سید مصطفی خمینی متولد ۱۲ آذر ۱۳۰۹ در قم، فرزند بزرگ امام خمینی (ره) و از مجتهدان شیعه و مبارزین انقلاب اسلامی بود. فرزند ارشد امام خمینی ۴۷ سال قبل در چنین شبی (۱ آبان ۱۳۵۶) در عراق به شهادت رسید. سیدمصطفی که در تبعید به سر می‌برد، به دلیل مسمومیت قبل از پایان ۴۷ سالگی چشم از جهان فرو بست.
روزنامه اطلاعات یکم آبان ۱۳۶۳ و اول آبان ۱۳۷۳ به مناسبت سالگرد این اتقاق مطالبی منتشر کرده بود. در بخشی از این مطالب درباره شهادت حاج‌آقا مصطفی خمینی می‌خوانیم: صبح روز یک‌شنبه نهم ذی‌قعده ۱۳۹۷ هجری قمری برابر با یکم آبان‌ماه ۱۳۵۶ هجری شمسی، خورشید با هاله‌ای از غم و اندوه طلوع کرد. مردم، به‌خصوص محصلین علوم اسلامی را بهت و حیرتی شگرف فرا گرفته بود و مضمون حدیث شریفه «اذا مات العالم ثلم فی الاسلام ثلمه لایسدها شیء» به‌خوبی احساس می‌شد. امام آگاه و کبیرمان یکی از بزرگ‌ترین یاران و دست‌پروردگان خود را از دست داد.
زندگی‌نامه و تحصیلات شهید مصطفی خمینی
حاج مصطفی خمینی پس از اتمام دروس ابتدایی در حوزه علمیه قم به آموزش و فراگیری دروس اسلامی پرداخت، ادبیات عربی را نزد اساتید فن آموخت و دوره سطح را در محضر اساتید حوزه علمیه چون آیت‌الله طاهری، آیت‌الله صدوقی، آیت‌الله سلطانی و آیت‌الله شیخ محمدجواد اصفهانی گذراند. در سن ۲۱ سالگی از حوزه درس خارج فقه مرجع بزرگ وقت آیت‌الله بروجردی استفاده کرد و خارج اصول را در خدمت امام خمینی شروع کرد. در حوزه درس و اصول پدر بزرگوارش و نیز علامه بزرگ مرحوم داماد شرکت کرد و از چهره‌های برجسته و دست‌پروردگان به‌نام حوزه علمیه قم به شمار می‌آمد و تا پایان عمر در حوزه فقه پدر ارجمندش حضور یافت. در علم رجال و تاریخ دارای اطلاعات وسیع و تبحری کم‌نظیر بود و استعداد و حافظه‌ای سرشار داشت.
آیت‌الله فقید علاوه بر مقام و درجه و اجتهاد در فقه و اصول، در علوم معقول و فلسفه و کلام ید طولایی داشت. منظومه حکمت را نزد یکی از اساتید فلسفه آموخت و بلافاصله به تدریس آن پرداخت و از اساتید فن گردید. اسفار را از علامه مرحوم سیدابوالحسن قزوینی و علامه عالی‌قدر سیدمحمدحسین طباطبایی فرا گرفت و به سن ۳۰ سالگی نرسیده بود که جامع معقول و منقول شد و مدت ۱۰ سال در حوزه علمیه نجف خارج اصول تدریس می‌کرد.
فعالیت‌های انقلابی حاج‌آقا مصطفی، داغ فرزند و تبعید
شهید حاج مصطفی خمینی از سال ۱۳۴۱ شمسی یکی از روحانیون فعال و پرکار و در به‌حرکت‌درآوردن نیروهای اصیل کوشش‌های طاقت‌فرسایی داشت. در سال ۴۲ بعد از دستگیری امام خمینی در اثر هجوم وحشیانه جلادات شاه یکی از فرزندان خود را از دست داد. و نیر در حمله وحشیانه دیگری که دژخیمان در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ به منزل ایشان نمودند فرزند خردسال دیگرش کشته شد.
در مدت بازداشت امام، نقطه اتکایی برای مبارزات روحانیون بود. در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ که امام خمینی توسط مزدوران رژیم ربوده شده بود و به ترکیه تبعید گردید، ایشان نیز بازداشت و در زندان قلعه زندانی شد. بعد از دو ماه و چند روز بر اثر فشار افکار عمومی آزاد شد و با ورود ایشان به حوزه علیمه قم تظاهرات وسیعی بر پا گردید و این تظاهرات و استقبال همه‌جانبه منجر به بازداشت مجدد و تبعید ایشان به ترکیه شد اما افکار عمومی ملت ایران و سایر ملل اسلامی آن‌چنان بر صد رژیم ایران و به نفع امام خمینی بسیج شده بود که شاه به‌ناچار امام را به همراه فرزند برومندشان به عراق تبعید کرد و آیت‌الله مجاهد در همین تبعیدگاه شربت شهادت نوشید.
شهادت سید مصطفی خمینی
پسر بزرگ امام خمینی یکم آبان ۱۳۵۶ به شهادت رسید. حاج‌آقا سیدمصطفی که در عراق دوران تبعید را سپری می‌کرد، به دلیل مسمومیت در آستانه ۴۷ سالگی به دیار حق شتافت و در نجف به خاک سپرده شد. روزنامه اطلاعات در شرح جزئیات آخرین شب زندگی شهید مصطفی خمینی نوشته بود:
در شب شهادت حاج آقا مصطفی گفته بودند که برایمان میهمان می‌آید و شام را به‌همراه آنان صرف خواهد کرد. مدتی از وقت وعده میهمانان سپری می‌گردد اما از آنان خبری نمی‌شود. خادم خانه به اتاق حاج‌آقا مصطفی رفته و از علت دیر آمدن میهمانان سوال می‌کند... حاج‌آقا مصطفی از او می‌خواهد که در انتظار میهمانان نباشد. چند ساعت از شب می‌گذرد که میهمانان سر می‌رسند و با زدن درب حاج‌آقا مصطفی را از اتاق خویش خارج می‌کـنند تا درب را بگشاید. بدین ترتیب میهمانان ناشناخته به‌همراه او وارد اتاق می‌شوند و با او به سخن گفتن می‌پردازند. پس از مدتی حاج‌آقا مصطفی شام را به‌همراه میهمانان صرف می‌کند و بعد از گذشت ساعت‌ها میهمانان با او خداحافظی می‌کنند و از خانه خارج می‌شوند. بدین ترتیب در میانه‌های آن شب شوم چنین انجامی به وقوع می‌پیوندد و به هر ترتیب و با هر دستی که در کار بود در همان شب، شهادت به سراغ حاج‌آقا مصطفی می‌آید.
