمانی آماده باشید و از سردردهای خود تا جای ممکن جلوگیری کنید. البته که راهکارهای مختلفی برای درمان سردردهای پس از شیمی درمانی وجود دارند.
دارودرمانی سردرد بعد از شیمی درمانی
برای درمان این سردردها می‌توانید از داروهای بدون نسخه نیز استفاده کنید. برای مثال استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند درد شما را تسکین دهند. با این حال شما برای جلوگیری از تداخل با داروهای شیمی درمانی بهتر است با متخصص منتخب خود مشورت کنید.
برای سردردهای شدیدتر نیز باید از مسکن‌های قوی‌تر یا داروهای تجویزی متخصصان کمک بگیرید. تریپتان دارویی برای درمان موثر میگرن است که با تنگ کردن عروق خونی در مغز درد شما را کاهش می‌دهد. داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند سردردهای تنشی یا حتی میگرن را درمان کنند.
اگر سردرد شما با حالت تهوع همراه است که یکی از عوارض جانبی رایج شیمی درمانی به حساب می‌آید، بهتر است از داروهای ضد تهوع استفاده کنید. حتی در برخی موارد کورتیکواستروئیدها می‌توانند التهاب را کاهش دهند و سردرد شما را تسکین کنند.
انواع سردرد بعد از شیمی درمانی
سردردهای تنشی شایع‌ترین سردرد بعد از شیمی درمانی که اغلب به دلیل استرس و اضطراب ایجاد می‌شوند. این سردردها می‌توانند مانند یک نوار سفت در اطراف سر فرد احساس شوند. میگرن نیز از دیگر سردردهای بعد از شیمی درمانی به حساب می‌آید که به دلیل نوسانات هورمونی و استرس رخ می‌دهد.
نوع دیگری از سردردها که کمتر شایع است، سردردهای شدید است که می‌تواند به صورت چرخه‌ای رخ دهد و با درد شدید در یک طرف سر شروع می‌شود. توجه داشته باشید درمان سردرد بعد از شیمی درمانی به نوع آن بستگی دارد و برای پیدا کردن بهترین روش درمانی باید سردرد خود را تشخیص دهید.
جلوگیری از سردرد شیمی درمانی
تکنیک‌های مکمل و جامع را برای کمک به کاهش استرس عاطفی و فیزیکی که می‌توانند منجر به سردرد در طول شیمی درمانی شوند، جدی بگیرید. روش‌های مربوط به تمدد اعصاب همانند تنفس عمیق، مدیتیشن و غیره ممکن است بر روی جلوگیری از بروز سردرد موثر باشند.
شما باید در طول جلسات درمانی خود بر روی سر، گردن و شانه‌هایتان تمرکز داشته باشید و تا این قسمت‌ها آرام باقی بمانند. برخی از روش‌های پیشگیری از سردرد در طول شیمی درمانی را در ادامه معرفی می‌کنیم:
- چند بار در هفته ورزش کنید تا ماهیچه‌های شما منعطف باقی بمانند.
- در ورزش کردن زیاده‌روی نکنید؛ زیرا ورزش زیاد گاهی اوقات می‌تواند باعث سردرد شود.
- به اندازه کافی بخوابید؛ زیرا عدم استراحت می‌تواند باعث سردرد شود.
- از کشیدن سیگار خود داری کنید
- وعده‌های غذایی منظم و سالم بخورید. از دست دادن یک وعده غذایی در طول شیمی درمانی می‌تواند باعث سردرد شود.
- برنامه‌ای مشخص برای خوردن و خوابیدن خود داشته باشید و به آن پایبند بمانید. یک برنامه منظم می‌تواند به کاهش سطح استرس کمک کند.
- از کافئین بپرهیزید. در حالی که برخی از داروهای حاوی کافئین می‌توانند به کاهش سردرد کمک کنند، افزودن کافئین به رژیم غذایی خود با نوشابه، قهوه یا شکلات می‌تواند باعث سردرد شود.
- داروهای تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
راهکارهای مختلف درمان سردرد حاصل از شیمی درمانی
بسیاری از بیماران علاوه بر مصرف داروهای ذکر شده به دنبال روش‌های جایگزین و مکمل هستند تا از شر سردردهای مزمن در طول شیمی درمانی خود خلاصی یابند. در ادمه به برخی از این روش ها می‌پردازیم:
- طب سوزنی به عنوان یک درمان مکمل برای تسکین سردرد محبوبیت پیدا کرده است. مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند فراوانی و شدت میگرن یا سردردهای تنشی را کاهش دهد. بیماران اغلب بعد از طب سوزنی سردردهای کمتری را گزارش کرده‌اند.
- البته روش‌هایی همانند یوگا و مدیتیشن نیز می‌توانند نقش مهمی در مدیریت سردرد داشته باشند. این تکنیک‌های ذهن آگاهی به کاهش استرس که محرک رایج سردرد است، کمک می‌کنند. تمرین منظم می‌تواند دفعات و شدت سردرد را کاهش دهد.
- تغذیه نیز نقش حیاتی در مدیریت سردرد دارد. هیدراته ماندن، اجتناب از غذاهای محرک همانند پنیر یا گوشت فرآوری شده، حفظ سطح قند خون متعادل می‌توانند کمک‌کننده باشند. برخی از بیماران با مصرف غذاهای غنی از منیزیم نیز دفعات سردرد خود را کاهش داده‌اند.
مدیریت سردرد در طول شیمی درمانی
سردرد در طول شیمی درمانی می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران تاثیر بگذارد؛ اما استراتژی‌های مدیریتی موثری در دسترس هستند که به بهبود سردردها کمک می‌کند. با ترکیب درمان‌های مرسوم و دارو درمانی شما نیز می‌توانید از شر سردردهای خود خلاص شوید. البته که مراقبت‌های فردی و کمک گرفتن از متخصصان و پزشکان حاضر در این حوزه نیز بسیار ضروری است.
