جماران نوشت: پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری روز جمعه در ایران با بازتاب های متفاوتی در رسانه های منطقه ای و فرامنطقه ای روبه رو شده است. تایمز هندوستان در گزارشی در این باره می نویسد: مسعود پزشکیان، تنها نامزد اصلاح طلب ایران در آخرین انتخابات ریاست جمهوری، از گمنامی نسبی خارج شده و نهمین رئیس جمهور این کشور شده است. این مرد 69 ساله در دور دوم انتخابات در مقابل سعید جلیلی، محافظه کار ، حدود 53.6 درصد آرا را به دست آورد. پیروزی پزشکیان امید اصلاح طلبان ایران را پس از سالها تسلط اردوگاههای محافظهکار و فوق محافظهکار بر ساختار سیاسی این کشور افزایش داده است، اما بعید است که صعود او تأثیر قابلتوجهی بر روابط دوجانبه تهران با دهلی نو در کوتاهمدت داشته باشد. اندکی پس از اعلام ایران، نخست وزیر نارندرا مودی به پزشکیان تبریک گفت. نارندرا مودی در پستی در شبکه ایکس نوشت: مشتاقانه منتظر همکاری نزدیک با شما برای تقویت بیشتر روابط دوجانبه گرم و طولانی مدت خود به نفع مردم و منطقه هستم.
تحریم ها و نفت خام
در حالی که پزشکیان متعهد شده است که درهای ایران را به روی جهان باز کند و آزادی های بیشتری را ارائه دهد اما سخنان و رویکرد رهبر ایران را به عنوان مرجع نهایی در امور دولتی به رسمیت شناخته است. موضع معتدل پزشکیان و حمایت از اصلاحات محدود ممکن است منجر به تغییراتی در سیاست های داخلی ایران شود، مانند اجرای آسان قانون حجاب اجباری. با این حال، توانایی او برای ایجاد تغییرات عمده در سیاست خارجی ایران به دلیل این واقعیت است که بخش های زیادی از ساختار سیاسی تا حد زیادی توسط تندروها کنترل می شود، آسان نیست.
با این حال، پیروزی پزشکیان می تواند نشان دهنده تغییر تدریجی به سمت صداهای معتدل تر در چشم انداز سیاسی ایران باشد. اگر این روند ادامه یابد، ممکن است فرصتهایی را برای هند ایجاد کند تا در آینده با ایران در طیف وسیعتری از موضوعات تعامل داشته باشد، زیرا کشورهای غربی، بهویژه ایالات متحده، ممکن است برخی از تحریمها را لغو کنند. ایران بهعنوان یکی از منابع کلیدی نفت خام هند، ممکن است به دنبال افزایش صادرات نفت به هند باشد و شرایط مطلوبتری را در بحبوحه تحریمهای غرب ارائه دهد.
بندر چابهار و مسیرهای تجاری
هند و ایران در سالهای اخیر روابط نسبتاً پایداری را حفظ کردهاند و هر دو کشور در موضوعاتی مانند توسعه بندر چابهار و پروژههای ارتباطی مانند کریدور حملونقل بینالمللی شمال-جنوب (INSTC)، یک مسیر حملونقل چندوجهی که هند را به روسیه از طریق ایران متصل میکند، همکاری کردهاند.
انتظار می رود پزشکیان روابط اقتصادی هند و ایران را با تمرکز ویژه بر پروژه استراتژیک بندر چابهار که برای اتصال هند به افغانستان و آسیای مرکزی مهم است، حفظ و تعمیق بخشد. او احتمالاً بر روی همکاری ها و سرمایه گذاری های موجود در این پروژه استوار است.
بندر چابهار پروژهای است که هند سرمایهگذاریهای سنگینی را برای آن انجام داده است. چابهار با دور زدن پاکستان یک نقطه ترانزیتی مهم برای تجارت با افغانستان و آسیای مرکزی است.
هند 120 میلیون دلار برای توسعه پایانه بندر شهید بهشتی چابهار و 250 میلیون دلار خط اعتباری برای پروژههای زیربنایی در ایران اختصاص داده است.
دهلی نو پروژه بندر چابهار را راهی برای "ریسک زدایی" تجارت بین هند و اوراسیا می داند.
تغییر در دیگر حوزه های کلیدی روابط هند و ایران در دوره پزشکیان نیز ممکن است:
بهبود روابط دیپلماتیک: رویکرد معتدلتر و عملگرایانهتر پزشکیان در مقایسه با مخالفان تندرو او مانند سعید جلیلی که او آنها را شکست داده است، احتمالاً روابط ایران با هند را بیشتر تقویت خواهد کرد. کارشناسان سیاسی گفتند پزشکیان فردی است که احتمالاً قدرت های جهانی از آن استقبال می کنند و امیدوارند که او راه های مسالمت آمیز برای خروج از بن بست پر تنش غرب با ایران را دنبال کند.
پتانسیل فرصتهای اقتصادی: اگر پزشکیان بتواند لغو تحریمها را تضمین کند، میتواند فرصتهای اقتصادی جدیدی را برای هند برای تعامل با ایران بهویژه در زمینههایی مانند تجارت، سرمایهگذاری و همکاریهای انرژی ایجاد کند.
بهبود روابط مردم با مردم: تعهد پزشکیان برای کاهش محدودیت های اجتماعی و ترویج کثرت گرایی سیاسی می تواند راه را برای تبادلات مردمی و همکاری های فرهنگی بیشتر بین ایران و هند هموار کند.