احمد مسجد جامعی: پس از فرازو فرودی ناگزیر، انتشار جلد 25 دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی در آستانۀ چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرة‌المعارف نویدبخش روزهای بهتر و پربارتر در حوزۀ علم و معرفت و تحقیق است.
در نبود شمار درخور توجهی از نسل نخست پایه‌گذاران همچون استادان عباس زریاب خویی، شرف خراسانی، ایرج افشار، احمد تفضلی، عنایت‌الله رضا، داریوش شایگان، عبدالحسین زرین‌کوب، قمر آریان، محمدحسن گنجی و آذرتاش آذرنوش، نگه‌داشت سطح کیفی این دائرة‌المعارف بیش از پیش دشوار و گاهی ناممکن بوده است.
شرایط خاصی موجب بروز گسست بین‌نسلی بین دائرة‌المعارف‌نویسان شد؛ زیرا در مراکز دانشگاهی برای چنین جاهایی پژوهشگر تربیت نمی‌شود و دانشنامه‌های موجود، درواقع نویسندگان مناسب خود را نیز پرورش می‌دهند که درنهایت به نفع آیندۀ علم در این سرزمین است.
برای آرامش فضای کار و کاهش بحران‌های مالی، به‌ویژه در سال‌های اخیر هم باید جای ویژه‌ای در نظر گرفت. و این نهاد فرهنگیِ بزرگ و درخت چهل‌ساله متکی به منابع مالی خویش است؛ ازاین‌رو، بایستی با تلاشی مضاعف این راه خطیر را طی کند.
هم کیفیت آثار، هم طی طریق در چهارچوب اهداف پیش‌بینی‌شده برای صیانت از هویت اسلامی ـ ایرانی و هم تأمین منابع مالی که این هر سه در کنار هم، به‌ویژه در شرایط کنونی امری است بسیار دشوار و این دشواری بدین سبب تحمل‌پذیر شده است که همکاران دائرة‌المعارف با درک شرایط با درآمدی اندک، بیشترین همراهی را نشان می‌دهند تا کاری سترگ برای این مرزوبوم ادامه یابد و به سامان برسد.
نویسندگان و پژوهشگران دائرة‌المعارف پذیرفته‌اند که برای درج یک مدخل بایستی بارها آن را خواند و حاشیه نوشت و برگرداند تا آنچه عرضه می‌شود، درخور جایگاه بلند عالمان این مرزو بوم باشد.
کار دائرة‌المعارف امری جمعی است که نمی‌توان اجزاء مختلف آن را از هم جدا کرد: از کتاب و کتابداری تا مدخل‌گزینی و تشکیل پرونده‌های علمی و گزینش مؤلف شایسته و تطبیق با مقالات مشابه در این موضوع و کنترل منابع و ویرایش علمی و ویرایش زبانی تا حروف‌چینی و تصحیح و چاپ مناسب و در شأن اثر و نویسندگان آن و سرانجام، عرضۀ آن به مخاطبان دانشمند و علاقه‌مند در این سو و آن سوی ایران و جهان.
گفتنی است که ترجمۀ انگلیسی دائرة‌المعارف محصول همکاری ناشر بزرگی چون بریل هلند است که نزدیک به سه سده نشر کتاب را در سابقۀ خود دارد و برخی آثار این دائرة‌المعارف تا سه بار ویرایش و حتی تجدید تألیف و منتشر شده است.
کسانی که با این‌گونه آثار سروکار دارند، می‌دانند که این میزان اقبال تا چه اندازه نشان‌دهندۀ موفقیت پدیدآورندگان است. انتشار جلد بیست‌وپنجم در شب یلدا را به فال نیک می‌گیریم و آرزو می‌کنیم که انتشار آن به رغم همۀ مشکلات ارضی و سماوی! با همت و پشتکار همراهان و همکارانی که حتی در شرایط سخت هم این مجموعه را فراموش نکردند و در کنار بنیادگذار آن، آقای بجنوردی، پابرجا و استوار ماندند، تداوم یابد و شاهد انتشار منظم آن تا حرف «ی» باشیم.
