خروسک یا کروپ یک عفونت شایع در کودکان است که باعث تورم در مجرای هوای فوقانی در گردن می‌شود. سرفه‌های ناشی از خروسک صدای بدی دارند. خروسک ممکن است مشکلاتی برای تنفس ایجاد کند و اغلب در فصول سرد سال بیشتر دیده می‌شود.

علت خروسک در کودکان چیست؟

شایع‌ترین علت خروسک معمولا ویروس‌ها هستند، اما باکتری‌ها، آلرژی‌ها یا ریفلاکس معده نیز می‌توانند باعث خروسک شوند. ویروس‌هایی که معمولا باعث خروسک می‌شوند:

1. ویروس پاراآنفلوآنزا
2. ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
3. آنفلوانزا
4. ادنوویروس
5. انتروویروس‌ها
6. کووید - ۱۹

کروپ از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا یا ترشحات بدن او منتقل می‌شود. این عفونت در بینی و گلو شروع شده و به سمت ریه‌ها می‌رود. تورم بر نواحی اطراف حنجره اثر می‌گذارد و وارد نای می‌شود.

کدام کودکان مستعد ابتلا به خروسک هستند؟

بچه‌های کوچک‌تر بیشتر ممکن است دچار خروسک شوند زیرا مجرای هوای آن‌ها کوچک‌تر است و حتی اندکی تورم می‌تواند باعث شود کودک به‌سختی نفس بکشد. خروسک اغلب در بچه‌های ۳ماهه تا ۵ساله دیده می‌شود. شایع‌ترین سن خروسک، ۲ سالگی است.

علائم خروسک در کودک چیست؟

علائم خروسک همیشه یک‌جور نیستند. از آن‌جایی‌که این بیماری از بینی به سمت ریه‌ها می‌رود، علائم می‌توانند تغییر کنند:

1. آبریزش بینی یا گرفتگی بینی و کمی سرفه
2. سرفه‌هایی که صدای بدی می‌دهند
3. ازدست‌رفتن صدا (لارنژیت) یا گرفتگی صدای گریه کودک
4. تب
5. صدای سوت‌مانند و خس‌خس هنگام دم‌گرفتن
6. بثورات پوستی
7. قرمزی چشم‌ها
8. تورم غدد لنفاوی

این علائم معمولا شب‌ها بدتر می‌شوند و کودک را از خواب بیدار می‌کنند. صبح شاید به نظر برسد کودک حالش بهتر شده اما با پیشروی در روز دوباره علائم شدت می‌گیرند. بیش‌تر بچه‌ها در عرض ۳ تا ۷ روز بهتر می‌شوند.

ممکن است علائم خروسک با علائم دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود؛ بنابراین حتما برای تشخیص درست کودک را نزد پزشک ببرید.

خروسک در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک با مرور سوابق پزشکی کودک و معاینه فیزیکی می‌تواند خروسک را تشخیص دهد. اگر پزشک فکر کند ممکن است کودک دچار بیماری‌های دیگری باشد احتمالاً آزمایش‌هایی توصیه می‌کند. عکس از گردن یا سینه ممکن است تجویز شود.

درمان خروسک کودکان چیست؟

درمان بستگی به علائم کودک و سن او و وضعیت عمومی سلامتی‌اش دارد. همچنین باید میزان شدت عارضه مشخص شود. در موارد شدید خروسک، یا اگر کودک به‌خوبی نفس نکشد، ممکن است نیاز به بستری‌شدن کودک در بیمارستان باشد. اما موارد خفیف‌تر خروسک در خانه مدیریت می‌شوند. گاهی به‌سختی می‌توان مشخص کرد که آیا کودک نیاز به بستری‌شدن دارد یا خیر، زیرا خروسک مدام تغییر می‌کند. شاید در یک‌لحظه حال کودک خوب به نظر برسد؛ اما کمی بعد بد شود.

