محمد علی مهتدی :روند مذاکرات برای آتش بس در لبنان که از حدود ۱۰ روز پیش آغاز شده بود بی نتیجه پایان یافت و آقایان نجیب میقاتی، نخست وزیر، و نبیه بری ، رئیس پارلمان لبنان اعلامیه مرگ این روند را صادر کردند. پیگیری و دقت در جزئیات و مراحل این روند نتیجه گیری های مهمی را به دست می دهد که در فهم تحولات منطقه بسیار مفید است.
این روند با سفر آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه دولت آمریکا به لبنان آغازشد. هوکشتاین یک صهیونیست آمریکایی است که قبل از هر چیز برای منافع اسرائیل کار می کند. وی ابتدا به تل آویو رفت و پس از هماهنگی لازم با بنیامین نتانیاهو ، نخست وزیر رژیم صهیونیستی ، رهسپار لبنان شد. هوکشتاین در بیروت با نبیه بری به عنوان نماینده و سخنگوی مقاومت، ملاقات و مذاکرات مهمی را انجام داد. آقای بری پس از این دیدار اظهار داشت که به تفاهمات خوبی با نماینده آمریکا دست یافته است اما باید منتظر نتایج عملی این تفاهمات بود. به قرار اطلاع، دو طرف در این مذاکرات به یک نقشه راه مرحله ای برای آتش بس و اجرای قطع نامه ۱۷۰۱ دست یافته بودند.
هوکشتاین سپس به تل آویو رفت تا نتیجه مذاکرات را برای اجرا در اختیار نتانیاهو قرار دهد که ظاهرا با مخالفت شدید نتانیاهو مواجه شده و به جای بازگشت به بیروت، ماموریت خود را پایان یافته تلقی کرده و به واشنگتن بازگشته است. در همین حال، جلسات دیگری در قاهره و دوحه با شرکت نمایندگان بلند مرتبه آمریکا یعنی آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، و دکتر ویلیام برنز، رئیس دستگاه اطلاعات خارجی آمریکا، سی. آی. ای، و نمایندگان بلند پایه مصر و قطر برای مذاکره پیرامون آتش بس تشکیل شد.
این مذاکرات نیز به دلیل مخالفت نتانیاهو بی نتیجه پایان یافت. همزمان، دولت آمریکا پیش نویس طرحی برای آتش بس را منتشر کرد که بطور کامل درخواست های رژیم صهیونیستی را در بر گرفته بود و بطورحتم با مخالفت مقاومت روبرو می شد. اما در کمال شگفتی دیده شد که قبل از مقاومت، نتانیاهو این پیش نویس را رد کرد.
وی در مراسمی اظهار داشت که حتی اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ و عقب نشینی حزب الله به شمال لیتانی و تحویل سلاحش به ارتش لبنان، برای اسرائیل کافی نیست و اهمیتی ندارد بلکه پس از اجرای همه این موارد، نیروی هوائی ارتش اسرائیل باید حق پرواز و عملیات در لبنان را داشته باشد تا مطمئن شود که هیچ تحولی در لبنان علیه امنیت اسرائیل صورت نخواهد گرفت !
با توجه به روند فوق دو سؤال پدید می آید. نخست اینکه چرا نمایندگان بلند پایه ابر قدرت آمریکا نمی توانند یک آتش بس در منطقه برقرار کنند و نتانیاهو کیست که همه این آقایان را به باد تمسخر می گیرد و پشیزی برای تصمیمات آنها قائل نیست؟ طبق معمول، دو پاسخ برای این پرسش داده می شود که در جای خود بحث انگیز است:
۱-اسرائیل فقط رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی نیست بلکه قدرتی است که در تاروپود سیستم های تصمیمگیری در آمریکا و پایتخت های اروپائی نفوذ کرده و هیچ شخصیت سیاسی در هیچ سطح و رده ای نمی تواند از خواست این اسرائیل سرپیچی یا چیزی را بدان دیکته کند.
۲- آمریکا و رژیم صهیونیستی همدست یکدیگرند و تقسیم نقش کرده اند. اگر کمک های نظامی، مالی وسیاسی آمریکا نبود، رژیم نمی توانست بیش از یک سال دوام بیاورد و به خونریزی ادامه دهد. آمریکا در همه این موارد شریک جنایت های رژیم است و طرح ابتکار عمل های گوناگون برای آتش بس اصالت ندارد و صرفا برای خرید زمان است تا اهداف مشترک آنها تحقق یابد. واما سؤال دوم این است که نتانیاهو دنبال چیست و در شرایطی که در همه جبهه ها شکست خورده و در داخل با بحران های بسیاری روبه روست، چرا زیر بار آتش بس نمی رود و تا کجا می خواهد ادامه دهد؟
اینکه تا کجا می خواهد ادامه دهد شاید خود نتانیاهو هم نمی داند. اما پذیرش آتش بس در حالیکه نه در نوار غزه و نه در لبنان نتوانسته هیچ هدفی را برآورده کند، به مثابه پذیرش شکست است؛ هم برای شخص نتانیاهو و هم برای افراد کابینه اش. نتانیاهو، فردای آتش بس باید به دادگاه و سپس به زندان برود.
وی در همین مدت اخیر دو بار به دادگاه احضار شده. بار اول گفته است در شرایطی که جنگ ادامه دارد نمی تواند به دادگاه برود و بار دوم، پس از آنکه منزلش مورد اصابت پهپاد حزب الله قرار گرفته و اماکن حضورش را پنهان می دارد، بهانه آورده که اگر در دادگاه حاضر شود، مکان حضورش آشکار و مورد حمله حزب الله قرار می گیرد.
این در حالیست که برخی از اعضای تند رو کابینه اش تهدید کرده اند که اگر با حزب الله در لبنان به تفاهم برسد، از کابینه خارج می شوند که در این صورت دولت سقوط می کند و نتانیاهو موقعیت خود را از دست می دهد و باز باید به دادگاه و به زندان برود و باز تکرار انتخابات زودرس و ادامه بحران سیاسی در این شرایط پیچیده بحرانی.
برخی معتقدند که نتانیاهو به این کشتارها و ویرانگری ها ادامه می دهد و منتظر نتایج انتخابات آمریکاست تا با روی کار آمدن دونالد ترامپ، برنامه جدیدی را به اجرا بگذارد . به دلیل همین شرایط، رژیم صهیونیستی به ویران کردن شهرها و ساختمان های مسکونی و کشتار مردم غیر نظامی ادامه می دهد. از سوی دیگر ، مقاومت نیز با وارد آوردن ضربات سهمگین به نیروهای نظامی و زدن اهدافی در حیفا و تل آویو ادامه می دهد.
تلفات ارتش صهیونیستی بسیار بالا و فوق تصور است در حالیکه صدای آژیر در همه شهرهای اشغالی، هر لحظه بلند می شود و بیش از یک ونیم میلیون نفر وحشت زده ، اکثر وقت خود را در پناه گاه ها می گذرانند. مقاومت در شرایطی نیست که کوتاه بیاید و آنقدر ادامه می دهد تا رژیم درد را احساس و صدای ناله را بلند کند. اما رژیم نتانیاهو، به دلایل فوق، یا تحت تاثیر مخدرهایی خرافی از قبیل آرماگدون و جنگ آخر زمان و ظهور ماشیح رهایی بخش هنوز درد را احساس نمی کند.