اطلاعات نوشت: « لیقوان» نام روستایی در تبریز است که کمتر کسی را می توان یافت که به واسطه‌ پنیرهایی که تولید این روستاست، نام آن را نشنیده باشد که در صورت توجه بیشتر مسئولان و ایجاد بسترهای لازم، می تواند با افزایش تولید و بسته بندی مناسب، شهرت خود را بیش از پیش جهانی و با این گام بزرگ، توفیقات خوبی کسب کند.

لیقوان نگین سبز آذربایجان شرقی، روستایی است که پنیر سنتی آن بیش از آب‌وهوای عالی و طبیعت بکر و بی‌نظیرش معروف شده است، به‌طوری که در نظر همگان لیقوان اسم یک نوع پنیر است تا یک روستای کهن در دل کوه سهند.

دره سبز لیقوان، نسیم خنک و چشمه‌های آب گرم آن در «اردیبهشت»، بهشتی‌ترین ماه سال،  عنوان«دره‌ بهشتی» این منطقه را یادآور می‌شود.

زنان لیقوانی زیادی در این روستا بیرون از خانه در حال جنب‌وجوش و کار کردن همپای همسرانشان هستند، مغازه‌های لبنیاتی زیادی در این روستا وجود دارد که مقابل هرکدام دبه‌های بزرگ شیر گذاشته شده و تقریبا در تمامی کوچه‌های آن پارچه‌های بزرگ سفید رنگی به نام«بِز» روی طناب پهن شده است.

لیقوان به دلیل قرارگرفتن در منطقه کوهستانی و وجود کوه‌های سر به فلک کشیده از پوشش گیاهی منحصربه‌فردی برخوردار است و گیاهانی با خواص دارویی نظیر پونه(یارپوز)، کاکوتی(کهلیک اوتی)، یونجه کوهی و … در این منطقه وجود دارند که برای درمان بیماری‌ها توسط متخصصان طب سنتی پیشنهاد می‌شوند.

چرای گوسفندان در این منطقه بکر با گیاهان منحصر به فرد سبب شده است تا تولید پنیر سنتی به مهم‌ترین منبع درآمد و شغل اصلی مردم این روستا تبدیل شود، پنیر لیقوان که بی‌شک یک از لذیذترین پنیرهای دنیا است، از شیر حیوانات پرورش یافته در دامنه سهند تولید می‌شود.

 این نوع پنیر از لحاظ مرغوبیت، کیفیت، عطر و طعم خوش برای مردم، بسیار مطلوب است، روستائیان ساکن لیقوان معتقدند استفاده از شیر مخصوص غنی از پروتئین در تهیه‌  پنیر، کیفیت و ارزش غذایی آن را افزایش داده است.

مرتضی نصرتیان یکی از تولید کنندگان پنیر سنتی لیقوان به ایسنا، می گوید: چند سالی است که برای رونق بخشیدن به دامداری در روستا، نسبت به تولید پنیر لیقوان اقدام می کنم.

وی درباره سردخانه‌های طبیعی که برای نگهداری پنیر توسط لیقوانی‌ها به طور سنتی ساخته شده‌اند، ادامه می دهد: حلبی‌ها به مدت 6 ماه در مرحله قرنطینه در کوهول(غار دست ساز) نگهداری می‌شوند و بعد از این مرحله پنیرها آماده ورود به بازار می‌شوند که  متاسفانه امروزه برخی از پنیرهای سایر مناطق با برند پنیر لیقوان به فروش می‌رسد.

نصرتیان با بیان این که مراتع روستای لیقوان برای تامین علوفه‌  مورد نیاز دام‌ها کفایت نمی‌کند، تاکید می کند: با توجه به این که رشد علوفه در روستای لیقوان کم است، اکثر دامداران برای تامین علوفه‌  دام‌ها به مناطق مجاور روستای لیقوان مراجعه می‌کنند، مراتع لیقوان فقط برای چرای ۲۰روز از ۱۲ماه سال  برای دام‌های این منطقه کفایت می‌کند.

وی می افزاید: هر یک از حلبی‌های خالی پنیر ۱۳۵هزار تومان و هرکیلوگرم شیر ۴۵هزار تومان برای تولید کننده آب می‌خورد و پنیر لیقوان به طور عمده با قیمت ۲۵۰هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد .

قاسم قسیمی، دهیار روستای لیقوان  هم می گوید: باتوجه به موهبت الهی و قرارگیری دره‌  لیقوان در دامنه‌  کوه‌های سهند، این منطقه از بهترین پوشش گیاهی برخوردار است و حدود ۱۵۰هزار راس دام سبک در این روستا وجود دارد که تمامی شیر تولید شده در این منطقه به انواع فرآوری و پنیر تبدیل می‌شود.

وی ادامه می هد: تمامی کارگاه‌های تولیدی پنیر لیقوان زیرنظر سازمان جهاد کشاورزی و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز فعالیت می‌کنند، پنیر لیقوان از ایام قدیم به طور سنتی و بهداشتی در لیقوان تولید می‌شود.

قسیمی با اشاره به ویژگی پنیر لیقوان که آن را از سایر پنیرها متمایز کرده است، می گوید: افزایش کیفیت پنیر لیقوان با گذشت زمان، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پنیر لیقوان محسوب می‌شود به طوری که ماندگاری این پنیر بسیار بالا است و حتی گذشت زمان هم تاثیری بر کاهش کیفیت این نوع پنیر نمی‌گذارد.

وی در پاسخ به این سئوال که  آیا صادرات پنیر لیقوان به سایر کشورها صحت دارد یا خیر؟!  پاسخ می دهد: پنیر سنتی لیقوان علاوه بر شهرستان‌ و استان‌های همجوار به کشورهای قطر، عمان، کویت و عراق هم صادر می‌شود. پنیر لیقوان یکی از مشهورترین پنیرهای سنتی است، اما امکانات روستای لیقوان در حد این پنیر با شهره اش نیست ، لذا بیش از پیش نیازمند توجه مسئولان ذیربط و تقویت زیرساخت هاست.

پنیر لیقوان؛ شناسنامه‌ پرافتخار تبریز

همچنین ابراهیم فرقانی مدیر جهاد کشاورزی تبریز در حاشیه بازدید خبرنگاران از صنایع تبدیلی باسمنج و لیقوان می  گوید: پنیر لیقوان نماد و شناسنامه صنایع تبدیلی شهرستان تبریز است و حدود 4000 تن پنیر لیقوان از بیش از ۱۵هزار تن شیر گوسفندی در لیقوان تولید می‌شود که  شیر مورد نیاز برای تولید پنیر سنتی لیقوان از شیر دام‌های روستاهای دامنه‌ کوه سهند از جمله هربی، بیرق، اسپیراخوان و غیره تهیه می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تبریز تاکید می کند: وجود گل‌ و گیاه منحصر به فرد در این منطقه و آب و هوای کوهستانی و البته خنکی هوا، تأثیر مطلوبی بر شیردهی و کیفیت شیر گوسفندان دارد و به همین دلیل پنیر لیقوان نسبت به پنیر مناطق دیگر از کیفیت بالاتری برخوردار است.

وی با اشاره به عوامل خاص بودن طعم پنیر لیقوان، می افزاید: با توجه به خاص بودن نوع آب و هوای منطقه، کیفیت شیر تولید شده‌ دام‌ها، استفاده از علوفه‌ متنوع در منطقه و همچنین نحوه‌ تولید پنیر به طور سنتی سبب خاص بودن پنیر لیقوان از سایر پنیرها شده است.