پزشک کودک احتمالا این داروها را برای کمک به تسکین علائم تجویز می‌کند:

1. داروهای استنشاقی: این داروها زمانی توصیه می‌شوند که کودک مشکلات تنفسی زیادی دارد. درمان‌های استنشاقی برای کاهش خس‌خس و گرفتگی و راحت‌تر شدن تنفس تجویز می‌شوند.
2. استروئیدها: اگر کودک نتواند استروئید خوراکی مصرف کند معمولاً استروئید تزریقی تجویز می‌شود. این دارو می‌تواند کمک کند علائم خروسک بدتر نشوند.
3. داروهای دیگر: درصورتی‌که خروسک کودک ناشی از آلرژی یا رفلاکس باشد پزشک داروهای دیگری تجویز خواهد کرد. ممکن است برای تسکین تب و بی‌قراری کودک، استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز شود. اگر خروسک کودک منشأ ویروسی داشته باشد، آنتی‌بیوتیک کمکی نخواهد کرد.

درمان خانگی خروسک برای کودکان

در موارد خفیف‌تر خروسک، این راهکارهای خانگی مفید خواهند بود:

• کودک استراحت کند و مایعات زیاد بنوشد.
• در خانه سیگار نکشید. دود می‌تواند سرفه‌های کودک را بدتر کند.
• سر کودک را با بالش‌های بیشتر بالا نگه دارید و برای بچه‌های کوچک‌تر از یک سال هرگز از بالش استفاده نکنید.
• در اتاق کودک بخوابید تا اگر مشکل تنفسی داشت زودتر به او کمک کنید.
• خونسردی خود را حفظ کنید. اگر کودک ببیند شما ترسیده‌اید اضطرابش بیشتر شده و مشکل تنفسی‌اش بدتر خواهد شد.
• به کودک آرامش دهید، محیط خانه را آرام نگه دارید و در زمان خوابش کار موردعلاقه‌اش را انجام دهید؛ مثلا کتاب یا آهنگ موردعلاقه‌اش را برایش بخوانید و نوازشش کنید.
• اگر اتاقی که کودک در آن است هوای مرطوب و خنک داشته باشد، نفس‌کشیدن کودک راحت‌تر خواهد شد. می‌توانید:
  1. دستگاه بخور در اتاق کودک بگذارید.
  2. روی بینی و دهان کودک یک پارچه گرم و مرطوب بگذارید تا راحت‌تر نفس بکشد.
  3. حمام بخار برای کودک درست کنید و کودک را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در این حمام بگذارید. کودک را تنها در حمام رها نکنید.

اگر کودک نیمه‌شب بیدار شد می‌توانید او را در آغوش بگیرید و کمی بیرون ببرید تا هوای خنک (نه سرد) و تازه را تنفس کند.

برای پیشگیری از خروسک این کارها را انجام دهید

1. دست‌هایتان را مکررا بشویید و به کودکتان یاد بدهید چطور دست‌هایش را درست بشوید.
2. برای کودک از وسایل شخصی خودش استفاده کنید.
3. تا زمانی که حال کودک خوب نشده او را در خانه نگه دارید.
4. دستمال‌های استفاده شده را دور بیندازید.

آیا خروسک واگیردار است؟

بله، خروسک به‌شدت مُسری است؛ زیرا ویروس‌های عامل این بیماری به‌راحتی منتشر می‌شوند.

چه زمانی باید کودک را به پزشک ببریم؟

1. کودک تبی دارد که بیشتر از ۳ روز طول کشیده است.
2. کودک علائمی خفیف از خروسک دارد که بیشتر از یک هفته طول کشیده‌اند.

چه زمانی کودک به اورژانس نیاز دارد؟

1. مشکل تنفسی دارد و نمی‌تواند خوب نفس بکشد.
2. پوستش به کبودی می‌زند.
3. سرفه‌های بسیار شدیدی می‌کند.
4. آب از دهانش می‌ریزد و مشکل بلع دارد.
5. نمی‌تواند گریه کند یا حرف بزند چون نمی‌تواند دم بگیرد.
6. صدای بسیار بد و تیزی از تنفسش به گوش می‌رسد.
7. پوست اطراف دنده‌ها و جناغ سینه کودک به داخل کشیده شده است.