فراز نوشت: جمعیت افغانیهای غیرمجاز در کشور ما به شدت افزایش یافته و تبدیل به چالشی اقتصادی و امنیتی شده است. نگرانیهای عمومی تاجایی افزایش یافته که این موضوع تبدیل به یکی از بحثهای نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری شده است. البته فقط دو تن از نامزدها یعنی مسعود پزشکیان و محمدباقر قالیباف درباره ساماندهی اتباع مجاز و اخراج اتباع غیرمجاز طرح و برنامه ارائه کردند. در این میان سعید جلیلی که در دور دوم به مصاف پزشکیان میرود، نه تنها هیچ اشارهای به این دغدغه عمومی و اجتماعی نکرد بلکه طبق شنیدهها در ستاد او افغانیها فعال هستند. حتی افغانیهای زیادی در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی به شکل آشکار از جلیلی حمایت میکنند و به نوعی در تیم رسانهای او نیز قرار میگیرند. گویی که آنها آینده خود در ایران را در گرو ریاستجمهوری جلیلی میدانند.
فعالیت ستادی افغانیها
آمارها نیز نشان میدهند جمعیتی اتباع غیرمجاز در سه سال دولت سیزدهم دستکم سه برابر شده است. تاجایی که حتی روزنامه اصولگرای جوان از دادن اقامت به دو میلیون و پانصد هزار مهاجر غیرقانونی در ایران در دولت رئیسی خبر داده بود. به نظر میرسد که این گروه و سخنگویان آنها پس از رییسی حالا به حامیان جلیلی پیوستند. به تازگی حامد عاقل فعال حوزه رسانه در واکنش به توئیت یکی از حامیان جلیلی نوشته است که: «معادلات زیاد پیچیده نیست، آقای براتی از اتباع افغانی است. حتی در این خصوص از سوی نهادهای امنیتی به آقای خاندوزی، وزیر اقتصاد بابت فعالیت ایشان در وزارت اقتصاد تذکر کتبی ارسال شده است. هزاران سایبری افغانی دیگر که بصورت غیر قانونی در ایران هستند و در حال حمایت از آقای جلیلی هستند ترسشان این است که اگر قالیباف رئیس جمهور شود باید به کشور خود برگردند». جواد شیخالاسلامی نیز دیگر حامی فعال جلیلی در شبکههای اجتماعی است. گفته شده او افغانیالاصلی که شناسنامه ایرانی دریافت کرده است. او با انتشار پستی در شبکه ایکس نوشته: «توی این یک هفته زندگیمو میذارم برای تبلیغ جلیلی. نه توی توییتر و اینستا؛ کف میدان.» او حتی در ادامه نوشته که «اگر میخواید دوران سیاه روحانی تکرار نشه، عهد ببندید یک هفته برای کشور تلاش کنید.» اکانت دیگری به نام «آدم» نیز که گفته میشود افغانی است از آغاز انتخابات به سود جلیلی در حال فعالیت رسانهای بوده است.
تهدید تبدیل شده به فرصت
سعید جلیلی حتی اگر ادامه دهنده راه دولت سیزدهم باشد نیز مهاجرین غیر قانونی را نه تنها تهدید برای ایران نمیداند بلکه به آنها به چشم فرصت نگاه میکند. زیر احمایت گسترده این افراد از سعید جلیلی در فضای مجازی خود مبین موضوع است. خطر حضور بیقاعده و قانون اتباع افغانستانی در ایران آنقدر حاد شده که به یکی از موضوعات تبلیغات تبدیل شده است. یعنی نامزدهایی که در این باره شعار دادند میدانستند چقدر مردم ایران از حضور افغانیهای غیر قانونی گلایه منداند و برخی از آنها اخراج مهاجرین غیرقانونی از ایران را نجات کشور میدانند.
فرصت مهاجرین غیرمجاز
کار به جایی رسیدهاست که بسیاری از افغانیهای غیرمجاز که به دلیل بیضابطه بودن پذیرش افغانیها در ایران مدارک اقامتی گرفتهاند، به پای صندوقهای رای رفته تا با رای خود به «سعید جلیلی» برای سرنوشت ایران تعیین تکلیف کنند. این موضوع برخی از مردم را بسیار نگران کرده از اینکه به قدرت رسیدن جلیلی به معنای افزایش تعداد مهاجرین غیرقانونی در ایران است. در فضای ایکس (توییتر سابق) نیز ما شاهد استقبال گسترده مهاجری افغان از سعید جلیلی هستیم. چون او با کمک از دولت سایه اتفاقا در بسیاری از وزارتخانههای دولت سیزدهم نفوذ داشته و در اقبال این دولت از مهاجرین افغانی نیز بیتاثیر نبودهاست. از سوی دیگر همین مسئله نیز نشان میدهد که او دغدغهای در خصوص اخراج اتباع غیرمجاز از ایران ندارد. زیرا در هیچ یک از مناظرات، گفتگوها و وعدههای انتخاباتی خود کوچکترین اشارهای به موضوع اتباع غیرمجاز افغانی نکرده است.
به نظر میرسد که او یا ارتباطی با جامعه و دغدغههای مردم ندارد و یا در دولت سایه خود تشخیص داده است که حضور مهاجرین غیرقانونی افغانی در ایران امتیاز و فرصت به حساب میآید. چگونه میشود دغدغه مردم را داشت و در همین جریان انتخابات صدای اتباع غیرمجازی را در محله جوادیه تهران نشنید که میگوید «من از سمت خدا مامور شدهام که شیعیان را بکشم؟» در فضای مجازی نیز تعدادی از کاربران ادعا میکنند که برخی از مشاورین و فعالین در ستاد سعید جلیلی افغانیاند و همین موضوع نگرانی گستردهای را در میان عدهای از پیروزی سعید جلیلی به وجود آورده است. همچنین مگر نه این است که بسیاری از اعضای کابینه سعید جلیلی همان کسانی بودند که در دولت قبلی فعالیت داشتند و چشم خود را بر بحران مهاجرین غیرقانونی در ایران بستند؟
باید دید کسانی که به اتباع غیرمجاز اقامت میدهند و هیچ اعتنایی به دغدغه مردم برای اخراج آنها و ساماندهی وضعیت مرزهای شرقی ندارند به قدرت میرسند یا مخالفان حضور فزاینده افغانیها در ایران نقشی تعیینکننده در انتخابات خواهند داشت.