اطلاعات نوشت: در آستانه شب چله، که یکی از مهمترین مناسبتهای فرهنگی و اجتماعی در ایران به شمار میآید، صدای نگرانکنندهای از گوشه و کنار کشور به گوش میرسد. امسال، مردم نه فقط با نگرانی در مورد هزینهها و گرانیهای بیسابقه مواجهاند، بلکه کیفیت شب یلدا و تجربهای که همیشه به عنوان شبی پر از شادی و دورهمیهای خانوادگی شناخته میشود، تحت تأثیر قرار گرفته است.
گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که در استان آذربایجان غربی نرخ تورم بالاتر از میانگین کشوری است، به طوری که این استان در دومین ماه پاییز همچون مهر امسال، در صدر استانهایی با بیشترین نرخ تورم سالانه قرار گرفت و این امر بهوضوح بر قدرت خرید مردم اثر منفی گذاشت. همچنین براساس آمارهای رسمی، قیمت مواد غذایی، به ویژه میوه و تنقلات، در زمان نزدیک به شب یلدا به طور چشمگیری افزایش یافته است و بسیاری از خانوادهها را در خرید خشکبار، میوه و شیرینیهای مرسوم این شب با دشواریهای بسیاری روبرو کرده است.
در کوچهها و بازارها، بسیاری از مردم از هزینههای بالای زندگی و توان پایین خرید خود سخن میگویند و این مسأله به دغدغهای جدی آنان بدل شده است .زهرا یکی از زنان خانهدار در گفتگو با خبرنگار ما اظهار میدارد: سالها برای شب یلدا میوه و آجیل میخریدیم، اما امسال ناچار شدیم که فقط به خرید چند نوع میوه ساده قناعت کنیم و دیگر توان خرید کالاهای معمولی را هم نداریم.جوانی دیگر که دانشجوی رشته کارشناسی ارشد جامعه شناسی است، میگوید: ما در شب یلدا همیشه دور هم جمع میشدیم و از تنقلات و میوهها لذت میبردیم، اما حالا به خاطر گرانیها این جمعها کوچکتر شده و کلا رنگ و بوی جشن گرفته است .
وعدههای مسئولان و ناامیدی مردم
برای اجرای طرح نظارت بر قیمت کالاها ویژه شب یلدا، ادارات مربوطه اقداماتی را برای کنترل و مدیریت قیمتها در بازار آغاز کردهاند. این طرح به منظور پیشگیری از افزایش غیرمنطقی قیمتها و تأمین مایحتاج اساسی شهروندان اجرا شده است.
نهادهای نظارتی با برنامهریزیهای دقیق، بازار را تحت نظر دارند و بازرسان فعالانه در فروشگاهها و بازارها حضور مییابند تا از رعایت قیمتهای مصوب اطمینان حاصل کنند. همچنین، در صورت مشاهده تخلفات احتمالی، اقدامات قانونی را با مرتکبان آنها اجرا میکنند.
مدیرکل تعزیرات حکومتی آذربایجان غربی در گفتگوی اختصاصی میگوید: طرح نظارتی ویژه شب یلدا از ۱۷تا ۳۰آذرماه سال جاری همزمان با سراسر کشور اجرا میشود.
به گفته حسین نجفزاده، در این طرح تعزیرات حکومتی به همراه سایر دستگاههای نظارتی در قالب گشتهای مشترک با حضور میدانی در بازار بر فعالیت مراکز تهیه و توزیع کالاهای مورد نیاز این شب شامل میوه، شیرینی، آجیل و خشکبار، گوشتهای مرغ ، قرمز و ماهی نظارت میکنند که او در صورت مشاهده تخلف در واحدهای صنفی، با تشکیل پرونده و رسیدگی خارج از نوبت به آن، در کوتاهترین زمان ممکن با متخلفان به اشد مجازات قانونی محکوم میشوند.
نجفزاده تاکید میکند: این طرح با رویکرد پیشگیرانه در حمایت از حقوق مصرف کنندگان، کنترل بازار و تشدید نظارت بر تنظیم بازار و جلوگیری از گرانفروشی، کمفروشی، احتکار، عدم درج قیمت و ارائه فاکتور با حضور روسای شعب سیار و با همکاری دستگاههای نظارتی جهاد، صمت، بهداشت و اتاق اصناف انجام میشود و اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی هم طرحی را برای نظارت قیمت کالاهای اساسی ویژه شب چله به اجرا گذاشته است.
معاون نظارت و بازرسی اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی میگوید: با توجه به نزدیکی شب یلدا و افزایش نامتعارف قیمت برخی اقلام غذایی و میوه و آجیل، طرح نظارتی ویژه شب یلدا در استان از هفدهم آذرماه اجرا شده است و تا سیام آذرماه ادامه دارد.
ایرج مرندی میافزاید: در طرح نظارتی ویژه شب یلدا بر فروش انواع آجیل، شیرینی و میوه از نظر موجودی، قیمت و نحوه عرضه نظارت و با هرگونه تخلفهای احتمالی برخورد میشود.وی با بیان این که در قالب این طرح ۳۱ تیم ۲ نفره در استان بر بازار نظارت دارند، میافزاید: مردم در ایام اجرای طرح نظارتی شب یلدا میتوانند در صورت شکایت از واحدهای عرضه آجیل و یا میوه و ترهبار با شماره تلفن ۱۲۴تماس بگیرند شکایتهای خود را اعلام کنند.
هر چند چنین خبرهایی منتشر میشود اما بسیاری از مردم به این وعدههای آن اعتقادی ندارند و در عمل بی نتیجه میدانند. برخی از کارشناسان اقتصادی نیز تأکید میکنند که روشهای کنترلی فعلی نمیتواند به بهبود واقعی اوضاع کمک کند و به جای آن، به برنامهریزیهای بنیادی و ساختاری در اقتصاد نیاز است.
تأثیرات روحی و روانی این شرایط بر جامعه نیز غیرقابل انکار است. احساس ناامیدی و یأس در میان مردم گسترش یافته و موجب کاهش امید به آینده شده است. بسیاری از افراد بهجای لذت بردن از شب خاص یلدا، با غم و اندوه به قدرت پایین خرید و مشکلات اقتصادی فکر میکنند. این امر میتواند به کاهش نشاط اجتماعی و همبستگیهای فرهنگی منجر شود.
در چنین شرایط سختی، اگرچه مردم با چالشهای بسیاری روبرو هستند، اما هنوز هم نشانههایی از همبستگی و کمک به یکدیگر در جامعه دیده میشود. در بسیاری از مناطق، گروههای خیریه و اجتماعی برای کمک به خانوادههای نیازمند فعال شده و تلاش میکنند با اهدای میوه و تنقلات شب یلدا، اندکی از بار غم و اندوه آنان بکاهند، این اقدامات نشان میدهد که با وجود مشکلات اقتصادی، روح همکاری و حسننیت همچنان در دلهای مردم زنده است .